Waar zoeken docenten informatie over de effectiviteit van leertechnologieën?

Tijdens mijn zomervakantie verscheen een intrigerend kort artikel met de titel Where Do Educators Turn for Research into the Effectiveness of Technology Tools? Dit artikel doet verslag van een onderzoek onder 1100 Amerikaanse docenten (en andere professionals binnen het onderwijs). Welke bronnen gebruiken zij om de effectiviteit van leertechnologieën in te kunnen schatten? Hoe denken zij over deze bronnen? Ik probeer in onderstaande bijdrage ook een relatie te leggen met de Nederlandse situatie.

Opvallende bevindingen uit het onderzoek zijn:

• Docenten zoeken met name bij mediakanalen (denk aan online tijdschriften) en leveranciers naar informatie. Tegelijkertijd beschouwen zij deze informatie niet noodzakelijkerwijs als betrouwbaar. 24% van de respondenten vindt informatie van leveranciers betrouwbaar. Slechts 10% vertrouwt media organisaties.
• Docenten gebruiken ook vaak zoekmachines om hier naar op zoek te gaan.
• 67% van de respondenten meent dat scholen en schooldistricten zelf het beste onderzoek kunnen doen naar de effectiviteit van educatieve technologie. Respondenten hebben ook veel vertrouwen in onderzoeksorganisaties (65%).
• 63% van de respondenten meent dat non-profit organisaties het beste zijn toegerust om valide en betrouwbaar onderzoek naar de effectiviteit te doen, en de bevindingen te verspreiden.
• Meer dan 80% van de respondenten meent dat leertechnologie de potentie heeft om doceren en leren positief te beïnvloeden.
• 69% van de respondenten geeft aan onderzoek op dit gebied consistent bij te houden.
• 70% van de docenten praat met collega’s over onderzoek naar leertechnologie.
• 64% bespreekt dergelijk onderzoek tijdens bijeenkomsten.

Het eerste dat me opvalt is de positieve houding van de respondenten ten aanzien van ICT in het onderwijs en de inspanningen die een grote groep levert om bij te blijven op dit terrein. Wellicht zegt dit ook wat over de representativiteit.

Ik herken verder de behoefte aan valide en betrouwbaar onderzoek naar de effectiviteit van leertechnologie, en het gebrek aan een heldere vindplaats hiervoor. Dergelijk onderzoek zou meer moeten plaatsvinden. Daarbij zou dergelijk onderzoek ook vaker gerepliceerd moeten worden. Verder moet je er rekening mee houden dat uitkomsten van dergelijk onderzoek niet altijd generaliseerbaar zijn. “Niets werkt altijd” , stelt Pedro de Bruyckere in zijn presentaties terecht.

De onderzoeksresultaten zouden op een toegankelijke manier gepresenteerd moeten worden (dus niet alleen in moeilijk leesbare, Engelstalige, wetenschappelijke artikelen die niet vrij toegankelijk zijn). Vanuit efficiëntie overwegingen en vanwege ontbrekende onderzoeksexpertise zou ik het niet aan scholen willen overlaten dergelijk onderzoek te doen. Ook niet aan leveranciers zelf. Onderzoek (betaald) door leveranciers hoeft niet slecht te zijn, maar je moet waakzaam zijn voor het ‘WC-Eend’ effect.

Ik zie op dit terrein ook een rol weggelegd voor non-profitinstellingen. In ons land zijn dat SURF en Kennisnet. Kennisnet heeft een aantal jaren het magazine Weten Wat Werkt en Waarom uitgegeven. Dat was m.i. een mooi voorbeeld van manier om onderzoeksresultaten over ICT in het onderwijs op een toegankelijke manier te presenteren. De laatste uitgave (pdf) heeft echter helaas in 2015 het licht gezien. Verder organiseert men samen met het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) jaarlijks een onderzoeksconferentie. De Kennisrotonde van de NRO bevat 17 bijdragen over digitale leermiddelen. Samen met de PO-Raad en de VO-Raad organiseert Kennisnet sinds het congres OnderwijsInzicht.
SURF organiseert jaarlijks de Onderwijsdagen, waar onder meer plek is voor onderzoek naar leertechnologie. Zij hebben ook een kennisbank met veel publicaties. Je kunt daarin echter niet snel informatie vinden over onderzoek naar de effectiviteit van leertechnologie.

Het zou wat mij betreft een goede zaak zijn als Kennisnet, de NRO en SURF de krachten op dit terrein zouden bundelen. Ontwikkel een online database op het gebied van Weten Wat Werkt en Waarom. Ontsluit daarin bestaande kennis (nationaal en internationaal) en laat kwalitatief goed onderzoek op dit terrein uitvoeren die via deze online database op een makkelijke manier gevonden kan worden.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.