Weblogs: het onbenutte leermiddel

Donald Clark heeft een uitgebreide reflectie geschreven op de weblog als leermiddel. Clark typeert een weblog als “a potent and vastly underused teaching and learning tool“. Ik zie ook veel heil in weblogs als leermiddel. Toch kan ik de neiging niet onderdrukken Clark’s enthousiasme wat te temperen.

Donald blogt zelf -net als ik- ook al jaren. Hij typeert een weblog als volgt:

It’s a place for honest expression, a bit of reflection, and some sharing and collaboration. You learn from putting yourself to the test, by writing a piece that is readable by others, but also benefit from the comments that come back, challenging or supporting your view. A blog is an invitation for dialogue.

Volgens Clark is de bijdrage van weblogs aan leren als volgt samen te vatten:

• Een blogpost heeft het juiste format om gedachten expliciet te maken, te reflecteren op ervaringen en tot conclusies te komen. Ze dwingen je beknopt te formuleren, maar ook om substantiële bijdragen te leveren.
• Door het schrijven van blogposts onthoud je beter. Een weblog is op zich ook een vorm van geheugen (archief).
• Bloggen nodigt uit tot converseren, waardoor je vaak waardevolle input krijgt (nieuwe perspectieven en argumenten).
• Dankzij bloggen krijgen auteurs een persoonlijke ‘stem’.
• Blogs van docenten bevorderen dat lerenden leerstof nogmaals gaan bestuderen, waardoor de leereffecten groter worden. Dat is het geval als een docent bijvoorbeeld samenvat wat in de les is behandeld. Daarbij kan de docent ook multimedia illustraties toevoegen aan de leerstof. Donald Clark kan zich eigenlijk niet voorstellen dat docenten niet bloggen.
• Bloggen kan volgens Clark erg leerzaam zijn voor lerenden. Hij schrijft onder meer:
  

  The blog format not only improves writing and communication skills, it is a powerful form of preparation for exams that demand reflection and good written answers.

• Bloggen is in feite een voortdurende vorm van formatief beoordelen. Als lerenden weblogs tenminste gebruiken voor reflectie op wat zij hebben geleerd.
  

  There’s a degree of honesty and substance in a learner blogs that one is unlikely to find in formal testing.

• De blogosphere is uitgegroeid tot een enorm kennisarchief dat voor informeel leren kan worden gebruikt.
• Weblogs zijn vaak een uiting van politieke betrokkenheid, en spelen daardoor een rol bij democratisering.
• Weblogs spelen een belangrijke rol als publicatiemedium. Media als boeken zijn vaak voortgekomen uit weblogs.

Donald Clark concludeert

Blogs are a potent and vastly underused teaching and learning tool. The habit of regular writing as a method of reflection, synthesis, argument and reinforcement is suited to the learning process. Blogs encourage bolder, independent, critical thinking, as opposed to mere note taking. For teachers they crystallise and amplify what you have to teach. For learners, they force you to really learn.

Ik heb mijn weblog ook wel eens getypeert als mijn belangrijkste leermiddel. Het is voor mij het middel voor het vastleggen van “thoughts under construction“. Ik heb er al jaren veel baat bij. Toch zie ik ook enkele ‘issues’ waardoor ik geneigd ben Donald Clark’s enthousiasme wat te temperen:

• Het schrijven van een daadwerkelijk leerzame weblog kost moeite, tijd en energie. Je moet ook behoorlijk taalvaardig zijn, wil je duurzaam kunnen bloggen. Bloggen is volgens mij dan ook niet voor alle lerenden weggelegd. Docenten hebben er ook niet altijd de energie voor.
• Je krijgt lang niet altijd waardevolle input, die je verder tot denken aanzetten.
• De enorme hoeveelheid gearchiveerde blogposts zijn in feite een vorm van ‘kennismanagement als opslag’, terwijl vandaag de dag kennis eerder een stroom is. Bovendien zijn veel blogposts helemaal niet zo ‘leerzaam’. Politieke blogposts zijn ook lang niet altijd illustraties van politieke betrokkenheid.