Veranderbereidheid en weerstand bij implementaties

Als je aan de slag gaat met technology enhanced learning, krijg je te maken met veranderbereidheid en weerstanden. En daar heb je weer verschillende soorten van.

Op dit moment is een groep bestuurders uit het hoger onderwijs met SURF op studiereis naar Boston. Daarbij staat het thema ‘gepersonaliseerd leren’ centraal. Tijdens deze reis doen zij via ‘Personalised Times’ dagelijks verslag. Via onderwijsopmaat@surfnet.nl kun je aangeven deze te willen ontvangen.

Editie 1 gaat over de kick off-bijeenkomst (pdf). Hierin is onder meer aandacht voor de vijf dimensies van ‘onderwijs op maat’, voor de ‘flexibiliteitsparadox’ (als je wilt flexibiliseren heb je standaarden nodig), op de behoefte van lerenden aan een evenwicht tussen flexibiliteit en structuur, op online onderwijs ten behoeve van meer keuzevrijheid en op de sleutelrol die docenten innemen bij de invoering van ‘onderwijs op maat’.

Bij dit laatste wordt dan onderscheid gemaakt in:

• Docenten kunnen actieve weerstand bieden. Dit uit zich bijvoorbeeld in verzet, klagen of manipuleren.
• Docenten kunnen passieve weerstand bieden. Denk daarbij aan vermijden, cynisme of ‘routiniseren’.
• Docenten vertonen passieve veranderbereidheid, bijvoorbeeld door in te stemmen en humor of compassie te hebben. Humor mag je natuurlijk niet met cynisme verwarren.
• Docenten vertonen actieve veranderbereidheid. Voorbeelden zijn het zoeken van compromissen, het veranderen van hun mindset of het zoeken van steun. Het nemen van initiatief hoort hier m.i. ook bij.

Leiders binnen de organisatie -en dat hoeven niet perse leidinggevenden te zijn- zijn dan belangrijk bij het stimuleren en begeleiden hierbij. Daarbij is een gedifferentieerde benadering noodzakelijk.

Docenten die actief veranderingsbereid zijn moet je actief betrekken of ruimte geven om te experimenteren. Passief veranderbereide docenten moet je verleiden, ondersteunen en enthousiast maken met goede voorbeelden van collega’s. Met docenten die passief weerstand bieden, zul je m.i. veel moeten communiceren. Niet overtuigen, maar met name kijken waar deze weerstand vandaan komt en hen gericht ondersteunen. Hoe meer je gaat duwen, des te meer tegendruk je krijgt. Maak ook afspraken over deadlines.

Bij docenten die actief weerstand bieden is communicatie ook belangrijk. Wat maakt dat zij klagen of zelfs agressief reageren? Wellicht moet je hen ook met rust laten. In ieder geval tijdelijk.

Ga dus vooral ook na wat de achtergrond van het gedrag is. Beschouw al het gedrag als een belangrijk signaal. Misschien hebben docenten die actief in verzet komen wel groot gelijk.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.