Het thema van de 23ste Online Educa Berlijn is “Learning Uncertainty”. Zijn werkplekken, overheden en de samenleving als geheel voorbereid op een tijdperk dat zich kenmerkt door onzekerheid. En hoe moet het onderwijs en arbeidsorganisaties daarmee omgaan? Hierover ging de opening onder leiding van journalist Nik Gowing.
Rode draad was dat onderwijssystemen veel meer flexibel moeten worden om in te kunnen spelen op tijden van onzekerheid. Je moet in staat zijn snel te reageren op nieuwe situaties.
Aleks Krotoski is sociaal psycholoog, programmamaker bij de BBC en verhalenverteller. Zij stelde onder meer dat verhalen belangrijk zijn voor het bouwen van sociale normen, voor gemeenschapsvorming. Mission statements zijn daar voorbeelden van.
De aard van verhalen is in de loop der jaren veranderd. Verhalen waren vroeger top down (van priester naar volk, waarbij het volk geen invloed had op de verhalen). Starwars heeft ook een database die door een persoon wordt bewaakt met daarin alle verhalen, plots, karakters, etc. Deze beheerder wijst makers op inconsequenties.
In de loop der jaren is de invloed van publiek op verhalen groter geworden. Toen Bobby Ewing een ongeluk kreeg, kwamen de Dallas-fans in opstand. Dankzij sociale media is die invloed groter geworden. Het produceren, bewerken en delen van verhalen is dankzij internet ook veel laagdrempeliger geworden. Er ontstaan zelfs communities die gezamenlijk werken aan verhalen. Bijvoorbeeld fans van My Little Pony. Een canon door fans ontstaat (fanon), die vervolgens wordt overgenomen door de makers.
Wie is nog eigenaar van verhalen? ’Stakeholders’ hebben in de loop der jaren meer invloed gekregen op verhalen.
Zorg er wel voor dat verhalen niet beperkt blijven tot een kleine gemeenschap maar gebruik technologie voor dialoog tussen gemeenschappen. Bevorder ook de ontwikkeling van vermogens om informatie kritisch te analyseren. Dat kan op creatieve manieren (o.a. door lerenden zelf ‘fake’ berichten te laten produceren en erover te discussiëren).
Abigail Trafford is auteur en actief in de beweging die ‘ageism’ bestrijdt (discriminatie op basis van leeftijd).
De demografische revolutie, waarbij mensen langer gezond blijven, impliceert dat we moeten blijven leren.
De term ‘adolescentie’ is geïntroduceerd toen mensen langer gingen leven. Nu krijg je hetzelfde met een periode -My Time- tussen volwassenheid en echte ouderdom (“gift of time in a lifecycle”). Dit is ook een soort adolescentie.
Je hebt een infrastructuur nodig om ouderen voor te bereiden op hun volgende loopbaan en levensfase. Mensen kunnen ook blijven leren als ze ouder zijn. Jongeren zijn wellicht sneller in het verwerken van informatie, terwijl ouderen beter zijn in analyseren, patronen herkennen en strategieën bepalen. Mensen kunnen productief blijven op tachtig jarige leeftijd.
Volgens Trafford zal kunstmatige intelligentie 30% van de banen doen verdwijnen. Kunstmatige intelligentie kan mensen werk uit handen nemen. Daardoor ben je ook langer inzetbaar. We zullen ook anders aan moeten kijken tegen pensioen. Ouderen krijgen daardoor nieuwe loopbanen waarbij zij jongeren meer begeleiden, bijvoorbeeld bij het opzetten van nieuwe bedrijven. Onderwijs en opleiders zullen ouderen moeten helpen bij het ontwikkelen van bekwaamheden voor de nieuwe loopbaan. Daarvoor heb je een flexibel curriculum nodig (wat betreft inhoud en vorm).
Tegelijkertijd zal ‘ageism’ op allerlei terreinen bestreden moeten worden. Stap ook van je eigen vooroordelen af over ouder worden. Innoveer de bekwaamheden die je hebt. Zet ze voor andere doelen in. Omdat mensen ouder worden, neem je meer time outs maar ga je niet met pensioen. Mensen moeten vooral leren technologie te begrijpen en te managen. Jongeren moeten leren hoe zij om kunnen gaan met fouten en met risico’s die mislopen.
Pasi Sahlberg is voormalig lerarenopleider en beleidmaker bij het Finse onderwijsministerie. Ik heb ooit een masterclass van hem bezocht. Hij nam ons mee terug naar 2001. Wat was toen het land met het ideale onderwijssysteem? In Finland had men geen ambities om het beste systeem te hebben. Men wilde hooguit beter dan Zweden te zijn. Toch keek men toen volgens PISA het beste te scoren. In Finland dacht men dat de OECD zich vergist had. Finland scoort echter al jarenlang het beste.
Niet succesvol onderwijsbeleid blijken de volgende kenmerken te hebben:
- Groot geloof in competitie tussen scholen en lerenden.
- Groot geloof in standaarden.
- Iedereen kan doceren (de-professionalisering).
- Verantwoorden op basis van testen en data, met vergaande gevolgen.
- Privatisering van het onderwijs (open markten).
Deze ontwikkeling zie je bijvoorbeeld terug in de VS of Groot-Brittannië. Met ernstige gevolgen.
Succesvol onderwijsbeleid blijken de volgende kenmerken te hebben:
- Samenwerking, elkaar helpen.
- Risico’s durven nemen en creatief zijn.
- Sterke nadruk op professionalisering.
- Trust-based responsibility (mooi woord).
- Publiek en toegankelijk onderwijs voor allen.
Estland, delen van Canada en Finland hebben dergelijk beleid.
Er is volgens Sahlberg een relatie tussen een excellent en een toegankelijk onderwijs. Al zijn er uitzonderingen. Excellent en toegankelijk onderwijs is de hemel. Er zijn landen op weg naar de hemel (Stairway to Heaven) en er zijn landen die “knocking on heaven’s door”).
Naar aanleiding van een vraag ging Sahlberg ook in op wat succesvol onderwijs is. Dat is meer dan goede cijfers en toegankelijk onderwijs. Efficiëntie is ook belangrijk. Bijdragen aan gezondheid, welzijn en geluk wordt ook steeds belangrijker. Wat succesvol onderwijs is, is onderwerp van continu debat. Het onderwijs leert jongeren te zeer om risico’s te vermijden. Je zou hen mogelijkheden moeten geven om risico’s te kunnen nemen. Er is overigens ook sprake van tijdloze en oneindig geldende bekwaamheden zoals lezen, schrijven en face-to-face communiceren die meer dan ooit relevant zijn.
Waarom houden landen nog vast aan niet-succesvol beleid? Omdat de kenmerken van succesvol beleid wellicht soft overkomen.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie