Live and Let Die met de Virtual Reality Cardboard #surf_cardboard

SURFnet heeft onlangs een aantal Virtual Reality Cardboards verspreid onder onderwijs- en onderzoeksinstellingen, met als doel te verkennen wat je met deze ‘kartonnen viewmaster’ kunt doen. Ik kreeg ook de vraag of ik als edublogger ervaring op wilde doen met deze tool, en mijn ervaringen wilde delen. Dat wilde ik wel.

Virtual reality is onmiskenbaar een belangrijke trend op het gebied van ’technology enhanced learning’. SURF hanteert de volgende definitie van VR:

Virtual reality (VR, virtuele of schijnwerkelijkheid) simuleert een werkelijkheid via een computer, om een gebruiker via diverse zintuigen onder te dompelen in een ervaring. Via een bril neem je een kijkje in deze wereld die daardoor heel echt lijkt. Links of rechts kijken: het beeld verandert dan mee. Het is 3-dimensionaal (3D), interactief en 360 graden. De kijker wordt dus ook echt betrokken in de virtuele wereld en kan er invloed op uitoefenen.

Al vele jaren wordt VR op bescheiden schaal toegepast. De technologie wordt echter steeds beter en goedkoper. Zo is onlangs een nieuwe versie van de Oculus Rift in de voorverkoop gekomen, die waarschijnlijk tussen de 200 en 400 bijna 600 dollar gaat kosten. Anderhalf jaar geleden heb ik een eerdere versie van de Oculus Rift zelf mogen testen, en ik was toen al onder de indruk van het realistische gehalte (dat is te merken). Verder kost de Samsung Gear VR bijvoorbeeld nog geen honderd euro.

Maar we beschikken dus over nog goedkopere Virtual Reality Cardboards die we in combinatie met onze smartphone kunnen gebruiken. Tijdens de Next Learning 2015 mocht ik er eentje ontvangen, waar ik echter nog nauwelijks gebruik van had gemaakt.

Deze cardboards hebben inderdaad wel wat weg van een viewmaster. Uiteraard stop je er geen karton met plaatjes in, maar gebruik je apps op je smartphone om de schijnwerkelijkheid te betreden. Ook zijn er tools waarmee we schijnbaar vrij laagdrempelig zelf toepassingen kunnen ontwikkelen.

De verwachtingen van VR voor het onderwijs zijn hoog gespannen. VR kan ‘immersive technology‘ zijn, en je een authentieke leeromgeving inzuigen. Je kunt daar complexe en/of gevaarlijke processen uitvoeren, zonder dat je schade veroorzaakt.  Je kunt levensecht plekken bezoeken die normaliter voor jou onbereikbaar zijn (zoals het heelal). Raoul Teeuwen zet een aantal toepassingen op een rij.

Wat zijn mijn verwachtingen van VR voor de lange termijn (5-10 jaar vanaf nu)?

• Je wordt daadwerkelijk ondergedompeld in een schijnwerkelijkheid.
• Je kunt handelingen uitvoeren, en je krijgt feedback op die handeling. Je laat dus in een authentieke maar gesimuleerde leersituatie zien dat je bepaalde handelingen kunt uitvoeren (het niveau ’to show’ uit Miller’s piramide). Als je bijvoorbeeld iemand een medicijn toedient, dan reageert diens gesteldheid op dat medicijn.
• Je kunt interacteren met levensechte personen.
• Je kunt online omgevingen betreden, waar ook andere ‘echte’ gebruikers zijn (Third Life?).
• Je krijgt vragen afhankelijk van de locatie waar je je bevindt. Deze vragen kun je beantwoorden, op basis waarvan je feedback krijgt.
• Jij manipuleert, de omgeving reageert.
• Je kunt op een meer natuurlijke manier voortbewegen. Dus niet alleen door te kijken.
• Je maakt gebruik van meerdere zintuigen, niet alleen van zien en horen.

Toen ik gisteren de SURF Cardboard ontving, verwachtte ik uiteraard niet mijn lange termijn beeld aan den lijve te zullen ervaren. Maar ik hoopte wel een glimp hiervan te kunnen zien.De SURF Cardboard is makkelijk in elkaar te zetten, van stevig karton en heeft grote lenzen. De volgende gratis apps heb ik getest:

• VR Island. Je staat op een eiland en kunt om je heen kijken.
• Orbulus. Je kunt via je ogen naar diverse ‘werelden’ gaan. Bijvoorbeeld naar een terras aan een Italiaans meer, naar het Opera House in Sidney of naar het Rockefeller centrum in New York.
• War of Words (geen tikfout). Je staat op een slagveld tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het slagveld is echter wat vaag getekend. Terwijl je rondkijkt, wordt een gedicht voorgedragen.
• McCartney. Paul McCartney himself zingt met band Live and let Die. Jij staat op het podium. De ene keer naast Paul’s vleugel, dan weer vooraan. Deze app maakt gebruik van video. Je hebt zelf geen invloed waar je staat.
• Roller Coaster VR. Je zit in een achtbaan. Je gaat omhoog, omlaag en zelfs door water. Op een gegeven moment moet je een hendel overhalen om verder te gaan. Je kijkt om je heen, en hoort het geratel van het karretje op de rails.
• Donnington Castle. Je wandelt door een middeleeuws kasteel. Bezoek de binnenplaats of de kamer in de toren.
• Random42 VR. Je beweegt je door het lichaam van een mens (bloedvaten, longen, enzovoorts).

Heb ik een glimp opgevangen van VR als krachtige leeromgeving? De vormgeving is zeker knap gemaakt. Je krijgt zeker een goede indruk van de plek waar je je schijnbaar bevindt. De toepassingen zijn minder realistisch dan de Oculus Rift, dat wel. Ik had bijvoorbeeld niet de neiging om met mijn extreme hoogtevrees mijn ogen dicht te doen in de roller coaster (wat ik anderhalf jaar geleden met de Oculus Rift wel heb gedaan).

Maar verder heb je heel weinig mogelijkheden om met de omgeving te interacteren. Het gaat vooral om kijken, om waarnemen. Bij Paul McCartney kan ik niet bepalen vanuit welk perspectief ik zijn optreden wil bekijken. Ik kan ook niet de plek van de omvangrijke drummer overnemen (maar goed ook). Random42 is vooral een fraai gemaakte animatie, terwijl ik bij Orbulus en VR Island niet veel verder kom dan de plek waar ik sta (of heb ik wat gemist?). War of the Words heeft m.i. weinig met VR te maken.

Je krijgt nooit een tweede kans om een eerste indruk te maken. Dat geldt ook voor technologieën als VR. Ik vind het daarom belangrijk dat we bevorderen dat de verwachtingen van gebruikers reëel zijn. Gratis toepassingen voor een cardboard van een paar Euro mag je m.i. niet vergelijken met de Oculus Rift.

Krachtige leeractiviteiten op zich zijn met een cardboard wat mij betreft dan ook nog niet te realiseren. Daarvoor mis ik mogelijkheden om te interacteren met de omgeving. Maar probeer vooral te kijken naar de potentie van deze toepassingen. Kijk niet naar wat het is, maar wat het kan worden.