Zijn MOOCs vooral geschikt voor minder ervaren professionals?

Ik lees vaker blogposts van oud-deelnemers aan massive open online courses. Vaak gaat het daarbij om professionals die veel ervaring hebben op het gebied van ICT en leren. Hoe kijken een ‘novice’ en een expert (niet op het gebied van technology enhanced learning) aan tegen deelname aan een MOOC?

Massive open online courses (MOOCs) worden gezien als interessante vormen van professionalisering. Chanine Houtters reflecteert op Komensky Post op haar deelname aan de MOOC over ‘Het Puberbrein’ die medewerkers van het Welten-instituut van de Open Universiteit onlangs via het EMMA-platform hebben verzorgd. Een aantal zaken valt me hierbij op.

• Chanine is 24 jaar, heeft een HBO-opleiding op het gebied van pedagogiek gevolgd en werkt nog niet zo lang als pedagoge.  Zij werkt voor het eerst met pubers. Je kunt haar m.i. met recht typeren als een ‘novice’. Ten behoeve van verdieping heeft zij deze cursus gevolgd.
• Leren via een MOOC wordt getypeerd als een “recente innovatie in online leren”. Als je je intensief bezig houdt met ICT en leren, ben je niet meer geneigd deze omschrijving te gebruiken. Maar wat zegt dat? Toch vooral hoe traag onderwijsinnovaties breed geadopteerd worden.
• Chanine gaat onder meer in op het didactisch concept van de MOOC. Er werd leermateriaal gebruikt met veel visuele ondersteuning. Video’s kon je naar behoefte en in eigen tempo bestuderen. Verder was er interactie met lerenden en docenten (via blogs met hashtags, een Facebook-pagina en commentaren op pagina’s).
  Deze MOOC bevatte echter ook zelftoetsen en opdrachten die onder meer gericht waren op reflectie op de eigen leefstijl (denk aan eetpatroon of slaappatroon). Chanine schrijft daar niet over.
• De cursus heeft voor Chanine inderdaad verdieping gebracht, die zij zocht. Zowel op het gebied van theorie als praktische handvatten. Ook hebben de inzichten bij haar zelf geleid tot gedragsverandering (meer Omega 3 tot je nemen en blauw licht voor het slapen gaan vermijden). Chanine beveelt de MOOC aan iedereen aan die werkt met pubers.

Toevallig woon ik samen met iemand die ook aan deze MOOC is begonnen. Zij heeft orthopedagogiek gestudeerd (met o.a. kindergeneeskunde als bijvak), heeft veel ervaring met het werken met pubers en de literatuur over het puberbrein goed bijgehouden. De leerinhoud bood haar geen verdieping. Zij startte dikwijls met de zelftoetsen, en had dan (praktisch) alles goed. De opdrachten waarbij je je eigen gedrag moest monitoren, spraken niet aan. Het online leren zelf sprak ook minder aan (“geef mij maar een boek”).

Volgens mij illusteren beide ervaringen dat MOOCs dikwijls het niveau hebben van een basiscursus en vooral leerzaam zijn als je nog weinig weet van een bepaald onderwerp. Als je veel ervaring rond een onderwerp hebt, dan kun je waarschijnlijk beter op een andere manier leren.

Tenzij MOOCs ook specifieke leerinhouden bevatten die bedoeld zijn voor zeer ervaren professionals. Als MOOCs echter speciaal voor experts zouden worden ontwikkeld, dan zijn het vermoedelijk geen MOOCs: het aantal deelnemers zal veel geringer zijn dan de ongeveer 1400 deelnemers die de MOOC over het puberbrein nu telde.

Tenslotte is ook niet iedereen even gecharmeerd van online leren, net zo min als face-to-face cursussen professionals altijd aanspreken.