Mini-impressie Onderwijsdagen #owd14

Ik heb vanmiddag de Onderwijsdagen bezocht. In verband met andere verplichtingen inderdaad alleen het middaggedeelte. Vandaar deze mini-impressie.

Eerst mocht ik vanmiddag een presentatie verzorgen over mijn onderzoek naar participatie in MOOCs. De inhoud komt voor een groot deel overeen met de bijdrage van afgelopen vrijdag. Ik volsta daarom met mijn slides:

Daarna mocht Pedro de Bruyckere zijn keynote houden met als thema ‘Voorbij de digitalisering’.

Zijn ‘basic storyline’ is: we zitten in een pauze en dat is goed nieuws en veel werk.

Pedro nuanceerde op zijn geheel eigen humoristische manier eerst de impact van technologie op het onderwijs. We denken namelijk altijd dat we in uitzonderlijke tijden leven. We weten dat echter niet. School TV heeft onderwijs bijvoorbeeld niet overbodig gemaakt. Terwijl dat wel gevreesd werd. In de jaren ’50 werd gevreesd dat luisteren naar de radio huisvrouwen van hun werk zou afhouden. Nu is men bevreesd dat internet ons dommer maakt. Technologie is niet goed, slecht of neutraal. Het ligt er aan wat je doet.

Pedro stelde ook dat innovaties onderwijs minder aanpassen dan onderwijs innovaties aanpassen. Het onderwijs past innovaties in, maar het wezen van het onderwijs verandert daardoor niet.

Hij citeerde mij toen ik schreef dat de ontwikkelingen van 2014 zo lijken op de ontwikkelingen van 2011. Ook stelde hij dat Gartner meent dat MOOCs overbodig worden, voordat ze het plateau van productiviteit bereiken. Volgens George Siemens zijn MOOCs echter aanvullingen op bestaande manieren van onderwijs. Wat betreft didactische kwaliteit schort er echter van alles aan. Daarom is het volgens Pedro goed dat er nu een ‘techno-pauze’ is. Nu is het moment om je te bezinnen. De vraag is alleen hoe lang die bezinningsperiode duurt.

Kijk daarbij ook, zo adviseerde hij, naar eenvoudige technologieën die leren kunnen faciliteren. Je kunt namelijk ‘spaced repetition’ toepassen met algoritmes (“personalised review”). Volgens hem zijn het ook professionals die het kaf van het koren op het gebied van ICT en leren scheiden.

Verder heb je niet alleen een digitale transformatie, maar ook een menselijke transformatie nodig (citaat Steven van Belleghem). Technologie kan namelijk nooit menselijke aandacht vervangen. Menselijke transformatie is volgens Pedro namelijk het creëren van speelruimte. Onderzoek laat zien dat armoede en tijdgebrek (door een overvloed aan informatie) negatief van invloed zijn op je IQ.

Technologie zou mensen werk ook uit handen nemen. Echter: vandaag de dag werken we harder dan ooit tevoren. Mensen moeten echter zelf zorgen voor speelruimte. Technologie doet dat niet. Sociale media zijn voor jongeren echter de enige plek waar ze nog samen kunnen zijn. Want ze hebben het druk met school, baantes, enzovoorts.

We moeten volgens Pedro daarom evenwicht vinden, bijvoorbeeld tussen digitaal en analoog. We moeten het volgens hem meer hebben over het ‘wat’ en ‘waarom’, in plaats van over het ‘hoe’. Daarom is die technologische pauze zo van belang.