Mensen zijn slecht in het beoordelen van hun eigen gedrag. Maar dat is waarschijnlijk ook het geval als we denken dat smartphones een negatieve invloed hebben op onze productiviteit en welzijn. Wijs de smartphone niet te snel aan als zondebok voor afleiding.
Dat is één van de conclusies uit het promotieonderzoek van Niklas Johannes van de Radboud Universiteit. Johannes promoveert vandaag op de impact van smartphones op productiviteit en welzijn. Hij heeft daarbij onderzoek gedaan naar ‘online waakzaamheid’: de alertheid die je voelt als je smartphone in de buurt is. Hij concludeert dat smartphones minder impact hebben op deze waakzaamheid dan we vaak aannemen.
De Nijmeegse promovendus heeft onder meer onderzoek gedaan door respondenten meerdere keren per dag notificaties met korte vragenlijsten te sturen. De vragen hadden onder meer betrekking op het huidige humeur en de algemene gemoedstoestand. Hij heeft echter ook gemeten hoe lang respondenten sociale media gebruiken. Verder heeft hij onder meer een test uitgevoerd waarbij een experimentele groep tijdens de uitvoering van taken via notificaties werden afgeleid, en de controlegroep niet.
Enkele bevindingen uit het onderzoek:
- Het gebruik van sociale media heeft een zeer kleine negatieve relatie met de gemoedstoestand.
- Respondenten met positieve online interacties voelden zich ook in het algemeen positiever.
- Deelnemers die tijdens een test werden afgeleid met notificaties voerden taken in hetzelfde tempo uit als deelnemers waarvan de smartphone tijdens de test stil op tafel lag.
- Smartphones hebben waarschijnlijk een kleinere impact op productiviteit en welzijn dan we vaak aannemen. Ze leiden wel af, maar vooral op momenten waarop we open staan voor afleiding. Ze beïnvloeden ons humeur negatief op momenten dat we neerslachtig zijn.
- We passen smartphones waarschijnlijk beter in ons leven in, dan we denken.
- Specifieke mensen vinden het soms lastig om van hun smartphone af te blijven. Zij kunnen wel getraind worden in het minder gebruiken van de smartphone.
- We hebben van oudsher de neiging om nieuwe technologieën de schuld te geven voor allerlei sociale problemen, zoals afleiding.
- Er is meer onderzoek nodig naar de positieve en negatieve impact van smartphones.
Het onderzoek van Niklas Johannes is waarschijnlijk te beperkt van opzet en omvang voor het trekken van harde conclusies. Het is m.i. ook geen reden om maatregelen om afleiding tegen te gaan -zoals een telefoontas- weer in te trekken. Een specifieke groep heeft hier zeker baat bij, terwijl andere gebruikers er geen last van hebben.
De onderzoeker wijst er echter terecht op dat we vooral moeten kijken naar de redenen waarom we open staan voor afleiding.
Dit advies is m.i. ook relevant voor het onderwijs. Wat maakt dat lerenden in de les de neiging hebben naar de smartphone te grijpen en andere dingen te gaan doen? Aan de andere kant: kunnen onderwijs en opleiden de concurrentieslag om de aandacht van lerenden ooit winnen van interacties met vrienden, leuke video’s, etcetera?
Wijs de smartphone in elk geval niet te snel aan als zondebok voor afleiding. Het is een ‘weapon of mass distraction’, maar vooral omdat wij daar open voor staan.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie