Laten we vaker staand leren

We moeten op ons werk meer gaan staan en meer bewegen. Hoe kunnen we de inzichten rond zittend en staand werken toepassen op leren, opleiden en onderwijs?

Sinds ik hoogleraar Erik Scherder tijdens de Next Learning 2015 live heb horen spreken, neem ik praktisch nooit meer de roltrap of gebruik ik deze lopend. Scherder benadrukte toen het belang van bewegen voor het actief houden van hersenen.

Vanochtend las ik in De Volkskrant het niet-vrij toegankelijke artikel Weg met die bureaustoel over de vraag of staand werken echt zinvol is of dat het een hype is. Volgens mij zouden de inzichten ook toegepast moeten worden op leren, opleiden en onderwijs (inclusief technology enhanced learning).

Enkele bevindingen uit het Volkskrant-artikel:

• Langer dan drie uur zitten is slecht voor bloedvaten, suikerregulatie, de doorbloeding naar je hersenen en het spier- en skeletstelsel. Mensen die veel zitten gaan eerder dood (met name aan hart- en vaatziekten). Er is een causaal verband tussen te lang zitten en diabetes type 2.
• Urenlang zitten tijdens het werk, kun je niet compenseren door veel te sporten in je vrije tijd.
• Nederlanders zitten gemiddeld bijna negen uur. We zitten namelijk niet alleen op ons werk maar ook tijdens het eten en ’s avonds op de bank.
• Rond 1900 had 10 tot 20 procent van de bevolking een zittend beroep. Dit percentage ligt nu op 80 tot 90 procent. Onze vrije tijd brengen we ook vaak zittend door (denk aan bingewatchen).
• Staand werken zou zeker geen hype mogen zijn, al is uitsluitend staand werken ook niet goed (bijvoorbeeld voor spataderen). Het gaat dus om de afwisseling.
• Mensen zijn bereid om hun gedrag aan te passen, maar het mag niet te veel moeite kosten. Daarom zouden bureaus eenvoudig elektrisch verstelbaar moeten zijn.
• Je kunt meer doen dan regelmatig staand werken. Denk aan printers en koffieautomaten verder weg zetten, al ijsberend telefoneren, staand overleggen, samen een kop koffie halen (en niet meer voor elkaar) of tijdens de lunch wandelen.

Leren, opleiden en onderwijs vonden en vinden ook grotendeels zittend plaats. Desktops en laptops -de naam zegt het al- voor leren zijn ook gericht op zittend gebruik, al kun je deze natuurlijk ook op een sta-bureau gebruiken. Je hebt ook computerprogramma’s die je dwingen na een tijd wat anders te gaan doen. Persoonlijk vind ik deze toepassingen bloed-irritant.

Uiteraard kun je maatregelen die je tijdens het werk treft om vaker te gaan staan natuurlijk ook toepassen tijdens het leren (zoals koffie halen). Sport en bewegen zouden binnen het onderwijs ook niet meer ter discussie mogen staan, al kun je veel zitten dus niet met een uurtje sport compenseren.

We kunnen leersituaties ook explicieter ‘staand’ inrichten:

• Het meest ideale is dat ‘learning spaces’ ook tafels hebben die in hoogte verstelbaar zijn.
• Veel hoorcolleges op één dag zouden ook vanuit de optiek van gezondheid ‘not done’ moeten zijn.
• Gebruik weer vaker een flip over, brown paper of beeldtafel waarbij lerenden staand met elkaar overleggen en aan brainwriting doen. Applicaties als Padlet nodigen uit tot ‘zittend’ gebruik.
• Laat lerenden in wisselende groepen samen overleggen. Ze moeten elkaar daardoor fysiek opzoeken.
• Gebruik ‘energizers’ niet alleen bij de start of na de lunch.
• Laat lerenden staand ideeën en ervaringen uitwisselen en individueel reflecteren. Er zijn meer werkvormen waarbij deelnemers fysiek actief zijn. Via http://www.werkvormen.info/home vind je meer dan 280 werkvormen. Vraag je bij elke werkvorm af of je deze niet ook staand kunt toepassen.
• Zorg ervoor dat deelnemers moeten bewegen om aan koffie of fris te komen. Zet drank dus niet op tafel.
• Maak gebruik van smartphones en tablets. Deze apparaten kun je gemakkelijker staand gebruiken dan laptops (ook al hebben laptops andere voordelen). Kun je toch weer applicaties als Padlet voor brainwriting gebruiken.
• Gebruik ook peilingen waarbij deelnemers mensen door te staan en te gaan zitten hun mening geven.

Ik zal ook proberen zelf mijn leven te beteren.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.