Natuurlijk voltrekken trends zich over langere termijn. Toch lijkt in het hoger onderwijs van de VS een verschuiving plaats te vinden. Het aantal studenten dat deelneemt aan hoger onderwijs neemt af, terwijl de deelname aan online hoger onderwijs toeneemt. Zien we deze ontwikkeling ook in ons land terug?
Dian Schaffhauser rapporteert over de laatste statistieken met betrekking tot onderwijsdeelname in de VS:
- Het aantal studenten dat online cursussen volgt, is in een jaar met 6% toegenomen.
- Het aantal deelnemers aan hoger onderwijs is in een jaar tijd met een half procent afgenomen.
- Van de 20,1 miljoen ingeschreven studenten volgt een derde minimaal één cursus op afstand. Het gaat om een toename van 2% in een jaar tijd.
- Er zijn meer studenten enkele online cursussen gaan volgen (een groei van 6,8%), dan volledige online programma’s (4,4%).
- Het aantal studenten dat deelneemt aan online leren op afstand bij private instellingen met winstoogmerk is met 6% afgenomen (tussen 2016 en 2017).
- Bij publieke instellingen was de groei van het aantal studenten dat online cursussen volgt het grootst.
Schauffhauser kijkt nog wat meer in detail naar deelname bij verschillende typen instellingen. Wat zij niet doet, is zoeken naar mogelijke verklaringen. De belangrijkste mogelijke verklaringen zijn volgens mij:
- Technologische ontwikkelingen maken online leren steeds beter mogelijk. Zowel aan de gebruikerskant als aan de kant van de instellingen zijn er nog nauwelijks meer technische belemmeringen.
- Mensen wennen er steeds meer aan om zaken online te doen.
- Er is sprake van meer aanbod. Aanbod kan ook vraag creëren.
- De kwaliteit van online onderwijs verbetert. Als je zorgvuldig aandacht besteedt aan didactiek en ontwerp, als je werkt met deskundige docenten en als je studenten begeleidt bij deze manier van leren, dan kan volledig online onderwijs van goede kwaliteit zijn.
- Het campusonderwijs in de VS wordt steeds minder toegankelijk omdat studenten forse schulden moeten maken om te kunnen studeren. Online onderwijs is vaak goedkoper (dankzij de grote schaal). Maar wellicht is belangrijker dat online onderwijs studenten beter in staat stelt werken en studeren te combineren. Daardoor hoeven studenten zich minder in de schulden te steken.
Ook in ons land?
In ons land neemt het aanbod online onderwijs ook toe, al staat het nog niet in verhouding tot het campusonderwijs. In ons land wordt blended learning toegepast, echter amper volgens het model waarbij complete onderdelen van een opleiding online gevolgd worden. Het onderwijs van de Open Universiteit en bepaalde programma’s van andere instellingen zoals de Universiteit Utrecht, de WUR en de TU Delft, vormen de uitzonderingen als het gaat om nagenoeg volledig online leren. De ontwikkeling, zoals deze in de VS lijkt plaats te vinden, zie ik nog niet terug in ons land.
Wat in ons land wel speelt, zijn de zorgen omtrent de betaalbaarheid van het hoger onderwijs. Het leenstelsel leidt bij studenten tot grote zorgen wat betreft de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. Als opleidingen of bepaalde onderdelen van de opleiding volledig online verzorgd zouden worden, dan zijn studenten beter in staat werken en studeren te combineren.
Ik kan me wel voorstellen dat deze argumentatie juist leidt tot weerstand tegen online leren. Ik geloof trouwens niet dat de schaalgrootte in ons land online onderwijs vanuit het perspectief van de instelling goedkoper maakt. Er nemen meestal minder deelnemers deel aan cursussen of opleidingen dan bij instituten in de VS het geval is.
Ik ben ook niet overtuigd van het feit dat studenten bereid zijn om (onderdelen van de opleiding) volledig online te volgen. Ik las gisteren bijvoorbeeld een interview in Trouw met de huidige en voormalige voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg. De oud-voorzitter zag mogelijkheden om technologie in te zetten om hedendaagse problemen, zoals overvolle hoorcolleges, aan te pakken. De huidige voorzitter had daar weinig vertrouwen in. Volgens hem leidt de kwaliteit van het hoger onderwijs daaronder.
Dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. Online onderwijs kan ook van goede kwaliteit zijn. Dat vergt wel een investering. Verder blijf ik het belangrijk vinden voor de ontwikkeling van studenten als men elkaar ook face-to-face ontmoet.
Gebruik online leren daarom niet als lapmiddel voor een systeem van studiefinanciering die de toegankelijkheid van het onderwijs voor jongeren in gevaar brengt.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie