Onderzoek naar de effectiviteit van audioboeken

In Audiobooks for Students: Listening to What the Research Says staat Eric Ofgang stil bij het leerzame karakter van audioboeken. Hij doet dat mede op basis van een studie naar de effectiviteit. Wat zijn de belangrijkste bevindingen uit deze bijdrage, en wat valt mij daarbij op?

Binnen het uitgevoerde onderzoek is een groep van 91 volwassen studenten onderverdeeld in drie groepen. Groep één luisterde naar delen van het non-fictie geschiedenisboek Unbroken. Groep twee las hetzelfde deel op een e-reader. De laatste groep las en luisterde tegelijkertijd. Na afloop werden de deelnemers getoetst om te kijken wat zij van de leerstof hadden onthouden.

Wat bleek? Alle drie de groepen scoorden even goed bij de toets. Ander onderzoek laat ook zien dat volwassen lerenden identiek scoren op een test als zij een tekst lezen of beluisteren.

Ofgang plaatst hierbij een aantal belangrijke kanttekeningen:

• Er is weinig bekend over de effectiviteit van audioboeken bij kinderen. Toch zijn er ook indicaties die erop wijzen dat kinderen weleens meer kunnen onthouden van audioboeken dan van lezen omdat zijn minder moeite hoeven te doen om tekst te decoderen.
• Kinderen blijken vaak meer tijd te besteden aan audioboeken dan aan ebooks.
• De inhoud de leerstof kan een bepalende rol spelen bij de vraag of je beter leert van lezen of van luisteren. Bij complexe -bijvoorbeeld wetenschappelijke- onderwerpen lijkt lezen leerzamer dan luisteren.
• De doelgroep speelt waarschijnlijk een belangrijke rol. Kinderen die nog moeten leren lezen, kunnen beter leesboeken gebruiken. Audioboeken kunnen kinderen wellicht wel interesseren voor boeken.
• Voorleesboeken, die zowel tekst als audio bevatten, kunnen een nuttig hulpmiddel zijn voor leerlingen die nog moeten leren lezen.
• Je bereikt met audioboeken lerenden die niet veel lezen. Lerenden moeten echter ook leren hoe zij audioboeken moeten gebruiken.

Mijn opmerkingen

• Ofgang wijst in zijn bijdrage ook op onderzoek waaruit blijkt dat lezen vanaf papier leerzamer is dan lezen vanaf een beeldscherm. In het onderzoek, waarover hij schrijft, is niet gekeken naar verschillen tussen audioboeken en papieren boeken.
• In dit onderzoek wordt geen rekening gehouden met het bewezen multimedia-principe van Richard Mayer dat je het beste woord en beeld kunt combineren. Luisteren en lezen tegelijkertijd, leidt vaak tot cognitieve overbelasting. Daarom vind ik het opvallend dat de groep die leest en luistert, niet slechter scoort dan de twee andere groepen.
• De test in het onderzoek is snel na afloop van het bestuderen van de leerstof afgenomen. Je zou echter ook moeten kijken naar hoeveel leerstof op langere termijn beklijft.
• De wijze waarop audioboeken worden gebruikt, is m.i. sterk bepalend voor de effectiviteit. Als je naar een audioboek luistert terwijl je autorijdt, leer je waarschijnlijk minder goed dan wanneer je gefocust naar een audioboek luistert. We kunnen immers niet twee cognitieve taken tegelijkertijd op een goede manier uitvoeren. Uiteraard is ook de wijze waarop je een leesboek gebruikt sterk bepalend voor het leerzame karakter.
• Het is niet mogelijk om algemeen geldende uitspraken te doen ten aanzien van de effectiviteit van bepaalde media.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.