ICT kan grote voordelen hebben voor leren, opleiden en onderwijs. Maar zijn er ook situaties waarin we beter geen ICT kunnen inzetten, omdat dit contra-productief werkt?
Hugh Beaulac gaat in When are Digital Media and Tools WRONG for Teaching and Learning? in op dit onderwerp. Hij gaat in op vier aspecten:
- De invloed van digitale media op denkvaardigheden van lerenden.
Zo zou abstract denken vooral bevorderd worden als we geen technologieën voor leren gebruiken terwijl ICT juist bevordert dat lerenden zich meer richten op details: o.a. feiten opzoeken, lerenden in staat stellen informatie te scannen en verbanden te zien tussen onderwerpen. Er is overigens nog weinig onderzoek uitgevoerd naar de invloed van ICT op cognitie, stelt Beaulac. - Het gebruik van digitale media bevordert multitasking, en belemmert aandacht en meer verdiepend nadenken. Daarom zou je lerenden gefilterde informatie moeten aanbieden en multitasking tijdens het onderwijs moeten ontmoedigen.
- Dankzij digitale media zijn lerenden minder geneigd om feiten en informatie te onthouden. Je kunt het immers opzoeken. Lerenden spannen zich volgens Beaulac heden ten dage minder in om te onthouden, en maken zich afhankelijk van internet als uitgebreid geheugen (cognitive offloading). Daar komt bij dat informatie op internet lang niet altijd correct is. Het bevorderen van kritisch denken kan er dan voor zorgen dat informatie in het lange termijn geheugen wordt opgeslagen.
- Door veel tijd online door te brengen, kunnen lerenden verslaafd raken aan hun beeldscherm, waardoor zij cognitieve controle verliezen (inclusief verlies over controle van impulsen).
Hugh Beaulac is zeker niet tegen het gebruik van digitale media en nieuwe technologieën. Hij stelt wel m.i. terecht:
We seem to have a long way to go to evolve and hone our understanding of the most useful situations and techniques for leveraging the growing body of digital tools and resources in the educational settings.
De auteur gaat in zijn bijdrage niet heel concreet in op situaties waarin je wel of beter geen ICT kunt gebruiken. Toch zijn enkele algemene richtlijnen op basis van zijn bijdrage te formuleren.
- Het gaat bijvoorbeeld om het vinden van de juiste balans tussen lezen vanaf een beeldscherm (voor het zoeken, scannen, filteren en herkennen van patronen) en lezen vanaf papier (voor meer verdiepend leren). Beide vormen van lezen zijn belangrijk. Daarnaast gaat het er m.i. ook om dat we effectieve leerstrategieën ontwikkelen die verdiepend leren bij beeldscherm-lezen bevorderen. Ik veronderstel dat bloggen hier bij kan helpen (al is dat niet eenvoudig, net zo min als het maken van een goede samenvatting eenvoudig en effectief is). Volgens mij is dit een redelijk onontgonnen terrein.
- Verder gaat het er ook om dat je in de klas selectief en gericht gebruik maakt van leertechnologie. Tijdens de kerstvakantie had ik een discussie over het gebruik van smartphones in de klas. De conclusie was dat docenten die normaliter moeite hebben om orde in de klas te hand haven, ook moeite hebben om afleiding via ICT te voorkomen. Aan de andere kant zijn docenten, die hun klas normaliter prima ‘in de hand’ hebben, meestal ook goed in staat om smartphones effectief in te zetten (via duidelijke afspraken over gebruik-niet gebruik en het consequent handhaven van die afspraken). Je moet in elk geval bewust nadenken over hoe en wanneer je ICT in de klas gebruikt.
- Tenslotte gaat ook om het selectief gebruiken van technologie op zich, het regelmatig offline durven zijn, het ontwikkelen van effectieve leerstrategieën in het algemeen, het faciliteren van denkvaardigheden van een hogere orde, en het ontwikkelen van digitale geletterdheid.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie