Vanochtend is de 22ste editie van de Online Educa Berlijn van start gegaan met drie korte keynotes. Eén van de opvallende zaken was de nadruk op beperkingen van kunstmatige intelligentie, en het belang van de ‘menselijke factor’ bij leren (die niet te automatiseren is). Verder verschilden de sprekers behoorlijk over het belang van toetsen en scholen. “College is dead, you don’t know it yet”.
Andreas Schleicher is directeur Education and Skills van de OECD. Hij is auteur van een geruchtmakend rapport over de (in)effectiviteit van ICT in het onderwijs. Volgens hem zijn investeringen in bekwaamheden belangrijk om crises te voorkomen. Aan de hand van grafieken onderstreepte hij het belang van bekwaamheden, hetgeen wat anders is dan diploma’s. Het gaat om het ontwikkelen en kunnen toepassen van bekwaamheden.
Een groot aantal technologische ontwikkelingen -en hij gaf diverse voorbeelden- zorgen voor veranderingen van werk. Economische groei neemt af omdat we minder productief worden, met name in traditionele sectoren. Er is volgens hem namelijk sprake van een race tussen technologie en bekwaamheden. De bekwaamheden van veel werknemers lopen niet in de pas met technologieën die zij moeten gebruiken. Volgens hem zijn veel werknemers, ook jongeren, onvoldoende toegerust om hun huidig werk te doen (wat betreft digitale vaardigheden). Nederland doet het wat dat betreft behoorlijk goed, tenminste wat betreft jongeren. Mensen zullen beter in staat moeten zijn te werken aan bekwaamheden om ‘sociale pijn’ te bestrijden.
Welke vaardigheden zijn daarbij van belang? Systeemdenken, global literacy, design thinking, digital literacy, enz. Verder zijn karaktereigenschappen belangrijk (empathy, curiosity, ethics, courage, mindfulness). Rekenvaardigheden zijn volgens hem dan een belangrijke graadmeter voor belangrijke vaardigheden. Verder illustreerde hij dat mensen ook onvoldoende kans hebbn om hun bekwaamheden toe te passen. Hij had ook een behoorlijk pessimistisch verhaal over een grote (midden)groep mensen die op tal van terreinen (inkomen, bekwaamheden, werk) uit de boot vallen. Deze groep lijkt steeds groter te worden, mede dankzij robotisering. En dat wreekt zich. Een land als Zuid-Korea heeft laten zien dat het anders kan. Zij hebben in enkele decennia een enorme stap gemaast, dankzij investeringen in mensen (een leven lang leren, digitale vaardigheden, etc).
Hier vind je een presentatie die sterk lijkt op zijn presentatie van vandaag.
Pedro de Bruyckere heeft onlangs overigens een kritische open brief aan Andreas Schleicher gericht. Daarin uit Pedro zijn verbazing over een aantal beweringen van Schleicher, die volgens Pedro niet (voldoende) onderbouwd zijn.
Spreker twee Tricia Wang werkt voor Constellate Data, en bestudeert via big data patronen in hoe mensen technologie gebruiken. In die hoedanigheid adviseert zij bedrijven en organisaties. Zij is gefrustreerd over de hypes die vaak rondzingen op het gebied van educatieve technologie.
Zij waarschuwde ervoor om de verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld zelfsturing te veel bij individuen te leggen. Ze krijgen onvoldoende goede mogelijkheden om zich te ontwikkelen.
Verder onderstreepte zij aan de hand van een voorbeeld van Nasa en een school waarvan leerlingen op afstand een camera in de ruimte kunnen bedienen, het belang van controle over eigen leren. Leren zou participatief moeten zijn.
Eén van de belangrijkste ontwikkelingen op dit moment is echter is ‘machine learning’. Daar wordt in 2020 3,7 miljard dollar in geïnvesteerd. Maar er zijn ook grote beperkingen aan kunstmatige intelligentie. Zo heeft machine learning nog steeds menselijke ontwerpers en kwalitatief goede data nodig.
Zij meent dat ICT ons begrip van de wereld niet verbetert, maar eerder verstoort. Zij illustreerde dat aan de hand van Google Photo’s waarbij het ‘algoritme’ dankzij slechte data (tags) zwarte mensen aanzag voor apen. Zij liet zien dat vaker sprake is van ‘machine bias’ (ronduit racistische uitkomsten bij criminal risc software). Daarom moet je volgens haar heel goed oppassen met het toepassen van ‘machine learning’. Er kan sprake zijn van ‘perspective collision’ (botsende perspectieven). Dat leidt in toenemende mate tot sociale problemen. Je ziet daarbij ook dat mensen dit niet accepteren.
Volgens haar is ‘perspective shifting’ (vanuit meerdere perspectieven zaken bekijken) de meest belangrijke vaardigheid. En dat is typisch iets wat alleen mensen kunnen. Baseer je dus niet alleen op kwantitatieve data. Daarmee zie je maar een deel van de werkelijkheid. Gebruik kwalitatieve data daarom altijd in combinatie met kwantitatieve data. En benader zaken vanuit meerdere perspectieven.
Het zal eind jaren negentig zijn geweest dat ik in aanraking kwam met het hyperbook ‘Engines for Education’ (dat inderdaad nog steeds online staat). Op de openingspagina van dit e-boek vind je een geluidsbestand waarin de auteur stelt dat je hem nog niet terug de schoolbanken in krijgt, al zou je hem een pistool op de borst zetten.
Aldus mijn eerste kennismaking met Roger Schank, de derde keynote-spreker van de Online Educa in Berlijn. Schank is cognitief psycholoog en houdt zich via Socratic Arts bezig met ‘learning-by-doing’ en curricula die gebaseerd zijn op ‘verhalen’. Kunstmatige intelligentie is ook één van zijn aandachtsgebieden. Vanochtend stelde hij bij de introductie dat scholen getraumatiseerd zijn, en het onderwijssysteem ‘corrupt’.
Wie is eigenaar van het leren? Niet het individu. Onderwijsinstellingen bepalen wat geleerd moet worden. Begin eens met het schrappen van toetsen. We toetsen irrelevante zaken. Verder bepalen politici wat geleerd moet worden, en testbedrijven. In de VS worden goede docenten ontslagen omdat hun leerlingen slecht scoren op irrelevante testen.
Kennis begint echter met ervaringen, meent hij. Technologie wordt niet gebruikt om van ervaringen te leren, of voor mentoring. Het kan wel, maar het gebeurt veel te weinig. Op het gebied van kunstmatige intelligentie zijn verwachtingen veel te hoog gespannen, meent Schank.
Mensen kunnen bijvoorbeeld verhalen vertellen om hun punt te maken, mensen kunnen grappig zijn, boos en overtuigend. Mensen gebruiken emoties bij argumenteren. Mensen anticiperen en interpreteren. Veel kunstmatige intelligentie is echter dom.
Leer mensen dingen te doen. Geef kinderen keuzes, laat hen de eigen interesses volgen. Bouw betekenisvolle leerervaringen. Bouw curricula bijvoorbeeld rond beroepen. Wat je daar leert, is ook relevant voor andere zaken. Dwing onderwijsinstellingen te stoppen met toetsen en centrale curricilula. Gebruik de metafoor van de rijschool bij het beoordelen: laat zien dat je iets kunt.
Tijdens de discussie ging het onder meer over PISA. Volgens Schleicher geeft PISA het zicht op hoe een land ervoor staat. Anders opereer je in het donker. Volgens Wang kun je PISA vergelijken met gevangenissen. Ze hebben nut, maar je weet niet wat er gaande is. Er is sprake van onvoldoende transparantie. Schank meent dat scholen vooral een dagbesteding zijn. Hij denkt ook dat PISA niet meet wat je zou moeten meten.
Verder kruisten de sprekers de degens over het belang van onderwijs. “College is dead, you don’t know it yet”, aldus Schank. Mensen die in een gepriviligeerde positie verkeren, hebben makkelijk praten menen Wang en Schleicher. Je gooit het kind met het badwater weg.
Het was een gepassioneerde discussie, waarbij ik zelf de kant van Tricia Wang kiest. We moeten wat mij betreft niet doen alsof het onderwijs ‘bagger’ is. Er is wel het een en ander te verbeteren.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie