Monopolievorming op het gebied van ICT via de achterdeur

11 reacties

Ik werd laatst door een collega geattendeerd op een ongewenste ontwikkeling met betrekking tot vergaande samenwerking tussen ICT-opleidingen op het MBO, en enkele grote ICT-bedrijven (Microsoft, Cisco, Oracle). Een samenwerking, die volgens mij kan leiden tot monopolievorming op het gebied van ICT via de achterdeur.

Zoals bekend maken deze bedrijven gebruik van eigen certificaten. Er is nu afgesproken dat een regionaal opleidingen centrum de lesstof van deze certificaten kan gebruiken om de vakmatige onderdelen van de opleidingen in te vullen.

Op de website van het loket MBO-ICT vind je informatie over de relatie tussen deze certificaten en de kerntaken en werkprocessen van de ICT-opleidingen.

De Automatiserings Gids schreef er eerder over, maar toen heb ik het schijnbaar gemist. In dit artikel probeert een vertegenwoordiger van het verantwoordelijke kenniscentrum Ecabo de kritiek te weerleggen dat het onderwijs zich overlevert aan enkele grote ICT-bedrijven. Ook bij het Loket MBO-ICT stelt men dat men "in de nabije toekomst" ook wil gaan samenwerken "met andere ICT-certificeerders, bijvoorbeeld op open-sourcegebied."

Ik ben echter bang dat Microsoft, Cisco en Oracle een flinke voorsprong zullen krijgen op andere ICT-certificeerders, en dat leerlingen vakinhoudelijk eenzijdig worden opgeleid. Want hoe werkt dit in de praktijk?

  • Onderwijsontwikkelaars zijn op dit moment aan de slag met het vormgeven van nieuwe opleidingen. Zij maken daarvoor gebruik van kwalificatiedossiers van kenniscentra.
  • In de kwalificatiedossiers van het verantwoordelijk kenniscentrum Ecabo wordt uitgegaan van specifieke certificaten van enkele ICT-bedrijven. Deze komen dus terug in de onderwijsprogramma's.
  • Ontwikkelaars van leerstof en toetsen nemen dit over. Kijk maar eens bij het productoverzicht van de Stichting Praktijkleren. Deze stichting, waarbij een groot aantal scholen zijn aangesloten, ontwikkelt leermiddelen en toetsmateriaal.
  • Onderwijsgevenden maken gebruik van dit materiaal. Gezien de werkdruk binnen het onderwijs gaan zij zelf meestal geen ander materiaal ontwikkelen en naast de examenstof gebruiken.
  • Opleidingen zijn niet heel mutatiegevoelig. Als een opleiding één keer is uitontwikkeld, wordt deze enkele jaren gegeven (en alleen op onderdelen bijgesteld). Andere ICT-certificeerders zullen moeite hebben om op langere termijn zich een plek binnen het onderwijs te verwerven.
  • Een grote groep leerlingen komt vakinhoudelijk alleen in aanraking met enkele ICT-oplossingen. Je kunt het m.i. vergelijken met een verkoopster die tijdens de opleiding alleen leert het kassasysteem van Albert Hein te bedienen.

Ik vind het een ongewenste ontwikkeling als een grote groep ICT-professionals in spé tijdens hun opleiding alleen in aanraking komt met oplossingen van enkele grote ICT-bedrijven. Met name in het midden- en kleinbedrijf (toch meer dan 95% van alle bedrijven) zal dit een sturende factor zijn bij de aanschaf en implementatie van ICT. Daarom vrees ik dat deze ontwikkeling ook zal bijdragen aan de versterking van de monopoliepositie van met name Microsoft en Cisco.

Binnen het onderwijs zouden leerlingen en studenten in aanraking moeten komen met verschillende ICT-oplossingen, ook met open source software. Het gaat bovendien vooral om het leren van concepten, werkwijzen, procedures, aanpakken. De mogelijkheid om specifieke ICT-certificaten te bepalen, kan los van het curriculum worden aangeboden. Ik vind zelfs dat het ministerie van OC&W hier op zou moeten sturen (in het kader van de bemoeienis met het 'wat').

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

11 reacties

  3. Ik ben het met jouw redenering eens. En wil graag het volgende toevoegen:
    Product- / bedrijfskennis is niet hetzelfde als vakkennis. Een voorbeeld: een cursus waarin TCP/IP en de routering daarvan wordt behandeld is wat anders dan de manier leren waarop TCP/IP in een Microsoft netwerk geactiveerd en ingesteld dient te worden in hun producten. Of hoe op een Cisco router de routering daarvan ingesteld kan worden.
    Mijn idee: leer studenten de (functionele) principes, de, bij voorkeur open, standaarden en het implementeren van dit alles in een heterogene ICT omgeving (met meerdere hardware-, besturings- en software-platformen) aan, met daarbij nadrukkelijk ook aandacht voor vrije, open source software en -hardware.
    De, naar mijn idee vereiste (!), aandacht voor open source software is bovendien onderdeel van het rijks- / landelijke actieprogramma waaraan Nederland Open in Verbinding (NOiV) uitvoering geeft. Dat actieprogramma richt zich op de hele Nederlandse overheid en diverse sectoren van het bedrijfsleven waaronder de zorg en nota bene (!) het onderwijs zelf. Organisaties in deze sectoren zullen dus nieuwe mensen (gaan) zoeken die kennis hebben van open standaarden en open source software.
    Je hebt als opleider diverse goede redenen om niet product-/bedrijfsgericht op te leiden. Leer die jonge mensen een vak zodat ze met die vakkennis overal terecht kunnen en zich snel in kunnen werken op bepaalde producten of bij bepaalde bedrijven. Als ze de zin en energie daar voor hebben kunnen ze dan buiten schooltijd product- / bedrijfs-certificaten gaan halen.
    Een ander punt is, dat ik uit de markt van kleinere bedrijven die software ontwikkelen hoor dat zij onvoldoende mensen met kennis van open source ontwikkeltalen en -tools kunnen vinden op de arbeidsmarkt!
    Tip: Een breed opgezet boek, voor het onderwijs, is onlangs verschenen: ‘Open Source software en standaarden’, ISBN-13: 9789043015868.
    Tenslotte een paar vragen: Mag ECABO zich een kenniscentrum noemen als ze die / deze kritiek niet serieus nemen? Wordt het kennis- een grote bedrijvencentrum? Hoe wordt door ECABO ingespeeld op de markt-ontwikkelingen rondom open standaarden, vrije en open source software?

  4. @Moniek en @ReinoutS: ik heb de Tweede Kamerfractie van GroenLinks gevraagd hierover vragen te stellen.
    @JoG: dank voor je goede aanvulling. Ik vind het inderdaad bedenkelijk als een kenniscentrum sommige monopolisten de facto zo’n voorsprong geeft. Ik weet verder niet in hoeverre zich zich ook met OSS bezig houden.

  5. De volgende opmerkingen:
    Via
    1)SLIM http://slim.nl/ws/default.aspx?contentid=414
    2)SLB diensten http://www.slbdiensten.nl/index.htm
    welke volgens mij uiteindelijk horen bij Surf:
    http://www.surf.nl/nl/oversurf/Pages/Introductie.aspx
    wordt software van bepaalde fabrikanten aangeboden voor dumpprijzen aan studenten en docenten.
    Hierdoor krijgen alternatieven doorgaans geen kans en worden andere spelers uit de markt gedrukt. Ik – en met mij vele anderen – vraag me al langer af of dit alles legaal is. Volgens mij behoeft prijsdumping o.a. door een bedrijf dat al veroordeeld is wegens misbruik van een monopoliepositie, maar ook vele andere bedrijven, uw aandacht.
    Een Not-For-Profit organisatie zoals Surf, opgericht door door de overheid betaalde / gesubsidieerde instituten als universiteiten, HBO’s en MBO’s zou hier zich naar mijn mening buiten moeten houden; zij houden immers het monopolie op deze manier in stand (door te helpen concurrenten in het onderwijsveld uit de markt te drukken).
    Ten tweede: Becta in de UK heeft ongeveer dezelfde ‘problemen’ meegemaakt met in ieder geval Microsoft,
    al ging het daar vooral om aanschaf van software voor scholen en niet om certificatie. Misschien is het goed daar eens naar te kijken als referentie.
    http://news.becta.org.uk/display.cfm?resID=34425

  6. @Hans K.: je hebt een punt. Wel staan Slim en SLB Diensten volgens mij los van Surf. Maar het assortiment zou uitgebreid moeten worden.

  7. Helemaal eens met de stelling hier. Onderwijs hoort niet in handen te komen van een paar grote leveranciers.
    De stelling dat het assortiment van Slim, SLB en Surf uitgebreid dienen te worden lijkt me minder logisch. Open Source software zoals OpenOffice wordt overal gratis aangeboden. Daar hoeft geen partij tussen te zitten. Het grote bezwaar tegen Slim, SLB en Surf is dat er sprake is van afhankelijk maken van dure producten tegen dumpprijzen. Als men eenmaal student af is, betaald men de volle mep.

  8. In dit kader zie ook onderstaand recent (eind vorig jaar) onderzoek van EZ.
    —-
    Het actieplan NOiV en het onderwijs; Een verkenning van mogelijke
    stimuleringsmaatregelen
    Het Kabinet wil op basis van het actieplan Nederland Open in
    Verbinding (NOiV) een impuls geven aan open source software en open
    standaarden binnen het onderwijs. Op verzoek van het ministerie van
    Economische Zaken heeft Verdonck Klooster Associates een onderzoek
    uitgevoerd naar mogelijke activiteiten om de doelen van het actieplan
    in het onderwijs op een effectieve manier te bereiken. VKA gebruikt
    bij de analyse en aanbevelingen drie invalshoeken, namelijk a)software
    als middel b)digitale vaardigheden en c)ICT-beroepskennis. VKA geeft
    in dit rapport 12 adviezen die – gezien de randvoorwaarden van het
    actieplan en van het programmabureau NOiV – haalbaar zijn.
    publicatiedatum: 11-11-2008 | taal: Nederlands | prijs: € 0
    Bron: http://appz.ez.nl/bestel/toon.asp?id=08ET21

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *