Het uitleggen van bestudeerde leerstof aan anderen is een bekende vorm van ‘actief leren’. Je onthoudt en begrijpt leerstof beter als je de inhoud aan anderen uitlegt. Maar wat maakt dat doceren aan anderen zo’n effectieve leeractiviteit is?
Onderzoek laat zien dat uitleggen aan anderen lerenden eigenlijk dwingt om op te halen wat ze eerder hebben geleerd. Dat betekent dat lesgeven aan anderen eigenlijk een variant is op het bekende “testing effect” dat ook bij doelbewust en herhaaldelijk oefenen optreedt.
Onderzoekers hebben 124 studenten een tekst over het Doppler-effect en geluidsgolven laten bestuderen. Vervolgens hebben ze de groep studenten in vier groepen onderverdeeld. Deze vier groepen moesten de leerstof op verschillende manieren verwerken. Een week later werd hun kennis over het onderwerp onverwacht getest.
Degenen die een video-opname van een presentatie hadden gemaakt (zonder gebruik te maken van aantekeningen), bleken net zo goed te presteren als degenen die ‘retrieval practice’ hadden toegepast. Deze twee groepen presteerden aanzienlijk beter op de test dan de andere twee groepen (vermenigvuldigingsberekeningen maken en voordragen op basis van een vaststaand script).
Volgens de onderzoekers werkt uitleggen aan anderen dan ook alleen als lerenden het geleerde actief uit hun geheugen moeten ophalen. Het oplezen van een script draagt daar veel minder toe bij.
Volgens Christian Jarrett heeft dit onderzoek daarom vooral gevolgen voor de wijze waarop je ‘uitleggen aan anderen’ toepast. Lerenden moeten zich de leerstof eerst eigen maken, voordat ze deze aan anderen doceren.
Er is in het onderzoek niet gekeken naar het effect van uitleggen aan een echte groep lerenden, waarmee je ook kunt interacteren. De lerenden waren er volgens Jarrett ook op voorbereid dat zij de leerstof moesten gaan uitleggen (de andere drie groepen wisten echter ook hoe zij de leerstof moesten verwerken). Ook is de bestudeerde groep studenten wat betreft omvang niet heel groot, en is slechts onderzoek gedaan naar de toepassing van werkvormen bij één onderwerp.
De onderzoekers concluderen -uiteraard- dat meer onderzoek nodig is naar verschillende werkvormen waarbij het “testing effect” kan optreden.
Nota bene: je kunt leertechnologie op verschillende manieren inzetten bij ‘uitleggen aan anderen’. Binnen dit onderzoek is een gewone video opname gebruikt. Je kunt echter ook gebruik maken van een screencast. Daarbij is het dus wel van belang dat lerenden geen volgeschreven dia’s gebruiken die zij voorlezen. Een andere optie is een podcast, een vlog, een weblog of een mindmap waarbij je een toelichting geeft.
Noot 3 augustus 2023: de link naar het onderzoek uit 2018 liep dood en is verwijderd.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie