Mag je vandaag de dag nog een hoorcollege geven?

Ik ben een groot voorstander van actief leren. Dat wil zeggen: lerenden gaan met behulp van verschillende activiteiten (zoals opdrachten, oefeningen en discussie) aan de slag met leerstof. Maar sluit deze aanpak luisteren naar een hoorcollege uit?

Over deze vraag heeft David Gooblar een interessante bijdrage geschreven. In het kort komt het op het volgende neer.

• Mede op basis van onderzoek is de positie van het hoorcollege de laatste jaren ter discussie gesteld. In vergelijking met actieve leerstrategieën leiden hoorcolleges tot minder goede leerresultaten.
• Er wordt echter dikwijls op een vage manier over actieve leerstrategieën gesproken. Het wordt als wondermiddel gepresenteerd, terwijl de strategieën moeilijk in de praktijk zijn toe te passen (er zijn nogal veel mogelijkheden).
• Een vage terminologie helpt niet bij het overtuigen van docenten, die ervaren hebben dat hoorcolleges eigenlijk best goed hebben gewerkt. Actief leren kan bovendien leiden tot meer werk voor docenten.
• Iets uitleggen aan lerenden werkt vaak goed. We moeten alleen weten wanneer we iets moeten uitleggen, en wanneer niet. Hoorcolleges zouden een plek moeten hebben binnen een mix aan activiteiten.
• Je kunt prima iets vertellen als je specifieke informatie wilt communiceren (zoals een aanpak, feiten, historische achtergronden, een illustratie van de toepassing van een concept).
• Vertellen is niet effectief als lerenden complexe ideeën moeten bestuderen, conceptuele kennis of complexe vaardigheden moeten leren. Door iemand de weg te wijzen, leert deze bijvoorbeeld niets over geografie of transport.
• Voor het ontwikkelen van begrip moeten we actieve leerervaringen ontwerpen. Het zijn vooral de beste lerenden die vanwege het maken van goede aantekeningen leren via een lezing. Er is dus meer nodig om lerenden datgene wat zij horen, te laten verwerken.
• Pas zogenaamde ‘naïeve taken’ toe. Daarbij moeten lerenden een opdracht of uitdaging afronden waarvoor zij nog onvoldoende kennis hebben. Voorspellen speelt daarbij een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij een natuurkundig vraagstuk. Lerenden krijgen dit vraagstuk niet opgelost. Vervolgens krijgen zij een korte uitleg, die zij beter onthouden. Dankzij deze taken worden leemtes in hun kennis blootgelegd. Uitleg kan die leemtes opvullen.
• Quizzes en tests kunnen lerenden ook bewust maken van een gebrek aan kennis. Geef lerenden bijvoorbeeld aan het begin van het hoorcollege een multiple choice test met tien vragen. Laat hen die vragen gedurende het college maken. Dit bevordert het besteden van aandacht. Je kunt ook voorafgaand aan het college vragen stellen. Na afloop krijgen lerenden de kans om antwoorden aan te passen.
• Wissel uitleg af met activiteiten waarmee lerenden uitleg kunnen verwerken.
• Ontwerp activiteiten waarmee lerenden nieuwe informatie kunnen integreren met hun voorkennis (en zo nieuwe concepten leren).
• Denk na over hoe je lerenden op een college kunt voorbereiden met behulp van activiteiten die hiaten in de bestaande kennis van lerenden blootleggen.

Nota bene: wat David Gooblar schrijft over hoorcolleges, geldt m.i. ook voor virtual classroom-sessies en kennisclips.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.