Wat ontwikkelaars van leertechnologie kunnen leren van het Theranos-schandaal

De medisch-technologische start up Theranos was ooit miljarden dollars waard. Dankzij een groot schandaal is daar niets meer van over. Volgens Jennifer Carolan kan de branche van ontwikkelaars van leertechnologie veel van deze casus leren.

Volgens RTL Z claimde Theranos een revolutionair nieuwe manier van bloedtesten te hebben ontwikkeld. Oprichtster Elisabeth Holmes kon vragen van wetenschappers echter niet beantwoorden. Uiteindelijk bleek Theranos dezelfde apparatuur voor het testen van bloed te gebruiken dan de gevestigde bedrijven. Het gevolg: diverse (deels strafrechtelijke) onderzoeken, samenwerkingen die werden stopgezet, personeel dat wordt ontslagen en een marktwaarde die als sneeuw voor de zon gesmolten is.

Jennifer Carolan, die zelf investeert in educatieve technologie, beschrijft wat hier mis is gegaan en formuleert een aantal geleerde lessen die ik graag samenvat:

• Waak ervoor dat een reeks subtiele beslissingen, urgentie prioriteit geven ten opzichte van effectiviteit. Een veelbelovend idee kan hierdoor sneuvelen.
• Zorg ervoor dat de beste investeerders in leertechnologie -met kennis van zaken- jou steunen. Bij Theranos haakten investeerders met verstand van life sciences af nadat zij zich in het product hadden verdiept.
• Zorg ervoor dat de leertechnologie gevalideerd is, bijvoorbeeld door gedegen reviews van deskundigen. Onderwijskundige expertise is echter vaak ondergewaardeerd binnen de wereld van leertechnologie.
• Erken dat onderwijs een complex fenomeen is, dat niet snel ‘ontwricht’ zal worden. Doceren vraagt om veel deskundigheid, die gedurende vele jaren ontwikkeld wordt.
• Onderwijsinstellingen hebben te maken met veel opdrachten en initiatieven. Daardoor kost het extra veel tijd en energie om nieuwe leertechnologieën in te voeren.
• Het is mogelijk om met leertechnologie bij te dragen aan het verbeteren van leerresultaten en tegelijkertijd geld te verdienen.
• Het onderwijs heeft baat bij investeerders met specialistische kennis. Deze investeerders hebben verstand van onderwijssystemen en uitdagingen op het gebied van business modellen en andere zakelijke aspecten.
• Effectiviteit van leertechnologie is cruciaal, ook al is het lastig aan te tonen. De complexiteit van het aantonen van effecten van leertechnologie is echter geen vrijbrief om maar wat ‘aan te klooien’. Dat betekent dat innovaties gepaard zouden moeten gaan met onderzoek.

Als veel op het spel staat en risico’s voor mensen groot zijn, en dat is bij onderwijs en opleiden ook het geval, moet je extra voorzichtig zijn, meent Jennifer Carolan terecht. Mislukkingen maken deel uit van vernieuwingen. Maar je moet er absoluut voor waken dat het niet ten koste gaat van de (school)loopbaan van lerenden. De auteur stelt:

This combination of higher stakes and the need to innovate requires that those of us involved in the edtech ecosystem take extra caution in how we invest, build and scale education technology.

Volgens haar valt er genoeg te verbeteren op het gebied van het onderwijs, en moeten mislukkingen investeerders niet ervan weerhouden om te innoveren en risico’s te nemen.

Op het gebied van leertechnologie zie je ook dat verschillende initiatieven het niet redden of worden overgenomen. Een drama als dat van Theranos kan ik me echter niet heugen. In Nederland hebben we ook minder een cultuur van investeerders in leertechnologie. Uiteraard hebben we wel te maken met commerciële bedrijven die producten, concepten en diensten leveren aan onderwijsinstellingen. Het komt eveneens voor dat deze producten afkomstig zijn van Amerikaanse ‘ed tech’-bedrijven.

De samengevatte geleerde lessen van Theranos zijn volgens mij dan ook relevant voor Nederlandse bedrijven die zich met leertechnologie op het onderwijs richten.
Aan de andere kant moet het onderwijs ook erkennen dat aan kwalitatief goede leertechnologie kosten verbonden zijn. Onderwijsinstellingen zullen ook bereid moeten zijn te investeren.