Voorbeelden blended learning

Op 15 november 2019 heb ik een oproep geplaatst om vrij toegankelijke voorbeelden van blended learning (online beschikbaar) in te sturen. Deze blogpost bevat de uitgebreide oogst van deze oproep.

Ik gebruik de aan de definitie van SURF ontleende beschrijving van blended learning:

Blended learning is een mengvorm van face-to-face en ICT-gebaseerde leeractiviteiten, leermaterialen en tools. Beide soorten leeractiviteiten maken een substantieel onderdeel uit van het onderwijs of opleiden; idealiter versterken ze elkaar. Het doel is onderwijs en opleidingen te ontwikkelen die gebruik maken van ICT om effectief, efficiënt en flexibel leren mogelijk te maken, met een stijging van het leerrendement en de student/docenttevredenheid tot gevolg.

Welke voorbeelden heb ik ontvangen en nog gevonden?

Update: 2 juli 2022

1) Vanaf 6.30 minuut geeft Daphne Meijer in gesprek met Tjip de Jong -die deze tip via LinkedIn gaf- voorbeelden van blended learning binnen het mbo. O.a. op het gebied van maritieme communicatie.

2) Wiebe Dijkstra van de TU Delft heeft mij een presentatie gemaild. Deze presentatie bevat diverse voorbeelden (pdf) van studieonderdelen van de TU Delft die een ‘blended format’ hebben, en die ik hier met toestemming deel. Daarbij gebruikt men de ‘blended wave’: de wijze waarop online en face-to-face activiteiten elkaar afwisselen. Op basis van die ‘wave’ zie je dat verschillende onderdelen andere formats van blended learning hebben.

3) Wiebe wees me verder op PRIME: Eerste hulp bij de worsteling met wiskunde. Dit is een een innovatieproject bij de TU Delft voor het wiskundeonderwijs aan engineering-opleidingen.

4) Marije Hoek van ROC van Twente tipte Class Challenge uit 2015. Studenten bedenken zelf hun leervraag en beantwoorden deze d.m.v (zelf gekozen) ICT toepassingen en presenteren dit op een Google site. Uiteindelijk pitchen ze wat ze hebben gedaan (10 lesuren).

5) Pieter Dekkers van Zuyd Hogeschool mailde mij  deze animatie waarin verteld wordt hoe een docent van Zuyd de studieresultaten bij een struikelvak heeft weten te verbeteren, dankzij toepassing van het concept van de flipped classroom.

6) Ik heb zelf een screencast gemaakt waarin ik laat zien hoe de ‘blend’ van een gastcollege binnen een ‘blended vormgegeven opleiding’ eruit ziet.

7) Luuk Terbeek (o.a. van de VU) vermeldde via LinkedIn dit overzicht met showcases op het gebied van blended learning van de Innovation Exchange Amsterdam: A few teachers reflect on their redesigned Blended Learning courses while students explain how they experienced this novel educational method.

8) Deze pagina van het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT bevat ook een aantal video’s met voorbeelden van blended learning:  Docenten vertellen hoe zij ICT inzetten en hoe hun onderwijs daar beter van wordt. Ze laten ook zien van wie ze hulp en ondersteuning hebben gehad, want je onderwijs innoveren met ICT, dat is teamwork. De tip is van Marian Kat-De Jong (via LinkedIn).

9) Marco Marcellis van de Hogeschool van Amsterdam vindt deze blended cursus Android App Development een goed voorbeeld. Deze cursus over het ontwikkelen van apps voor het besturingssysteem Android bestaat uit een aantal niveaus. Elk niveau start met een klassikale bijeenkomst.

10) Bij de Hogeschool van Amsterdam wordt bij het vak innovatiemanagement van de opleiding Engineering gewerkt met challenges. De studenten krijgen een week tevoren via YouTube en DLWO (digitale leer en werk omgeving) een college op film met bijbehorende slides. Daarnaast wordt er een case met een vijftal vragen uitgedeeld. Deze worden tijdens het fysieke werkcollege gemaakt. Er is dus geen fysiek hoorcollege meer. Tot slot worden de antwoorden op de case weer opgenomen en verspreid op YouTube en DLWO. Zodoende is de leercyclus compleet.

11) Een andere tip, die ik kreeg, betreft het initiatief van de virtuele leermeesters. Op het gebied van duurzaamheidstechniek zullen veel mensen de komende jaren moeten worden opgeleid. Er is echter sprake van een tekort aan leermeesters. Dat belemmert de instroom van nieuw personeel in de techniek. Binnen het MKB worden minder leerlingen ingezet omdat deze leerlingen onvoldoende kunnen worden begeleid. Door middel van augmented reality wil men ervoor zorgen dat één leermeester meerdere leerlingen kan begeleiden. Als ik het goed begrijp, bevindt dit initiatief zich nog in een pilotfase.

12) Eus van Hove, werkzaam bij ROC Midden-Nederland, twitterde mij zijn beschrijving van het ‘drie fasen-model’. Klassikaal onderwijs wordt daarbij voorafgegaan door en opgevolgd door online leren. Eus past dit volgens deze beschrijving toe om lerenden het ‘Osmose’ te laten bestuderen.

13) Abboy Verkuilen van o.a. de Haagse Hogeschool -die ik verleden week in Berlijn voor het eerst live heb ontmoet- vertelt in dit interview hoe hij het concept van de flipped classroom toepast. Studenten bestuderen thuis leerstof en maken een quiz. Op basis van de analyse van de uitkomsten van de quiz, geeft Abboy een kort hoorcollege. Verder werken studenten in groepjes onder begeleiding aan een probleem.

14) Mike van Anraat van de Hogeschool van Amsterdam mailde mij een aantal links met artikelen. Twee ervan bevatten ook voorbeelden:

• Dit artikel over vier modellen van blended learning bevat een uitgewerkt voorbeeld van het ‘rotational model’.
• Het artikel 6 Blended Learning Models: When Blended Learning Is What’s Up For Successful Students gaat in op eigenschappen van zes modellen voor blended learning. Aan die hand van die eigenschappen kun je kiezen welk model je wilt implementeren.

15) Via de website van Educate-IT (Universiteit Utrecht) vind je verschillende voorbeelden van inspiratieprojecten die hier zijn uitgevoerd. Voorbeelden zijn het verbeteren van een blended learning aanpak met verrijkte kennisclips, het voorbereiden van bijeenkomsten met e-modules en het gebruik van video essays met peerfeedback.

16) Bij de Radboud Universiteit heeft men proeftuinen ingezet: dit zijn kleinschalige experimenten met onderwijsinnovatie. Voorbeelden zijn:

• Een standaard e-learning sjabloon om casussen sneller te actualiseren en studenten te faciliteren bij het leren.
• Flipped classroom onderzocht: ondersteunen interactieve video’s zelfstudie beter?
• In Brightspace flexibel en online hulp voor het verbeteren van schrijfvaardigheid voor anderstaligen.

Het nadeel van deze voorbeelden is dat het vaak specifieke toepassingen betreft, die te maken hebben met het blended maken van leeractiviteiten.

17) Modellen in de praktijk

To go blended, these teachers take the driver’s seat bevat een impressie van een “teacher-customized blended-learning adoption process” bij het Collège du Léman in Zwitserland. Tijdens de OEB 2019 heb ik Jacob Rosch, die in het artikel aan het woord komt en hier hoofd ICT en onderwijs is, in Berlijn ontmoet. Het artikel gaat over de opzet van een driedaags programma, in combinatie met ondersteuning op de werkplek en observaties in de praktijk.

The aim of the program is to arm each teacher with knowledge of different practices but ultimately offer them freedom to try out model(s) to discover the right fit for their classroom(s).

Binnen Jacob’s school worden dan ook meerdere modellen voor blended learning toegepast. De bijdrage beschrijft de toepassing van drie modellen:

• Flipped classroom model (video’s via iTunesU thuis kijken, in groepjes de video’s bespreken, werken aan opdrachten uit een tekstboek, gericht ondersteuning geven).
• Station rotation model (lerenden rouleren in groepjes van 3-4 en werken o.a. met het MyMaths programma op een iPad).
• Flex model (lerenden bestuderen instructievideo’s en maken oefeningen op verschillende niveaus; de docent beantwoordt individuele vragen en monitort de voortgang).

18) Een tijd geleden werd ik door Koos Winnips gewezen op deze beschrijving van een e-learningproject bij de Rijks Universiteit Groningen. Daar heeft men de applicatie Perusall gebruikt voor het toepassen van een meer activerende didactiek.

Perusall helpt elke student zich voor te bereiden op elke les. Studenten voeren opdrachten waarbij zij teksten voorafgaand aan een bijeenkomst annoteren. Dit maakt ook deel uit van de beoordeling. Op deze manier worden zij gestimuleerd om teksten te lezen en na te denken over de teksten voorafgaand aan het college. Het college zelf wordt dan gebruikt voor actief leren: discussies, taken en oefeningen.

In Perusall annoteren de studenten samen. Sommige studenten willen als eerste vragen stellen op basis van een tekst, anderen willen misschien als eerste vragen beantwoorden of meer reageren op medestudenten. De docent ziet de annotaties vooraf, en gebruikt deze tijdens het college. Het scoren en beoordelen gebeurt automatisch. Als docent kun je de scores bekijken en studenten die net een voldoende of onvoldoende scoren handmatig controleren. Perusall docenten ook om zich te focussen op de meest belangrijke problemen, commentaren en vragen van studenten. Perusall helpt studenten ook om de teksten beter te doorgronden en analyseren.

Deze video illustreert het proces en de redenen om deze applicatie te gebruiken.

19) Digitaal samenwerkend leren bij Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn
Rosa Douma attendeerde mij op een project van de Hogeschool Rotterdam waar men online samenwerkend leren heeft toegepast bij Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn. Dit artikel beschrijft de toegevoegde waarde van deze benadering en de aanpak ervan (inclusief geleerde lessen).

20) De Hogeschool Rotterdam heeft twee voorbeelden van online leren beschreven, die laten zien dat online leren kan leiden tot meer verdieping. Het gaat om een online alternatief voor een excursie en het online pitchen van innovatieve ideeën voor een groep internationale experts. Ik heb deze voorbeelden samengevat en besproken.

21) Kim Dirkx van Zuyd Hogeschool vertelt in deze video hoe je zelfstudie online synchroon, online asynchroon en face-to-face kunt vormgeven. In deze video komen ook twee docenten van Zuyd Hogeschool aan het woord over hun ervaringen met zeolfstudie bij blended onderwijs. Zie verder: Mooie voorbeelden met blended learning van Zuyd Hogeschool.

Ik wil deze lijst met voorbeelden regelmatig aanvullen. Je kunt jouw voorbeelden daarom nog steeds via dit formulier achterlaten.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.