Wat is het doel van een Massive Open Online Course? #elearnmooc

Vóórdat we cursussen grootschalig aan gaan bieden, moeten we goed stilstaan bij het doel van een MOOC. Het is namelijk de vraag of ‘algemeen vormende doelen’ wel behaald kunnen worden met op zeer grote schaal aangeboden cursussen. Dat stelt Tony Bates in een recente, leerzame, blogpost.

Volgens Tony Bates is het prima mogelijk om in grootschalig verband informatie over te dragen. Onderwijs is echter meer dan informatieoverdracht. Het gaat bij onderwijs ook om “positive human development“, om wat in Duitsland ‘Bildung‘ genoemd wordt of om vorming.

Onderwijsinstellingen -en dan hebben we het ook om beroepsonderwijs- zijn volgens Bates niet alleen op aarde om bedrijven te voorzien van goed getraind personeel. Zij zullen ook aandacht moeten besteden aan algemene vorming, aan bekwaamheden als kritisch denken, aanpassingsvermogen of leren leren.

We moeten ons volgens Bates dan ook een aantal vragen stellen:

1. Welke doceermethoden en/of leeromgevingen dragen het beste bij aan de brede doelen van het onderwijs (en hoe meten/beoordelen we dat?)
2. Kan online leren bijdragen aan het realiseren van brede doelen en de bijbehorende doceermethoden?
3. Kan online leren ook op grote schaal hier aan bijdragen?

Bates geeft ook zelf antwoorden op deze vragen:

• Face-to-face hoger onderwijs is dikwijls niet in staat om op een goede manier bij te dragen aan algemene vorming.
• Het heeft geen zin om dergelijk face-to-face onderwijs te vervangen door een online variant (substitutie).
• Bij elite-universiteiten stelt men dat face-to-face onderwijs zich onderscheidt van MOOCs door de ‘magie’ van fysieke ontmoetingen en conversaties. Aanhangers van online leren zullen dus hun uiterste best moeten doen om op een efficiënte manier online leren vorm te geven waarbij sprake is van veel betrokkenheid, online discussies van een hoog niveau en kwalitatief goede ondersteuning door docenten. Bates stelt:
  

  Thus any discussion of scale needs to focus on those online teaching methods that lead to desired outcomes – not comparing MOOCs with classroom lectures.

• Het is mogelijk om de gewenste leeruitkomsten te bereiken met online leren. Dat vraagt om een goed onderwijsontwerp dat gebaseerd is op onderwijsonderzoek, aangepast aan de specifieke ‘affordances’ van het internet. Deze ‘affordances’ stellen onderwijsontwikkelaars in staat om online leren op grote schaal te realiseren. De vraag is echter of je ook in staat bent kwalitatief goede communicatie op grote schaal vorm te geven? Hoe kun je verdiepend leren of diverse leeruitkomsten bevorderen?
• Je moet er rekening mee houden dat de variabele kosten van online leren toenemen naarmate meer lerenden deelnemen aan een MOOC. Contentontwikkeling is een vaste kostenpost, het beoordelen van essays is bijvoorbeeld een variabele kostenpost. En als je de wijze van beoordelen verandert -in verband met kosten- dan verander je ook de leerdoelen, stelt Bates.

Tony Bates legt terecht een sterke nadruk op de relatie tussen leerdoelen en de wijze waarop leren vorm krijgt. Hij geeft terecht aan dat onderwijs brede algemeen vormende doelen heeft. Deze doelen bereik je niet via informatieoverdracht. Daarvoor heb je interactie en dialoog nodig.

Je kunt interactie en dialoog online vorm geven. Daarvoor heb je niet alleen een minimum aantal deelnemers nodig, maar mogelijk ook een maximum aantal betrokkenen. Het is de vraag wanneer deze grens wordt bereikt, en interacties niet meer leerzaam zijn. Het is de vraag of je met MOOCs niet andere doelen bereikt dan met regulier, kwalitatief goed, onderwijs.