Veranderingen op de markt van leermanagement systemen in het hoger onderwijs

Het artikel ‘Canvas Catches, and Maybe Passes, Blackboard’ roept, ondanks dat het geschreven is door een vrouw, zeker in het begin de associatie op van een wedstrijdje ver plassen. Toch bevat de bijdrage interessante wetenswaardigheden over de markt van leermanagement systemen.

Het artikel gaat over de vraag welk leermanagement systeem op dit moment het grootste marktaandeel in de VS heeft: Blackboard of Canvas? Een eenduidig antwoord wordt niet gegeven.

Feit is wel dat Blackboard absoluut niet meer zo dominant is als in 2006 toen Blackboard 70% van de Amerikaanse en Canadese markt in handen had. Canvas, maar ook Moodle en Desire2Learn met Brightspace hebben het gat gedicht. Blackboard lijkt nu 28% van deze markt in handen te hebben, net als Instructure met Canvas. Moodle lijkt een marktaandeel van 23% in handen te hebben en D2L met Brightspace 12%.

In ons land zie je dat Blackboard -mede dankzij aanbestedingstrajecten- ook fors marktaandeel aan het verliezen is. Canvas lijkt ook hier een grote winnaar te worden (o.a. VU, UvA, TU Eindhoven, Universiteit Twente). Verder wordt Brightspace gebruikt of geïmplementeerd bij een aantal voormalige Blackboard-gebruikers: de TU Delft, Radboud Universiteit, Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit Leiden. Moodle wordt organisatiebreed binnen Hogeschool Zeeland (eigen installatie), InHolland (via OpenEdu; recent besloten) en Zuyd Hogeschool (ook via OpenEdu m.i.v. het komende studiejaar). Moodle wordt ook nog bij andere onderdelen van, met name, hogescholen gebruikt. Van Hall Larenstein gaat Moodlerooms gebruiken. Daarnaast gebruikt een enkeling Its Learning en Netschool. Het einde van deze verschuiving op de LMS-markt lijkt in ons land nog niet in zicht.

Het artikel gaat ook in op de redenen waarom Canvas er in slaagt in zo korte tijd fors marktaandeel aan het veroveren is. Als je het artikel goed leest, zijn dat niet functionaliteit en prijs. Canvas kan bijvoorbeeld ‘minder’ dan Blackboard (maar schijnbaar wel ‘voldoende’). Verder is Canvas ook duurder dan Blackboard.

Wat de doorslag lijkt te geven zijn de vernieuwde gebruikersinterface, de reputatie van een uitstekende klantenservice en een brutale “in-your-face branding”. Canvas lijkt ook op het juiste moment gekomen te zijn met een cloud-gebaseerde oplossing. Juist op het moment dat de markt klaar was voor de overstap van ‘on premise’ naar ‘cloud-based’. Blackboard heeft hier mogelijk te laat op gereageerd.

Daarnaast weet ik dat veel personen en instellingen zich zeer gaan storen aan de arrogantie die Blackboard liet zien toen men de markt domineerde. Denk aan de patentkwestie van elf jaar geleden.  Een van de redenen dat Blackboard aan marktaandeel heeft verloren, is m.i. namelijk deze arrogante houding.

Het is te hopen dat Instructure niet zo arrogant wordt als Blackboard dat op een gegeven moment werd, nu hun dominantie toeneemt. Het feit dat men volgens het artikel ‘Canvas Catches, and Maybe Passes, Blackboard’ de prijs flink wil verhogen, nu Canvas aan marktaandeel wint, belooft helaas iet veel goeds. Blackboard lijkt daarentegen nu bezig het marktaandeel met kortingen te beschermen. Binnen het hoger onderwijs speelt prijs echter weliswaar een belangrijke, maar niet allesbepalende rol.

Ik denk dat het goed is voor het onderwijs dat er meer te kiezen valt op het gebied van leermanagement systemen. Dat verplicht leveranciers om scherp te blijven op visie, prijs, kwaliteit en service. Ook al is het maken van een overstap naar een ander LMS geen sinecure. Ik hoop ook onderwijsinstellingen kritisch blijven kijken naar de aard van de leverancier (o.a. visie, vermogen om samen te werken), prijs, service, gebruikersvriendelijkheid en functionaliteit.

Laat je niet te veel overdonderen door brutale “in-your-face branding” (van wie dan ook). Realiseer je ook dat bedrijven die afhankelijk zijn van investeerders, zich door hele andere drijfveren laten leiden dan service, gebruikersvriendelijkheid en functionaliteit. De dynamiek in je relatie met zo’n bedrijf is heel anders dan als je samenwerkt met een leverancier die minder afhankelijk is van ‘vulture capitalists’.