Leidt technologie in lessen écht tot leerwinst?

Drie Vlaamse scholen voor voortgezet onderwijs maken gebruik van leertechnologie voor samenwerkend leren tijdens de lessen, waarbij leerlingen beeldschermen delen. Op hun verzoek heeft een onderzoekscentrum van de KU Leuven onderzocht of deze vorm van onderwijs ook echt leerwinst oplevert.

Een beschrijving van de didactische aanpak kun je nalezen in Is dit de klas van de toekomst?

Volgens het Vlaamse onderwijsmagazine Klasse zijn vijf conclusies uit het onderzoek:

1. Bijna alle ondervraagde leerlingen zijn positief over de manier van technologie-ondersteund leren, al is men van mening dat deze didactische aanpak vaker zou moeten worden toegepast. Een kleine groep leerlingen waardeert deze aanpak niet.
2. Er is nog koudwatervrees bij scholen en docenten ten aanzien van deze aanpak. Op dit moment is er een kleine groep docenten mee aan de slag. De grote groep wacht af, stelt Klasse. Deze aanpak verschilt van wat docenten gewend zijn. Ze moeten bijvoorbeeld de controle over het leren meer loslaten. De gebruikte technologie helpt overigens om deze andere didactische aanpak vorm te geven (o.a. vanwege de mogelijkheden om de voortgang te volgen).  Mijn opmerking: Het feit dat een grote groep docenten de kat uit de boom kijkt, kan vele redenen hebben. Wordt de term ’koudwatervrees’ niet te snel gebruikt?
3. Technologie wordt gebruikt als middel om goed onderwijs te volgen, niet als doel op zich. Didactische vragen van docenten staan centraal.
4. De technologie faciliteert beter samenwerken en bevordert interactie. Die technologie wordt gemist als leerlingen er niet meer over beschikken.
5. Docenten leren van gebruikerservaringen en ook betrokken technologie-bedrijven leren van de feedback die zij van docenten en leerlingen krijgen.

Het valt me op dat deze vijf conclusies eigenlijk helemaal niets zeggen over ‘leerwinst’, over de oorspronkelijke onderzoeksvraag. Prima dat leerlingen en participerende docenten enthousiast zijn. Maar wat is de leerwinst? Daarvoor moet je kijken naar enkele toelichtingen bij de vijf conclusies:

• Leerlingen blijken de leerstof beter te beheersen in vergelijking met de groepjes die zonder de gedeelde schermen werken.
• Leerlingen zijn gemotiveerder, werken zelfstandiger, werken beter samen, gaan dieper in op de leerstof, en leren werken met technologie die zij als werknemer ook gaan gebruiken.

Dat zijn inderdaad positieve bevindingen.

Belangrijk om je hierbij te realiseren:

• Het gaat om een specifieke didactische aanpak waarbij technologie tijdens de les wordt ingezet.
• De conclusies zijn gebaseerd op een experimenteel onderzoek van beperkte omvang, en een vragenlijst waarin gekeken is naar de houding van leerlingen ten aanzien van deze aanpak.

Op basis hiervan zou ik terughoudend zijn met de conclusie van Klasse: “Technologie-ondersteund leren wérkt”.