Versterkt generatieve AI het leren? Dat is geen goede vraag

In zijn blogpost “Does ChatGPT enhance learning (or does it make you stupid)?” verkent Philip Kerr op basis van onderzoek de invloed van ChatGPT op het leerproces. Hij concludeert dat de vraag waarmee hij zijn blogpost opent, eigenlijk geen zinvolle vraag is.

Cognitive loadKerr begint met de opmerking dat de vraag of ChatGPT het leren verbetert even moeilijk te beantwoorden is als de vraag of technologie in het algemeen goed is voor het leren. Deze benadering komt volgens hem voort uit een technologisch gedreven denkwijze.

Een recente meta-analyse uit 2024 door Deng en collega’s -zie onderstaand overzicht met bronnen- laat onder meer zien dat ChatGPT de leerprestaties verbetert. Kerr plaatst hier een aantal praktische kanttekeningen bij. Hij vergelijkt het effect met het gebruik van een stimulerend middel: het geeft een snelle boost, maar leidt niet tot blijvend leren. Ook wijst hij op de beperkingen van het onderzoek: kleine groepen, korte onderzoeksperiodes en voornamelijk universitaire lerenden in Aziatische landen.

De meta-analyse toont verder aan dat ChatGPT zorgt voor meer motivatie, al kan dit komen door het nieuwe ervan (het ‘novelty effect’). Ook verbetert het gebruik van ChatGPT kritisch denken, maar minder sterk dan de prestaties. Een opvallende uitkomst is dat het gebruik van ChatGPT niet leidt tot meer vertrouwen in eigen kunnen bij lerenden. Daarnaast vermindert de mentale inspanning, wat volgens Kerr niet altijd bevorderlijk is voor effectief leren.

Sommige onderzoekers waarschuwen volgens de auteur namelijk voor verminderde cognitieve inspanning bij ChatGPT-gebruik. Ze wijzen op passief leren en overmatige afhankelijkheid van de technologie. Hoewel recente AI-competentiekaders kritisch denken benadrukken als oplossing, is volgens hem voorzichtigheid geboden. Er bestaat namelijk geen consensus over de definitie en onderwijsmethoden van kritisch denken. Bovendien zijn de effecten van ChatGPT volgens Kerr afhankelijk van de wijze van gebruik – zowel positieve als negatieve leerresultaten zijn moeilijk te bewijzen.

Hij plaatst de zorgen ook in historisch perspectief: vergelijkbare bezwaren waren er tegen het internet (zou volgens Nicolas Carr oppervlakkig lezen bevorderen), de boekdrukkunst (zou leiden tot onbetrouwbare informatie, aldus Hieronimo Squarciafico) en zelfs het schrift (zou volgens Socrates het geheugen verzwakken). Al deze technologieën zijn uiteindelijk gewoon onderdeel geworden van het onderwijs.

Een punt van zorg is volgens Kerr wel de controle over kennisproductie door een klein aantal rijke, commerciële bedrijven. Hij ziet hier een parallel met de boekdrukkunst in de 15e en 16e eeuw en het internet aan het einde van de 20e eeuw.

Kerr concludeert dat we ChatGPT niet moeten zien als iets dat automatisch het leren verbetert of verslechtert. De enige betekenisvolle vraag is hoe we deze technologie inzetten in specifieke onderwijssituaties met specifieke groepen lerenden. Deze nuance kan niet gevangen worden in meta-analyses zoals die van Deng. In plaats daarvan is het volgens Kerr nodig om nuchter te kijken naar het gebruik van AI in het onderwijs en de bredere machtsstructuren die daarmee samenhangen.

Mijn opmerkingen

Ik deel Kerr’s opvatting en conclusie dat ChatGPT en andere generatieve AI-toepassingen leren niet automatisch verbeteren en verslechteren. In dit kader vind ik wel Luciano Floridi’s opvatting van het dubbel geladen karakter van technologieën relevant. Volgens Floridi zijn technologieën inherently double-edged—ze hebben zowel positieve als negatieve potenties. De impact hangt af van de ethische keuzes en sociale context waarin ze worden gebruikt. Hij stelt dat technologieën ons vermogen om betekenis te geven aan de wereld kunnen vergroten, maar dat ethische reflectie ook essentieel is om technologie te laten bijdragen aan het goede en schadelijke effecten te minimaliseren. Technologieën zoals ChatGPT zijn ontworpen volgens bepaalde waarden en binnen culturele contexten. Vanuit welke waarden zijn en worden generatieve AI-toepassingen ontworpen?

Andere bronnen over generatieve AI

  1. Does ChatGPT enhance student learning? A systematic review and meta-analysis of experimental studies (dit is het artikel dat Kerr beschrijft).
  2. 6 Keys to GenAI Success in 2025
  3. The AI Mindset Shift: How to Adapt and Thrive
  4. SURF raadt gebruik van Microsoft 365 Copilot vooralsnog af vanwege privacyrisico’s
  5. How Will AI Influence Higher Ed in 2025?
  6. The 12 Prompts of Xmas
  7. Instagram’s new AI video editing tools are coming soon
  8. Does ChatGPT enhance student learning?
  9. Tyranny of Text: Education, Work and AI
  10. Navigating the AI Frontier: A Primer on the Evolution and Impact of AI Agents
  11. Google Search is getting a dedicated AI mode powered by Gemini
  12. Should Instructors Ask Students to Show Document Histories to Guard Against AI Cheating?
  13. AGI is Here
  14. Google Gemini AI Collection 2024
  15. Google Gemini’s ‘ask about PDF’ feature is rolling out to Android devices
  16. AI’s emissions are about to skyrocket even further
  17. If ChatGPT produces AI-generated code for your app, who does it really belong to?
  18. Raising in Arizona with AI
  19. Google AI News Recap 2024
  20. OpenAI’s New Statement Has Everyone Talking
  21. A Torrent of AI Developments at the End of 2024
  22. AI in Instructional Design: Reflections
  23. When AI summaries replace hyperlinks, thought itself is flattened
  24. AI at Work: How to Use Artificial Intelligence in Your Job
  25. OpenAI Chatbots in Education: Custom GPTs Could Help Improve Online Learning
  26. 4 Studies About AI Tutors Every Teacher Should Know
  27. Understanding Generative AI as Pedagogical Innovation
  28. What Just Happened: AI in 2024
  29. Can an AI Chatbot Be Your Friend?
  30. The Four Most Powerful AI Use Cases
  31. Debating About AI: A Free Comprehensive Guide

Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie

Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *