Waarin verschilt een MOOC van een online cursus?

Je kunt massive open online courses wat mij betreft niet vergelijken met een reguliere cursus. Wat zijn de belangrijkste verschillen?

Ik was erg nieuwsgierig naar de bijdrage 11 Differences between a MOOC and an Online Course. Sahana Chattopadhyay geeft hierin haar opvatting over de verschillen tussen een MOOC en een gewone online cursus.

Chattopadhyay lijkt echter een zeer specifieke invulling te geven aan MOOCs, waar ik het op veel punten niet mee eens ben. Alleen al omdat veel MOOCs m.i. niet de kenmerken hebben die deze auteur beschrijft.

Waarin verschillen MOOCs dan wel van online cursussen? Volgens mij zijn dit de belangrijkste verschillen:

1. Het aantal deelnemers. Aan een gewone online cursus kunnen ook veel lerenden deelnemen. Aan een MOOC nemen per definitie veel lerenden deel. Er is geen sprake van een maximum aantal. Als criterium wordt de norm van 250 participanten genoemd. Je zou ook de omvang van een grote collegezaal kunnen nemen (ongeveer 450 plaatsen). Het feit dat de cursus geen maximum aantal deelnemers kent, is m.i. echter relevanter.
2. De mate van toegankelijkheid van de leerinhoud. De leerinhoud van een MOOC is per definitie vrij toegankelijk. Bij een gewone online cursus kan de leerinhoud ook als ‘open courseware’ worden aangeboden, met zelfs het recht om leerinhouden te bewerken en te hergebruiken. Bij een MOOC zijn leerinhouden altijd vrij toegankelijk te gebruiken (niet altijd te bewerken en hergebruiken).
3. Een online cursus kan aan één van de eerste twee criteria voldoen. Een MOOC voldoet altijd aan beide criteria.
4. De intentie van lerenden. Bij een MOOC nemen lerenden deel uit nieuwsgierigheid, vanwege de inhoud van de cursus en/of om een certificaat te krijgen. Bij een online cursus leert men vooral vanwege het civiel effect van de succesvolle afronding van de cursus (registratie in een beroepsregister, een grotere kans op een baan, het behoud van een baan). Er zijn uiteraard ook mensen die certificering niet of nauwelijks belangrijk vinden. Deze groep zal vermoedelijk vaker MOOCs gaan volgen (behalve als met het massale karakter niet plezierig vindt).
5. De diversiteit. Bij een MOOC is de diversiteit van deelnemers vaak groter, mede vanwege de intentie van lerenden en de laagdrempeligheid van deelname. Bovendien kunnen lerenden deelnemen die een gewone online cursus niet kunnen betalen of die niet over de benodigde voorkennis beschikken.
6. De mate van vrijblijvendheid. Bij een gewone online cursus is sprake van veel minder vrijblijvendheid, omdat men in de regel moet betalen voor deelname. Voortijdig stoppen is een negatief signaal. Bij een MOOC is de mate van vrijblijvendheid veel groter omdat er nauwelijk sprake is van negatieve consequenties als men stopt. Lerenden pikken veel eerder de ‘krenten uit de pap’. Men stopt niet voortijdig, men participeert selectiever.
7. De begeleiding en feedback door docenten. Bij een (goede) online cursus is altijd sprake van een goede begeleiding en feedback. Daarbij kan het ook gaan om ‘ingebouwde’ en geautomatiseerde begeleiding en feedback. Bij een MOOC kan sprake zijn begeleiding en feedback door docenten. MOOCs kunnen echter ook gebruikt worden als content, zonder begeleiding en feedback.
8. De beoordeling. Een online cursus wordt altijd beoordeeld, bij een MOOC is beoordeling vaak optioneel. Je kunt daarvoor kiezen.