Het klinkt zo plausibel. Als lerenden meer gemotiveerd zijn, werken ze harder en daardoor leren ze meer. Helaas is de werkelijkheid ingewikkelder.
Ik ben er ook lange tijd vanuit gegaan dat motivatie een belangrijke voorwaarde voor leren is, en dat gamification daarom belangrijk is. Paul Kirschner en Mirjam Neelen maken echter duidelijk dat dit niet het geval hoeft te zijn.
Zij hebben daar twee redenen voor. De eerste reden is van methodologische aard. Motivatie en engagement zijn lastig te meten. We proberen dat onder meer te doen via zelfrapportages (Dankzij X ben ik meer gemotiveerd om te leren). Dit blijken echter geen echt betrouwbare metingen op te leveren. Er is namelijk geen correlatie tussen wat mensen zeggen te doen en hun daadwerkelijke gedrag. Observaties van gedrag hebben ook vaak last van biases, schrijven Paul en Mirjam. Bovendien is het ingewikkeld om gedrag correct te interpreteren.
De tweede reden is dat er geen verband blijkt te zijn tussen motivatie en engagement en leren. Een lerende kan immers heel hard werken, maar niet bezig zijn met effectieve leerstrategieën. Stel, je slaagt er in om lerenden via badges te stimuleren om een boek via een computerscherm te bestuderen. Hoe effectief is dat? Bovendien kunnen lerenden gedemotiveerd raken als zij te veel tijd besteden aan leren.
Motivatie en engagement zeggen dus niets over daadwerkelijk en effectief leren. Hetzelfde geldt overigens ook voor ‘tevredenheid’ als indicator van de kwaliteit van het onderwijs. Of over het belang om rekening te houden met opvattingen van lerenden over didactiek. “Studenten hebben geen verstand van didactiek” heb ik wel eens gezegd op de vraag of we niet aan studenten moeten vragen hoe zij willen leren. Dit geldt in elk geval voor de meeste studenten. Daarom moet ik ook grijnzen als ik lees dat de meeste leerlingen liever van papier lezen. Dat doet er echter niet toe. Waar het om gaat is dat het lezen van langere teksten op papier effectiever is dan lezen van lange teksten via een beeldscherm.
Motivatie en engagement zijn, stellen Paul Kirschner en Mirjam Neelen, “excellent paths on the road to learning”. Maar het gaat toch vooral om effectieve leerstrategieën. Investeer dus in motivatie en engagement, maar investeer vooral in didactiek die “ertoe doet”.
Ik vind deze wijze les van extra groot belang voor technology enhanced learning. Ik merk namelijk regelmatig dat docenten en opleiders ICT willen toepassen voor leren omdat jongeren graag met ICT werken. Los van de vraag of dat inderdaad het geval is, is ‘graag werken met ICT’ op zich geen goede reden. Ik wil ICT juist inzetten omdat dit kan leiden tot effectief en efficiënt leren.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie