Britse onderzoekers concluderen dat het gebruik van handgebaren tijdens live online sessies een gevoel van verbondenheid bevordert en bijdraagt aan de overtuiging bij lerenden dat zij beter leren. Het fenomeen ‘videoconferencing-vermoeidheid’ kan dankzij handgebaren worden verminderd, stellen zij.
Webinars en virtuele klas-sessies hebben voordelen, maar ook beperkingen als het gaat om sociale interactie en psychologische ‘kosten’. ‘Videoconferencing-vermoeidheid‘ is bijvoorbeeld een bekend fenomeen.
Een onderzoeksteam van het University College London en de Universiteit van Exeter hebben in een experimenteel onderzoek ontdekt dat handgebaren tijdens virtuele klas-sessies – zoals twee duimen omhoog om aan te geven dat men het eens is- bijdragen aan positievere gevoelens over de andere lerenden. Lerenden geloofden ook dat ze meer hadden geleerd in vergelijking met de controlegroep die geen gebaren gebruikte. Lerenden die die emoji’s in plaats van handgebaren gebruikten, rapporteerden niet dezelfde positieve voordelen.
De onderzoekers geven hiervoor de volgende verklaring. Door het gebruik van handgebaren realiseren lerenden zich dat er andere echte mensen aan het gesprek deelnemen en dat er een reden is om de video aan te zetten. Zij kunnen een emotionele band krijgen met andere lerenden die zij eigenlijk niet kennen. Ons brein beoordeelt of anderen luisteren. Handgebaren zorgen voor positieve terugkoppeling en voor dopamine. Als je je echter afvraagt of anderen jouw bijdrage opmerken, dan gebeurt het omgekeerde. Communicatie wordt ontmoedigd.
Normaal gesproken gebruik je tijdens conversaties subtiele gebaren voor het geven van terugkoppeling, zoals het fronsen of optrekken van wenkbrauwen. De kleine schermpjes dragen er echter toe bij dat je deze signalen vaak niet opmerkt. De onderzoekers hebben daarom een reeks aanpasbare, gemakkelijk te onthouden en gemakkelijk te interpreteren gebaren bedacht die bedoeld zijn voor spontaan gebruik tijdens live online sessies. Deze gebaren zijn bedoeld voor het verbeteren van overgangen tussen sprekers, om verbondenheid en emotie te accentueren of om bijeenkomsten te managen. Als je zwaait met een arm dan wil je bijvoorbeeld het woord hebben. Een hand op het hart betekent “ik voel met je mee.” Twee handen die cirkels tekenen betekent “kom tot een conclusie.” De onderzoekers hebben zich hierbij laten inspireren door reddingswerkers die handsignalen gebruiken om op grote afstand te communiceren.
Deelnemers aan live online sessies weten vaak niet wanneer ze moeten praten of onderbreken. De onderzoekers hebben daarom ook begrippen als ’teamvoorzitterschap’ of ‘passes naar teamleden’ gebruikt om de betrokkenheid, productiviteit en plezier te bevorderen. Online conversaties verbeteren als deelnemers het gevoel hebben deel uit te maken van een team, vergelijkbaar met een voetbalteam. Individuele sprekers zijn dan bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het doorgeven van gesprek (de bal). Daarbij kijken zij naar de gebaren van anderen die aangeven aangesproken te willen worden. Als een spreker een expliciete beslissing neemt over welke lerende als volgende zal spreken, dan verschuift het gesprek. Vertragingen worden op die manier beperkt. Het gebruik van signalen bevordert de bereidheid van lerenden om met elkaar in gesprek te gaan, en de conversatie niet de hele tijd via de docent te laten verlopen.
De onderzoekers stellen ook dat het gebruik van handgebaren en van de ‘camera aan’ weinig zin heeft bij sessies die vooral bestaan uit lange presentaties door een docent. Zij pleiten overigens ook voor kortere sessies.
Mijn opmerking
Dit zijn op zich interessante bevindingen. Het voelt wat mij betreft echter niet heel natuurlijk. Ook ben je niet altijd in de gelegenheid om te werken aan dergelijke ’teambuilding’ (denk aan een eenmalig webinar). Maar misschien moeten we eens starten met het gebruiken van een selectie aan handgebaren. Hier vind je de bronnen van de onderzoekers die je hierbij kunnen helpen.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie