Tips bij de toepassing van Design Thinking bij leren

“Design thinking” is een relatief nieuwe benadering bij het ontwerpen en ontwikkelen van technology enhanced learning. Een veelbelovend proces met uitdagingen.

“Design thinking” is een gestructureerd proces waarbij een specifieke uitdaging via een aantal fases wordt aangepakt. Onderzoeken, ontdekken, experimenteren en continu doorontwikkelen zijn daarbij van groot belang. Op het gebied van leren en ontwikkelen wordt dit proces ook toegepast.

In het verleden werd een leervraag bijvoorbeeld standaard beantwoord door er een cursus, training of module voor te ontwikkelen. Daarbij werd eerst veel tijd en energie besteed aan het ontwerpen en ontwikkelen, voordat lerenden daadwerkelijk met de oplossing voor de leervraag werden geconfronteerd.

Bij ‘design thinking’ is sprake van een iteratief en wendbaar proces, waarbij het proces uiteindelijk ook heel goed tot andere oplossingen leiden. Men is duidelijk geïnspireerd door de ‘agile’ aanpakken van software ontwikkelen.

Arun Pradhan illustreert dit aan de hand van een opdracht die hij en zijn bedrijf hebben uitgevoerd bij een Australische bank. Zij werden gevraagd of zij een compliance training wilden ontwikkelen. Uiteindelijk werd gekozen voor een portal met bronnen, interview en performance support tools. Hiermee sloot men uiteindelijk beter aan bij de behoeften van de doelgroep. Pradhan rept overigens niet over de uitkomsten van dit proces.

Pradhan formuleert de volgende elf tips als je design thinking voor leren wilt toepassen.

1. Betrek je doelgroep in een vroegtijdig stadium en intensief bij het proces, bijvoorbeeld via een co-design workshop en interviews.
2. Verdiep je bijvoorbeeld via interviews die lerenden bij elkaar afnemen, in de onderliggende leerbehoeften en leervragen. Besteed veel aandacht aan het ‘waarom’.
3. Maak het proces van gezamenlijk ontwerpen letterlijk zichtbaar (schema’s, brainstorms, etc).
4. Maak gebruik van persona’s (persoonsbeschrijvingen waaruit blijkt wat de belangrijkste leerbehoeften zijn, hoe zij leren, enzovoorts).
5. Maak gebruik van ‘action mapping’ om een beter begrip te krijgen van de persona’s en de ‘performance gaps’.
6. Durf afscheid te nemen van je ideeën. Je ideeën zijn geen kinderen van je. Door ze te durven af te stoten, ben je sneller in staat op betere ideeën te komen.
7. Iedereen kan een prototype ontwikkelen. Daar hoef je geen deskundig illustrator voor te zijn.
8. Het toetsen van prototypes zou moeten gaan om empathie, niet om valideren. Het gaat om de conversatie. Om het stellen van de goede vragen, om zo behoeften te achterhalen.
9. De definitieve ‘reisgids’ zou afhankelijkheden en fouten moeten bevatten. Je krijgt op een gegeven moment een nauwere relatie met leidinggevenden, ICT-ers en anderen die een rol gaan spelen in de oplossing. Daarbij moet je op andere zaken letten, dan alleen op de wensen van de doelgroep. Je loopt dan ook tegen fouten aan.
10. Maak gebruik van bronnen en tools waar je over kunt beschikken (vaak vrij verkrijgbaar).
11. Start kleinschalig, werk iteratief en leer.

Je ziet deze aanpak worden toegepast bij werkplek leren, maar ook schoorvoetend binnen het onderwijs. Een mogelijke belemmering bij het onderwijs is uiteraard dat je op het niveau van het curriculum vaak gebonden bent aan onderwijs- en examenregelingen en centraal vastgestelde eindtermen of leerdoelen. Ook vraag ik me af of leerlingen en studenten wel voldoende ruimte hebben om intensief betrokken te worden. Docenten hebben mogelijk weinig ruimte om deel te nemen aan een dergelijk ontwikkelproces.

Aan de andere kant zijn er echter ook initiatieven waarbinnen deze aanpak wel degelijk wordt toegepast. Het kan dus wel degelijk. Bovendien is de grote aandacht voor daadwerkelijke leervragen, een groot pluspunt. Het ontwikkelproces zelf, en niet alleen de ontwikkeling van leeroplossingen, is echter ook een leerproces.