Verbondenheid bevorderen bij online leren

Dankzij deelname aan en verslaglegging over online conferenties zoals de Online Educa ben ik meer dan een week nauwelijks toegekomen aan het bloggen over interessante bijdragen die ik de afgelopen tijd wel degelijk ben tegen gekomen. Daarom wil ik vandaag enkele bijdragen, die te maken hebben met verbondenheid en sociale relaties bij online leren, kort bespreken.

Dit onderwerp is dankzij de coronacrisis in het brandpunt van de belangstelling komen te staan. We hebben gemerkt hoe belangrijk het is bij online leren te investeren in de ‘pedagogische relatie’ tussen docent en lerende en in het bevorderen van socialisatie. Bij blended learning gebruiken we daar veelal bijeenkomsten voor. Lerenden socialiseren alleen al door elkaar bij de onderwijsinstelling te ontmoeten en met elkaar te converseren. Bij online leren is dat een stuk lastiger. Dat betekent dat naarmate je meer online leert, je ook meer werk moet maken van online socialisatie.

Natasa Brouwer (UvA), Peter Dekker (HvA), Koos Winnips (RUG) en Devon Abbey (RUG) hebben een infographic samengesteld op basis van antwoorden van zestien docenten op de vragen waarom is sociale verbondenheid zo moeilijk online te realiseren, hoe kunnen we het beste online verbindingen maken en welke acties kunnen we ondernemen om dit in het hoger onderwijs te faciliteren? Peerfeedback wordt gezien als de meest veelbelovende activiteit voor het stimuleren van sociale verbondenheid, vooral wanneer deze gepaard gaat met feedback door een docent, online groepswerk en online discussies. Deze bijdrage bevat ook een tabel met handige tips.

In How to Stay Connected to Students During Covid beschrijft Erik Ofgang hoe instellingen met dit thema omgaan. Bij de Universiteit van Zuid-Calefornië zijn de gebouwen bijvoorbeeld gesloten, maar blijft de campus open. De studenten kunnen elkaar daar ontmoeten, mits ‘social distancing’ in acht wordt genomen. Ze kunnen er onder meer ook gebruik maken van wifi. Uiteraard heerst in Zuid-Californië een ander klimaat dan bij ons. Luisteren naar lerenden, ruimte geven voor het stellen van tal van vragen en humor of ‘staande Zoom-sessies’ moeten ook motiverend werken.

Engaging Faculty to Connect with Online Learners in Real Time gaat over het creëren van real-time betrokkenheid bij lerenden in asynchrone online cursussen. Deze betrokkenheid is bevorderd door het afwisselen van asynchroon online leren met synchroon online leren. De synchrone online activiteiten betroffen welkom heten bij de cursus, ‘kantooruren’ (op gezette tijden vragen beantwoorden en ondersteuning bieden), mini-lezingen (bijv. van experts), complexe onderwerpen bespreken en samenwerkingsopdrachten. Lerenden gaven aan dat zij het gevoel hebben hierdoor meer verbonden te zijn. Op basis van deze ervaringen heeft de betreffende instelling besloten deze aanpak breder toe te gaan passen. Er is onder meer geïnvesteerd in professionalisering.

What is Social Presence & How is it used Academically? is van vóór COVID-19 en gaat niet specifiek in op online leren, maar op (hoger) onderwijs in het algemeen. De bijdrage bevat een definitie van ‘social presence’ en beschrijft twee factoren die van groot belang zijn bij social presence. Vertaald luidt de definitie:

  • Het gevoel van verbondenheid dat een lerende online ervaart
  • Het bewustzijn van mensen tijdens de interactie in combinatie met het waarderen van de interpersoonlijke delen van dat gesprek.

De twee factoren zijn:

  1. Intimiteit dankzij nabijheid, lichaamstaal en oogcontact in een groep. Dit is online lastiger te realiseren. Maar je kunt mensen bijvoorbeeld wel persoonlijk aanspreken (bij naam noemen), mensen vertellen wie je bent en wat jouw passies zijn, humor gebruiken en ruimte geven voor ‘small-talk’.
  2. Onmiddellijkheid. Dit is de psychologische ruimte tussen twee personen die door middel van non-verbale en verbale signalen in de spraak wordt overgebracht. Dit kun je onder meer bevorderen via synchroon online communiceren. We hebben dan wel te maken met vertragingen. Snel en adequaat reageren dragen hier ook toe bij.

Onderstaande video laat zien wat je kunt doen om ‘social presence’ te bevorderen. De samensteller gebruikt een continuüm van volledig face-to-face leren tot een correspondentie cursus (op afstand, maar niet online). Bij face-to-face leren is sprake van veel ‘social presence’ en bij een correspondentie cursus is geen aandacht voor ‘social presence’. Hij laat onder meer zien dat het gebruik van korte video’s en audio ‘social presence’ kunnen bevorderen.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *