Werkplekleren met een beeldtafel

Hoe kun je een elektronische beeldtafel gebruiken voor leren en ontwikkelen? En wat zijn belangrijke succesfactoren voor werkplekleren.

De meest recente nieuwsbrief van Evolva bevat een aantal lezenswaardige bijdragen over ‘werkplekleren’. Evolva is een samenwerkingsverband van zorgorganisaties, opleidingsinstituten en techniek-ondernemers rond dit onderwerp.

In Is werkplekleren een proven concept? komt Hans Jonker aan het woord die in opdracht van de stuurgroep van Evolva heeft verkend of werkplekleren daadwerkelijk bruikbaar is in de praktijk van de betrokken organisaties. Werkplekleren is dan leren dat plaatsvindt in reële arbeidssituaties, die fungeren als leeromgeving, en waarbij dagelijkse verbeterpotenties uit de praktijk gebruikt worden als leerobjecten. In feite beschrijft deze bijdrage succesfactoren voor werkplekleren. Jonker stelt onder meer dat werkplekleren door de hele organisatie gedragen moet worden, en dat teams zelf de inhoud ervan bepalen. Verder is een veilige omgeving en goede feedbackcultuur van groot belang.

Volgens hem leidt werkplekleren ook tot meer regie bij en zelfsturing door de lerende. Werkplekleren heeft daarom veel gevolgen voor de organisatie.

Als je van mensen vraagt om veel actiever zelf te komen met oplossingen, zelf alternatieven te bedenken om zelf aan te geven wat ze willen leren enzovoort dan houdt dat niet op bij het leren. Dat gaat straks veel verder.

Jammer van deze bijdrage is wel dat “70-20-10” kort door de bocht wordt benaderd (klassikaal leren als eenrichtingsverkeer). Dat blijkt namelijk uit een tweede bijdrage.

In Werken met beeldtafel maakt heel wat los laten experts werkplekleren van de Daelzicht Academie zien hoe je een elektronische beeldtafel kunt gebruiken voor ‘beeldend trainen’. Via een speciaal samengestelde film analyseren maximaal acht deelnemers zes beelden waar men een “gedeelde betekenis” over heeft. Dat kunnen bijvoorbeeld kritieke momenten zijn in een beroepssituatie. Aan deze beelden kent men prioriteit toe. Vervolgens betrekken de medewerkers de beelden op zichzelf en geven ze elkaar via oefeningen feedback. Ook worden vervolgafspraken gemaakt.

In het artikel wordt bijvoorbeeld beschreven hoe je met elkaar tot gemeenschappelijke definities kunt komen, en hoe belangrijk deze manier van werkplekleren voor groepsdynamiek kan zijn.

Het gaat hierbij in feite om een vorm van formeel leren die eigenlijk onder de 10% van Jennings’ 70-20-10-model valt. Dit voorbeeld illustreert eigenlijk dat je cursussen en trainingen niet zo maar over één kam mag scheren. Als het goed is hebben lerenden bij cursussen en trainingen ook een actieve rol, en is sprake van interactie en dialoog. Zoals ik al eerder schreef:

Zelfgestuurd leren kan dus ook binnen cursussen en opleidingen een plek krijgen.