Bij blended learning gaan we er vaak van uit dat leermaterialen ook grotendeels ‘ICT-gebaseerd’ zijn. Bij volledig online leren gebruik je eigenlijk alleen online leermaterialen. Dit heeft volgens mij ook te maken met een beruchte misvatting over lezen. Volgens mij kun je echter prima papieren boeken (of readers) gebruiken bij blended en online leren.
Ik word soms meewarig aangekeken als ik vertel dat ik bij online cursussen die ik verzorg, papieren boeken en artikelen gebruik (naast ook bijvoorbeeld video’s en podcasts). De artikelen ontsluit ik online, in de context van een opdracht. Ik adviseer lerenden wel langere artikelen uit te printen.
Mijn meewarig kijkende gesprekspartners gaan ervan uit dat je bij blended en online leren interactieve online content zou moeten gebruiken (onder andere met veel video). Ik heb echter een aantal redenen om ook boeken en artikelen te gebruiken:
- Lezen is zeer belangrijk, onder meer voor het ontwikkelen van kennis en inzicht, voor het leren concentreren, maar bijvoorbeeld ook om je te leren verplaatsen in anderen. Lees maar eens wat Jelle Jolles hierover schrijft. Jolles pleit daarom voor een comeback van lezen. Past lezen niet bij de belevingswereld van de lerende? Werk daar dan aan, onder meer door interessante inhoud te gebruiken en de relevantie aan te tonen.
- Vanaf papier lezen is leerzamer dan lezen vanaf een beeldscherm voor begrijpen, onthouden en het beantwoorden van verdiepende vragen. Lezen vanaf een beeldscherm is effectief voor het krijgen van een algemene indruk, voor het scannen van teksten.
- Video’s en animaties zijn waardevolle informatiedragers en geschikt om bijvoorbeeld handelingen voor te doen of natuurkundige wetten te illustreren. Als het bijvoorbeeld gaat om feiten of theorieën, dan is een video niet leerzamer dan een geschreven tekst. Ik ken in elk geval geen onderzoek dat dit aantoont. Bovendien zou het me veel tijd kosten om van de betreffende boeken video’s te maken.
- De inhoud van boeken, die ik gebruik, veroudert niet snel. Ze vormen ook geen grote kostenpost binnen een cursus.
Uiteraard gebruik ik een digitale leeromgeving als startpunt voor het leren. Daar vinden lerenden opdrachten of toetsen die erop gericht zijn de inhoud van een hoofdstuk te verwerken en toe te passen in de eigen situatie.
Criticasters van papieren boeken wijzen vaak op de kosten (valt dus mee op de totale cursusprijs), de snel verouderde inhoud (valt dus ook erg mee) of op het minder transportabel zijn (klopt als je veel boeken nodig hebt). Daarnaast veronderstellen zij vaak dat je van lezen minder leert. Daar is de ‘leerpiramide’ debet aan:
Deze piramide suggereert dat je van lezen weinig onthoudt, en van audiovisueel materiaal al meer. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs voor deze piramide. Het ding is in elk geval niet ontwikkeld door National Training Laboratories en de percentages zijn waarschijnlijk verzonnen. Ook gaat de bedenker -wie dat ook moge zijn- ervan uit dat één methode altijd het beste werkt. Zie bijvoorbeeld: De leerpiramide als ‘snake oil’ van het onderwijs of De onbetrouwbare leerpiramide.
Daarom mijn advies: gebruik bij blended en online leren gerust kwalitatief goede papieren boeken, readers en artikelen. Bevorder wel actieve verwerking van de inhoud.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Mee eens!
Juist bij blended learning stem je leermaterialen af op de doelen en doelgroep. Je bepaalt dus niet alleen wat in welke context het beste geleerd kan worden, maar ook met welk leermateriaal.
Sinds we ons boek blended leren ontwerpen als leidraad gebruiken bij onze leergang hebben deelnemers meer houvast tijdens het traject en kunnen makkelijker samenhang zien.