Aangezien ik in Berlijn mijn laatste verlofdagen heb opgemaakt, heb ik de woensdagmiddag als toerist doorgebracht. Ik wilde persé plekken zien waar ik nog nooit was geweest. Thuis had ik besloten naar het Stasi Museum te gaan, om vandaar uit via Friedrichshain naar de Prenzlauer Berg te gaan.
Het Stasi Museum is gevestigd in het voormalige hoofdkwartier van de Stasi (Staatssicherheit), waar ook de verantwoordelijk minister Erich Mielke zetelde. Het is geen mooi museum, maar wel indrukwekkend.
Je leest er over casussen van mensen die zijn geschaduwd, vervolgd, soms in het buitenland ontvoerd en vermoord. Je ziet er verklaringen van observaties, instrumenten die gebruikt werden bij observaties of verklaringen van burgerinformanten, de zogenaamde Inoffizielle Mitarbeiter (IM). Extra pijnlijk vond ik de aandacht voor de rol van het onderwijs binnen het repressieve bewind. Bij de beloningen voor bewezen diensten maakte men overigens veel gebruik van onderscheidingen en insignes. Vandaag de dag zouden ze vermoedelijk ‘badges’ gebruiken.
De Stasi verzamelde heel veel informatie. Deze informatie werd vooral tegen burgers gebruikt (denk aan de prachtige film Das Leben der Anderen), onder meer omdat zij ook verkeerd werd geïnterpreteerd. Mensen die stellen dat de overheid alles van hen mag weten, en dat zij niets te verbergen hebben, zouden eens naar dit museum moeten gaan.
Binnen het onderwijs en binnen opleidingen (en ook tijdens de Online Educa Berlijn) is er steeds meer aandacht voor het verzamelen en gebruiken van grote hoeveelheden data. Je moet daar echter ongelofelijk kritisch op zijn. Zo veel maakt dit museum wel duidelijk (hoewel je natuurlijk voorzichtig moet zijn met het vergelijken van ‘data baronnen‘ met een repressieve en totalitaire staat).
Na dit bezoek ben ik in meer dan een uur naar de Käthe Kollwitzplatz in de Prenzlauer Berg gewandeld. Ik heb weinig op kunnen pikken van Friedrichshain, behalve de depressief makende DDR-architectuur. Ik ben maar kort in de omgeving van de Käthe Kollwitzplatz gebleven. De sfeer sprak me wel aan (kleine, aparte, winkeltjes en mediterrane restaurantjes). De oude synagoge bleek overigens niet toegankelijk.
Vandaar uit heb ik een taxi genomen naar de Gendarmenmarkt om bij de fantastische winkel van Fassbender & Rausch voor het thuisfront chocolade te kopen.
Op Flickr vind je alle foto’s die ik met mijn iPhone heb gemaakt.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Je gevoelens in het DDR-Stasi museum komen overeen met de mijne toen we er waren in 2012. Ongelooflijk zeggen we dan met onze open, democratische maatschappij in gedachten. We hebben vrienden die in de DDR-tijd daar schoolleiders waren, maar toch zien ze wel pluspunten in de onderwijsstructuur uit die tijd. (misschien zegt het woord “structuur” al veel)