Het Finse onderwijssysteem staat bekend als een systeem dat tot goede prestaties leidt. Het artikel Why Are Finland's Schools Successful? onderzoekt de vraag waarom. De bijdrage bestaat uit feiten en anekdotes.
Zo lees je bijvoorbeeld dat leerlingen maar één centraal examen maken (in het laatste jaar van de middelbare school), dat verplichte gestandaardiseerde testen ontbreken, dat scholen aan dezelfde landelijke doelen werken, dat het nationale curriculum uit richtlijnen in plaats van voorschriften bestaat, en dat docenten universitair geschoold zijn. Hun beroep staat in hoog aanzien. Niet zo zeer door de beloning, maar door de autonomie en het respect.
Leerlingen krijgen de aandacht en ondersteuning die ze nodig hebben (op maat). Gedurende de eerste negen jaar van hun schoolloopbaan krijgt zo'n 30% van de leerlingen extra ondersteuning. Docenten blijven bij voorkeur de hele schoolloopbaan van een leerling aan hem of haar verbonden.
Onderwijsgevenden geven relatief weinig les, en besteden de overige tijd aan curriculumontwikkeling en beoordelen. Docenten werken onderling ook nauw samen. Kinderen beginnen relatief laat met het volgen van onderwijs. Verder zorgt de school o.a. voor schoollunch, en is men voortdurend aan het onderzoeken hoe men het onderwijs kan verbeteren.
Het onderwijs is een publieke aangelegenheid (competitie tussen scholen ontbreekt), is kleinschalig georganiseerd terwijl beleidmakers en bestuurders een onderwijsachtergrond hebben. Verder valt op dat er per leerling minder geld wordt uitgegeven dan in de VS.
Het Finse onderwijssysteem is gestoeld op intrinsieke motivatie van betrokken medewerkers. Het systeem is vanaf 1963 ontwikkeld. De onderwijsinspectie is overigens pas begin jaren negentig opgeheven.
Dat men hoog scoort in PISA- en OECD-onderzoeken lijkt maar weinig docenten te interesseren. Zij leiden leerlingen immers voor het leven op, en niet voor toetsen.
We are not much interested in PISA. It’s not what we are about.
En:
We know much more about the children than these tests can tell us.
De verleiding is groot om dit onderwijssysteem overhaast te kopiëren, en bijvoorbeeld te beginnen met de afschaffing van de onderwijsinspectie (terwijl de Finnen hiertoe pas dertig jaar na de eerste invoering van het onderwijssysteem overgingen). Een meer nauwgezette analyse is eerst nodig, ook van de beperkingen van dit systeem (die er ongetwijfeld zijn). Desalniettemin zijn de verschillen met ons onderwijssysteem, de ontwikkeling die het doormaakt en de prestaties die het voortbrengt, opvallend.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Belangrijkste is naar mijn mening dat in Finland alleen leraren met verstand van zaken op hoog niveau voor de klas staan en dat mensen zonder verstand van zaken ook bestuurlijk buiten de deur wirden gehouden. Men zoekt daardoor het heil niet data-obesitas, maar zet de mens zelf centraal.
Kiijk bijvoorbeeld ook eens naar het VWO ofwel voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. Hoe kunnen leraren die tegenwoordig zelf niet meer opgeleid zijn op wetenschappelijk niveau, hun leerlingen daarop voorbereiden? Zij werken niet aan uitdagen van leerlingen op hoog niveau, maar aan het opzetten van allerlei meetsystemen; ze weten domweg niet beter. Gezond verstand hebben we nodig.
Hier nog een link naar een paar artikeltjes uit NRC die ik nog over dit onderwerp had: http://db.tt/ogge8xI
Van Eus van Hove begrijp ik dat in Finland een docent 3 lessen per dag geeft en in Nederland een docent 6 lessen per dag. Een interessante observatie.
@lpijls en @Elbert: we moeten er volgens mij voor waken om het verschil op basis van één of enkele factoren te verklaren. Er is m.i. sprake van een samenspel van factoren.