Vanmiddag heb ik een bijdrage geleverd aan netwerkbijeenkomst van het Evolva-project. Ik ben hier ingegaan op het faciliteren van werkplek leren met behulp van leertechnologie. Rob Jacobs en Karien Cloostermans zijn stil blijven staan bij “De waarde van ware waarden en de ware waarde van waarden”.
Binnen de Evolva Group werken zorgorganisaties, opleidingsinstituten en techniek-ondernemers in Limburg met elkaar samen op het gebied van werkplek leren. Een aantal keren per jaar organiseert men netwerksessies. Dit keer in de fraaie ECI Cultuurfabriek te Roermond.
Aangezien er vaak veel verwarring is over relevante begrippen ben ik eerst kort ingegaan op op termen als werkplek leren, social learning en e-learning. E-learning wordt m.i. bijvoorbeeld ten onrechte beschouwd als het individueel volgen van online modules (‘de e-learning’). Onder ‘e-learning’ valt echter een breed scala aan leeractiviteiten waar internettechnologie bij wordt ingezet. Ik heb daarbij ook aangegeven dat werkplek leren niet altijd de juiste aanpak van leren is (en opleiden ook niet).
Vervolgens ben ik in gegaan om redenen om leertechnologie te gebruiken bij werkplek leren. Een belangrijke reden is dat medewerkers vaak moeite hebben om fysiek bij elkaar te gaan zitten (we werken op verschillende locaties, thuis, op diverse tijden). Leertechnologie kan dan worden gebruikt om samen leren ‘op afstand’ vorm te geven.
Een andere reden is dat het gebruik van ICT -zoals weblogs- reflectie juist kan bevorderen, terwijl reflectie bij werkplek leren vaak een ondergeschoven kind je is. Verder ontbreekt het in leertechnologieën voor werkplek leren nogal eens aan functionaliteiten die zicht geven op de ontwikkeling van een medewerker terwijl zicht op de progressie wel belangrijk is voor reflectie en voor de motivatie. Leertechnologieën voor formeel leren bevatten deze functionaliteiten wel, maar zijn vaak minder geschikt om werkplek leren mee vorm te geven.
Daarna heb ik een aantal voorbeelden van ‘digitaal werkplek leren’ besproken. Zoals het gebruik van Basecamp om samen te leren in projecten of het gebruik van synchrone communicatietools als Starleaf. Online video kan worden gebruikt om te demonstreren, maar ook om te reflecteren op wat je hebt geleerd. Bij IKEA gebruiken ze bijvoorbeeld online video voor het delen van verhalen over de waarde van het bedrijf.
Tenslotte ben ik ingegaan op randvoorwaarden die digitaal werkplek leren effectief maken zoals de gelegenheid om het geleerde actief te verwerken en toe te passen in de praktijk, het belang van het modereren van online interacties en het geven van feedback, de beschikbaarheid van passende tools (vanzelfsprekend) en de ruimte die er zou moeten zijn om te reflecteren (ook op onderliggende aannames).
Rob Jacobs van Driven by Values ging in op de ware waarde van waarden. Hij haalde Jan Rotmans aan die stelt dat we leven in een verandering van tijdperk. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen worden bijvoorbeeld ook steeds belangrijker, bijvoorbeeld in de financiële wereld. Er wordt niet alleen gekeken naar het belang van financiën als het gaat om waarden. Mede daarom wordft vanuit het maatschappelijk debat bijvoorbeeld kritiek geleverd op bedrijven die weinig belasting betalen.
ICT fungeert als enabler van veranderingen. Het maakt dingen mogelijk die eerder niet mogelijk waren (bijvoorbeeld op het gebied van big data). De waarde van een bedrijf wordt maar deels bepaald door de financiën. De traditionele manier van waarderen richt zich slechts op het topje van de ijsberg van de waarde van een organisatie.
Intrated thinking and reporting kijkt bijvoorbeeld naar financieel en materiaal kapitaal, maar ook naar menselijk kapitaal, kennis kapitaal, sociaal kapitaal en natuurkapitaal. De waarde van een organisatie wordt volgens deze theorie bepaald door al deze kapitalen. Jaarverslagen zouden daarom nu een meer holistisch karakter hebben en multidisciplinair moeten worden, en niet alleen meer moeten kijken naar financiën. Je moet breder moeten kijken naar waarde.
Binnen een project als Evolva kun je kijken naar de sociale waarde, de HR waarde, de intellectuele waarde, de netwerkwaarde (wat is de waarde voor je netwerk?), de materiële waarde en de financiële waarde. Er zijn ook instrumenten om die verschillende waarden in kaart te brengen. Big data en data sciences laten daarbij nieuwe waardes zien. Daarnaast komt storytelling om de hoek kijken als het gaat om het in kaart brengen van ‘verbondenheid’. Reflectie en analyse worden bijvoorbeeld steeds belangrijker op directieniveau, om dus fundamenteler na te denken over de waarde van het bedrijf. In feite treedt dus een paradigmashift op, op het gebied van ‘waarde’. Daarbij vullen kwalitatieve methodes van het in kaart brengen, kwantitatieve methodes (bijvoorbeeld op het gebied van data science) aan. Als je het niet kwantitatief kunt meten, ga het dan vragen.
Karien Cloostermans van opleidingsinstituut Clooser2 ging mede aan de hand van haar persoonlijke ervaringen in de zorg in op de waarde van ware waarden. Werken vanuit waarden geeft volgens haar betekenis. Verbondenheid is daarbij van groot belang. Op een gegeven moment word je gedwongen om letterlijk en figuurlijk over je grenzen te kijken. Karien benadrukte het belang van werken aan een gezamenlijk doel, van echt committment en van verbinden. Dat zijn belangrijke elementen van het ervaren van waarden. Zij stelde daarbij dat we binnen organisaties vaak denken dat we allemaal vanuit een bepaalde visie werken, maar we vergeten dat we te maken hebben met groepsprocessen. Mensen zijn geen computers, en gebruiken wapens als aversie en verveling in de samenwerking met anderen.
Verder nuanceerde zij het belang van eigenaarschap. Patienten zijn uit het zicht als eigen belang prevaleert. En dat is bij eigenaarschap vaak het gevoel. Vertrouwen binnen je werk is daarentefgen juist van belang.
Verder schetste zij dat werknemers waardering hebben voor vaste patronen omdat deze een prettig gevoel geven. Toch is volgens haar nodig om ruimte te geven aan het reflecteren op die patronen. Werknemers moeten de waarde leren van reflecteren en het verbinden aan het gezamenlijke doel. Er zou binnen organisaties op alle niveaus ruimte moeten zijn om fouten te maken, en samen te werken aan een gemeenschappelijk doel en vraagstuk. Heldere kaders zijn daarbij van groot belang. Vanuit visie moet je weerstanden kunnen weerstaan, de moed hebben heldere kaders te creëren en het lef hebben om zelf ‘een arena’ in te kunnen gaan.
De drie bijdragen waren heel verschillend van karakter. Alle drie hebben we het belang van reflectie benadrukt. Ik op persoonlijk en teamniveau, Rob op het niveau van de organisatie en Karien op het niveau van de waarden die ten grondslag liggen aan het handelen van een individu.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie