Na de lunch van Competent City ben ik naar een workshop geweest over de invoering van procesgestuurd leren binnen het mbo (in het bijzonder schilderopleidingen). De schildersopleidingen van een aantal regionale opleidingscentra hebben beroepstaakgericht leren ingevoerd. Daarbij is sterk geleund op extern ontwikkeld materiaal. Leerlingen misten aanvankelijk structuur en houvast. Verder was sprake van overlap in opdrachten en een gebrek aan diepgang van kennis. Leerlingen misten ook een kapstok, ze zagen het geheel niet. Tenslotte misten leerlingen informatievaardigheden om het kaf van het koren te scheiden.
Docenten kregen onvoldoende zicht op de voortgang van leerlingen. Men miste vooral zicht op de redenen van knelpunten van leerlingen. De relatie met kwalificatiedossiers was onduidelijk, en schriftelijke toetsen gaven onvoldoende zicht op de expertise van leerlingen.
Na een analyse van problemen hebben de betrokken docenten verbetervoorstellen geformuleerd. Er is gewerkt met een duidelijke planning, leerlingen kregen nog maar één bron aangeboden, en de structuur van het kwalificatiedossier werd strakker gevolgd. Er werd ook meer geleidelijk gewerkt aan integratie van theorie in de praktijk.
Eén van de verbeterpunten was het gebruik maken van het viercomponentenmodel, waarbij wordt uitgegaan van afnemende structuur, toenemende zelfstandigheid en een toenemende complexiteit. Op basis hiervan is nieuw lesmateriaal ontwikkeld, en zijn nieuwe manieren van kennis- en competentiemetingen ontwikkeld. Ook de examinering is aangepakt. Daarbij is niet het bestaande materiaal als uitgangspunt genomen, maar het kwalificatiedossier met de werkprocessen.
Er zijn opdrachten gemaakt waardoor werkend leren in het bedrijfsleven werd geïntegreerd met leren op school. Het meten van kennis, vaardigheden en houdingen gebeurt in twee jaar tijd, drie keer. Na 3-4 maanden werd bijvoorbeeld het beginniveau via een criteriumgericht interview vastgesteld. Deze gesprekken zijn ontwikkelingsgericht bedoeld, niet beoordelend. De deelnemer krijgt advies over wat beter kan, maar krijgt ook te horen wat hij al goed doet. Deze individuele gesprekken worden gehouden terwijl andere leerlingen aan andere zaken werken. De andere leerlingen leren daar ook van.
In de beroepspraktijk gaat de begeleider van school ook in gesprek met de leermeester. Daarin moet een leermeester bijvoorbeeld aannemelijk maken wat een leerling doet aan initiatief nemen binnen de verschillende contexten. De proeve van bekwaamheid wordt extern, georganiseerd door het kenniscentrum, uitgevoerd en is kwalificerend van aard. Het kenniscentrum zorgt ook voor gekwalificeerde beoordelaars. Het examenbureau van het ROC bepaald of een examen kwalitatief goed wordt uitgevoerd.
Een bijkomend voordeel, ook voor de inspectie, is een vermindering van de administratieve balast. De interactie tussen leerbedrijf, leerling en school is hiermee volgens de sprekers sterk verbeterd.
Deze workshop illustreerde wat mij betreft het aanvankelijk geworstel van opleidingen met de invoering van competentiegericht leren. Al doende is men gekomen tot geleidelijke verbeteringen. De sprekers waren erg bevlogen, en kwamen erg 'leerlinggecentreerd' over. Eén van de sprekers benadrukte vooral het vertrouwen van de coach in leerlingen. Daar gaat het vooral om.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie