Over de effectiviteit van onderwijs

Er wordt veel geschreven over wat onderwijs effectief maakt. Herman van den Bosch heeft recent tien principes met betrekking tot de effectiviteit van onderwijs en leren samengevat. Ik ga ze niet herhalen of verder comprimeren, aangezien Herman ze voldoende helder samenvat. Ik wil er wel een paar opmerkingen bij maken.

Deze principes zijn afkomstig uit een Brits onderzoeksprogramma dat in de periode 2002-2008 is uitgevoerd. Dat betekent dat Hattie’s meta-studie hierin niet is meegenomen. Deze is immers in 2009 verschenen. Deze principes hebben overlap met Merrill’s First Principles of instruction, maar zijn uitgebreider.

Mijn opmerkingen:

• We hebben, zeker ook bij online leren, de neiging om vaak discussies te willen voeren als leeractiviteit De bijdrage aan leren is echter geringer dan dialoog, zo laten deze principes zien. Dialoog is weer complexer vorm te geven dan discussies.
• Toetsen zou op meer gericht moeten zijn dan op betrekkelijk makkelijk in cijfers uit te drukken leerresultaten. Hierbij wordt echter niet ingegaan op het belang van formatief toetsen, veel oefenen en feedback. Dat verbaast me, aangezien we weten dat dit ook de effectiviteit ten goede komt.
• Er wordt terecht een lans gebroken voor betrokkenheid van de lerende als beïnvloeder van leerresultaten. In de praktijk wordt dit vaak verward met motivatie. Betrokkenheid komt echter vooral tot uiting in het gedrag van lerenden, in de inspanningen die men levert.
• Het mooie is ook dat in het overzicht met principes een onderscheid wordt gemaakt tussen een doel dat door lerenden zelf gesteld is, of een doel dat door hen geaccepteerd is. Het is een misvatting dat lerenden vooral zelf leerdoelen moeten formuleren.
• In de principes wordt het belang van leren als een individueel en sociaal proces benadrukt. Tegelijkertijd wordt duidelijk gemaakt dat samenwerkend leren een groot beroep doet op vaardigheden, en dat het vooral gericht is op het verwerven van meer complexe vormen van kennis. Zet samenwerkend leren dus vooral niet te pas en te onpas in. En beschouw het in elk geval niet als een aan te hangen educatieve religie.
• Docenten zouden zelf geformuleerde hypotheses over de effectiviteit in de praktijk moeten ervaren. Dat zou beter werken dan hen de beschikking geven over onderzoeksresultaten.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.