Wat blijft er over van ‘Bildung’ bij (t)e-learning?

Tijdens mijn studie, lang geleden, heb ik veel Duitstalige literatuur bestudeerd over onderwijs en vorming. In Duitsland spreken ze dan over ‘Bildung’ wat veelomvattender is, dan ‘Unterricht’. Daarbij kijkt men veel verder dan het kunnen beheersen van een vak. Het gaat er ook om wie je bent als persoon, als collega.

Integer kunnen handelen, kunnen opkomen voor jezelf, solidariteit.
Dat zijn aspecten die hiermee te maken hebben, en die tot uiting komen in de pedagogische opdracht van onderwijsinstellingen. Dit is niet iets wat je leert in een apart ‘vak’ (wat je bij Leren, Loopbaan en Burgerschap vaak ziet), maar wat je door de jaren heen ontwikkelt.

Deze benadering is m.i. de laatste jaren binnen het onderwijs wat ondergesneeuwd, mede als gevolg van Angelsaksische invloeden. Met name in de VS is is in het algemeen een meer instrumentele benadering dominant. Illustratief is dat ‘pedagogy’ de Engelstalige equivalent is van ‘didactiek’. En didactiek is wat anders dan pedagogiek.

Op het gebied van (t)e-learning kom je ‘Bildungs’-aspecten hoog uit tegen als het gaat om digitale geletterdheid. Daarom ben ik ook blij dat tijdens de Online Educa Berlijn expliciet aandacht wordt besteed aan dit thema. De vraag wordt gesteld of ‘Bildung’ in de digitale samenlevng niet ondergesneeuwd raakt:

Or is it possible to provide a personal learning environment that really serves a holistic, individual and lifelong learning experience? What could be done to encourage students to reflect on their own online-learning process?

Tijdens de betreffende sessie wordt onder meer de link gelegd met de opvattingen van Siemens en Downes over connectivisme. De Deen Per Skafte Hansen vraagt zich af wat er over blijft van de klassieke ‘Bildung’ als in de informatiesamenleving steeds meer de nadruk wordt gelegd op “more and faster factual learning”.

Ik zal dit jaar weer deelnemen aan de Online Educa Berlijn, mede omdat ik op de dinsdag voor de Online Educatie Berlijn deel zal nemen aan een vergadering van de Fronter referentiegroep. Ik vertrek dus al de maandag, maar heb wel geboekt in het hotel waar ook de deelnemers aan de Surf-reis verblijven.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.