Webinar over activerende didactiek

In het kader van de post-bachelor-opleiding over e-learning van Avans Plus heb ik vanavond weer een webinar verzorgd over activerende didactiek. Ik heb geprobeerd veel interactiemomenten in te bouwen.

We gebruiken voor webinars de applicatie Zoom. Deze applicatie heeft niet veel didactische functionaliteiten. Dat betekent met polls bijvoorbeeld altijd improviseren. Bijvoorbeeld deelnemers keuzes laten aankruisen. Verder duurt het webinar anderhalf uur. Dat is best lang. Het risico dat deelnemers afhaken is best groot. Ik probeer dat te voorkomen met veel interactie en afwisseling.

Vooraf had ik de deelnemers de volgende vraag gesteld: Waardoor kenmerkt een activerende didactiek zich? Noem kenmerken in korte trefwoorden. Via Mentimeter kon men antwoorden geven.

Je kunt ICT op een leerzame manier inzetten. Je moet dan wel zorgvuldige aandacht besteden, onder andere aan de professionalisering van docenten. Tijdens dit webinar zijn we onder meer ingegaan op drie redenen waarom ICT lang niet altijd op een effectieve, leerzame, manier wordt gebruikt:

1. Er wordt onvoldoende rekening gehouden met didactische eigenschappen van leertechnologieën (zoals een een digitale leeromgeving die vooral wordt gebruikt om materiaal te verstrekken). Ik heb deelnemers om voorbeelden gevraagd.
2. Leertechnologie wordt niet op een didactisch goede manier ingezet. Bijvoorbeeld opgenomen hoorcolleges voor deeltijd-studenten (als vervanger van hoorcolleges). Je zou leertechnologie meer moeten gebruiken voor een activerende didactiek. Ik ben hier ook ingegaan op de reacties op de vraag naar kenmerken van activerende didactiek.
3. Blended learning en e-learning worden niet op een goede manier geïmplementeerd.

Ik ben daarna vooral op de tweede reden ingegaan. Op basis van diverse onderzoeken (o.a. Schneider & Preckel, 2017) kun je concluderen dat leertechnologie onderwijs en opleiden niet radicaal verbetert, maar wel effectief kan worden gebruikt als sprake is van een goed uitgedacht didactisch concept.

Daarbij gebruik ik dikwijls Merrill’s First Principles of Instruction (pdf) als kapstok. Hoe kun je deze ‘evidence-informed’ principes faciliteren met leertechnologie?

• Lerenden zijn betrokken bij het oplossen van realistische problemen (bijvoorbeeld via digital stortyelling of VR)
• Bestaande kennis wordt geactiveerd als basis voor nieuwe kennis (denk aan tools voor brainwriting). Ik heb deelnemers onder meer de stelling voorgelegd: Actief leren heeft vooral betrekking op het bevorderen van interactie tussen lerenden.
• Nieuwe kennis wordt gedemonstreerd aan de lerende (bijvoorbeeld een handeling live voordoen via streaming video).
• Nieuwe kennis wordt toegepast door de lerende (onder meer via simulaties; feedback is hierbij ook van belang).
• Nieuwe kennis wordt geïntegreerd in de dagelijkse praktijk van de lerende (denk aan reflecteren via vloggen).

Tenslotte zijn we ingegaan op het TPACK-model als hulpmiddel om op een integrale manier naar leertechnologie en didactiek te kijken. Daarbij heb ik onder meer benadrukt dat je niet alleen moet kijken naar welke leeractiviteiten je kunt faciliteren met technologie, maar ook hoe leertechnologieën jou in staat stelt bepaalde leeractiviteiten te ontwikkelen.

Hier zijn mijn slides:

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.