MBO-instellingen, hogescholen en universiteiten ontvangen de komende jaren 560 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds voor het programma Digitaliseringsimpuls Onderwijs. In dit programma wordt onder meer terecht veel aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering van docenten. Aan één kritische succesfactor voor de invoering van blended learning schenkt het programma m.i. echter weinig aandacht. Dat is de tijd die docenten hebben om blended learning te ontwerpen en te ontwikkelen.
In Nederland geven docenten naar verhouding veel les. De werkdruk is hoog. Het lerarentekort zorgt er ook voor dat de beschikbare menskracht wordt besteed aan uitvoering. Daar komt bij dat asynchroon online leren volgens de onderwijsinspectie in het MBO niet meetelt bij het minimum aantal uren les dat een lerende moet krijgen. Verder is het plannen van het onderwijs mede dankzij het lerarentekort een enorme klus, waardoor docenten vaak pas laat te horen krijgen welke leereenheden zij moeten verzorgen.
Het gevolg is dat er weinig ruimte is voor het ontwerpen en ontwikkelen van blended learning. Dit gaat m.i. ten koste van de kwaliteit van het onderwijs. Ook worden de mogelijkheden van beschikbare leertechnologieën onvoldoende benut.
Hoe kan meer ruimte vrij gemaakt worden voor de ontwikkeltijd?
- Meer budget vrijmaken voor ontwikkeling en uitvoering is belangrijk, maar zet op korte termijn geen zoden aan de dijk. Er zijn namelijk geen docenten die dit werk kunnen uitvoeren. De aanpak van het lerarentekort is een kwestie van lange adem en vraagt een samenhangend geheel aan maatregelen (o.a. verbetering salaris, aantrekkelijk maken beroep). Het is wel noodzakelijk hier actie op te ondernemen.
- Asynchroon online leren moet erkend worden als volwaardig onderwijs. Dit betekent echter ook dat lerenden voorbereid moeten worden op deze manier van onderwijs (investeren in zelfregulering). Je zult ook na moeten denken over de invulling van fysiek onderwijs, asynchroon en synchroon online leren. Asynchroon online leren kan echter ook ‘lucht’ creëren wat betreft het uitvoeren.
- Zorg ervoor dat docenten in een vroeg stadium weten welke leereenheden zij moeten gaan voorbereiden. Mogelijk dat zij andere leereenheden uiteindelijk gaan uitvoeren.
- Deel ontwikkelde materialen en maak meer gebruik van materiaal dat door collega’s is ontwikkeld. Het programma Digitaliseringsimpuls Onderwijs investeert hier gelukkig ook in. Dit vraagt om een cultuurverandering. Daarnaast is het een hele uitdaging om materialen transparant vindbaar te maken, en geschikt voor aanpassen en hergebruiken.
- Vraag je af of het niet verstandig is om ontwerp- en ontwikkeltijd toe te kennen aan een beperkte groep docenten. Zij kunnen zich veel beter focussen op de hiervoor noodzakelijke bekwaamheden. Verder werkt bundeling van ontwerp/ontwikkeltijd wellicht ook efficiënter. Een risico is wel dat het werk van docenten die vooral alleen uitvoeren, minder aantrekkelijk wordt. Voer hier als team in elk geval het gesprek over.
- Besteed minder tijd aan vergaderen. Overleg alleen als het noodzakelijk is.
- Focus deskundigheidsbevordering op het primair proces en koppel ontwerpen en ontwikkelen aan deskundigheidsbevordering. Je leert ontwerpen/ontwikkelen ook door te doen, door daar feedback op te krijgen en door er op te reflecteren. Investeer in elk geval niet in deskundigheidsbevordering die niet relevant is voor het werk van een docent of die gaat over onderwerpen die gebaseerd zijn op wetenschappelijk drijfzand (zoals human Dynamics of neurolinguïstisch programmeren).
- Kies duidelijke prioriteiten als organisatie en als team. Binnen omvangrijke organisaties worden op tal van niveaus nieuwe initiatieven en projecten geïnitieerd die ook de nodige capaciteit vergen. Zijn deze echte allemaal even belangrijk om op korte termijn op te pakken? Maak de werkdruk niet groter dan dat deze al is.
- Verminder de administratieve last voor docenten. Automatiseer wat je kunt automatiseren. Het gebeurt nog steeds dat cijfers dubbel worden geregistreerd of dat je op meerdere manieren verantwoording over je werk moet afleggen.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie