Platforms voor het faciliteren van online samenwerken en samenwerkend leren

Traditionele leermanagementsystemen zijn niet altijd heel geschikt voor het faciliteren van online samenwerken en voor online samenwerkend leren. Op het gebied van platforms voor online samenwerken en samenwerkend leren is de keuze echter reuze. Daarbij is het belangrijk om goed na te denken welke activiteiten je wilt uitvoeren.

De aanleiding voor deze blogpost is een bijdrage van Lisa Nielsen. Zij vergelijkt Facebook’s Workplace, Teams van Microsoft en Slack met elkaar, ten behoeve van het gebruik binnen onderwijsinstellingen.

Facebook’s Workplace ligt onder vuur op het gebied van privacy en veiligheid. Het is bovendien niet zeker of deze toepassing gratis blijft. Gebruikers van Office 365 beschikken sinds 2017 over Teams, wat volgens haar geen goed nieuws is voor het zeer populaire Slack. De reden is dat Teams -aanvankelijk “weak and buggy”- steeds krachtiger en stabieler wordt (je kunt nu bijvoorbeeld ook linken naar posts). Slack is krachtig, maar in vergelijking met Teams prijzig.

Nielsen lijkt haar kaarten op Teams te zetten. Mede omdat je hierbij ook video-en telefoon-conferentie functionaliteiten kunt gebruiken (gepland of onmiddellijk), je in Teams ook kanalen rond specifieke onderwerpen kunt gebruiken en je “instant messaging” binnen Teams kunt gebruiken.

Mijn aanvankelijke reactie was: waarom beperkt Nielsen zich tot deze drie applicaties? Waarom betreft zij bijvoorbeeld Google Suites hier niet bij?

Welke functionaliteiten waartoe gebruiken?

Vervolgens heb ik Jane Hart’s overzicht met ’Social & Collaboration Platforms and Spaces’ bekeken. Dit overzicht bevat meer dan 85 toepassingen. Daarbij valt op hoe zeer die toepassingen functioneel van elkaar verschillen.

Je ziet hier bijvoorbeeld Liferay Social Office staan. Dit is zeer krachtige en best complexe portaal software waarbinnen je diverse sites kunt aanmaken. Binnen dergelijke sites kun je echter niet gemakkelijk kleine groepen vormen. Verder zie je hier een applicatie als Trello staan. Trello kun je gebruiken voor het bijhouden van geplande en uit te voeren taken.

Je zult dus eerst moeten nagaan wat voor online activiteiten je met welke redenen bij online samenwerken en samenwerkend leren wilt toepassen. Denk dan aan:

• Het gebruiken van online profielen. Je wilt immers weten met wie je gaat samenwerken. Hoe uitgebreid moet zo’n profiel zijn?
• Synchroon communiceren (plaatsonafhankelijk, maar op hetzelfde moment). Dit kan schriftelijk (chat) en/of mondeling, met of zonder video, in een groep of in een duo (dialoog).
• Asynchroon communiceren. Dit gebeurt meestal schriftelijk (uitgebreid en reflectief via een blog, beperkt via bijvoorbeeld een forum). Daarbij kun je eventueel aangeven om wat voor type bijdrage het gaat (zoals een vraag of een onderbouwing). Ook kun je hierbij vaak video- of audioboodschappen achter laten.
• Het delen van artefacten (met individuen of met groepen). Intern of ook met externen.
• Het geven van feedback op artefacten.
• Het samenwerken aan artefacten (met individuen of met groepen, met name documenten). Hierbij kun je nog aanvullende eisen stellen wat betreft het faciliteren van workflows (wie doet wat en wanneer) en versiebeheer.
• Het werken op een whiteboard.
• Mindmappen
• Het maken en bijhouden van planningen van activiteiten.
• Het houden van peilingen.
• Brainwriting, bijvoorbeeld via een online prikbord.
• Het embedden van RSS-feeds.
• Het taggen van bijdragen.
• Het annoteren van bijdragen.
• Het bookmarken van bijdragen.
• Het kunnen doorzoeken van bijdragen.
• Notificaties gebruiken bij mutaties.
• Notificaties kunnen beheren (wel of niet gepusht krijgen, in welke mate en op welke manier).
• Het waarderen van bijdragen (likes, sterretjes, enzovoorts).
• Het waarderen van actieve bijdragers (bijvoorbeeld brons, zilver, goud).
• Het kunnen samenstellen van groepen en subgroepen.
• Een gezamenlijke kalender gebruiken (die je kunt koppelen aan je persoonlijke kalender).
• Het flexibel kunnen toekennen van rollen en rechten (wel of geen moderator, werken met een voorzitter, secretaris, enzovoorts).
• Het kunnen monitoren van het samenwerkingsproces (o.a. zien wie wat wanneer heeft gedaan).

Ik ken geen applicatie die in staat is al deze activiteiten te faciliteren. Als je dus veel van deze activiteiten wilt gebruiken, dan zul je gebruik moeten maken van meerdere applicaties. Integratie van applicaties van verschillende aanbieders wordt dan belangrijk. En daar is Slack juist weer sterk in.

Met andere woorden: als je je focust op een beperkte set van activiteiten voor online samenwerken, dan is Teams van Microsoft zeker interessant. Wil je diverse activiteiten gebruiken, dan heb je waarschijnlijk meer applicaties nodig. Slack is dan wellicht duurder, maar kan ook het gebruikersgemak dienen vanwege de integratiemogelijkheden.

Portalsoftware, bijvoorbeeld van Liferay, is vaak ook sterk in het integreren. Traditionele leeromgevingen bevatten in toenemende mate ook integratiemogelijkheden.