Op het eerste oog lijkt deze vraag vreemd. “Uiteraard”, zou je zeggen. Toch begin ik me af te vragen of dit een breed gedeelde opvatting is, als ik naar verschillende opiniërende artikelen en onderzoeken kijk.
Pedro de Bruyckere haalt de afgelopen week een onderzoek aan waaruit (weer) blijkt dat lezen vanaf papier effectiever is dan lezen vanaf een beeldscherm (hoewel lerenden liever digitaal lezen).- Science Daily schrijft over een recent Zuid-Afrikaans onderzoek waaruit blijkt dat digitale apparaten ons voortdurend afleiden, schadelijk zijn voor onze concentratie en leiden tot slechtere leerprestaties.
- De Correspondent lijkt bezig met een heuse campagne waarbij men de lezers wijst op de grote nadelen van sociale media, met name Facebook. Bregje Hofstede benadrukt bijvoorbeeld het karakter van het ‘aandacht kapitalisme’. Sociale netwerken zijn doelbewust zo ontworpen dat zij ons verslaafd maken, waardoor we voortdurend worden afgeleid, we veel digitale sporen achterlaten waar bedrijven als Facebook weer geld aan verdienen.
Hoe hier op te reageren volgens onderzoekers en auteurs? Via bewustwording, door devices niet meer tijdens het onderwijs te gebruiken en door te kappen met sociale netwerken zoals Facebook. Hofstede’s artikel heb ik vanochtend overigens gelezen dankzij het Facebook-account van De Correspondent. Ik kan haar bijdrage onder meer delen via Facebook….
Ik ben me absoluut bewust van de nadelen en beperkingen van nieuwe technologieën. Ik vind het schandalig hoe ‘Silicon Valley’ ons bewust verslaafd probeert te maken, en ik maak me zorgen over de monopoliepositie van bedrijven als Google en Facebook. Ik vind het volledig of gedeeltelijk verbannen van devices en sociale netwerken eerlijk gezegd echter de weg van de minste weerstand. Volgens mij is het vooral zaak om slimmer om te leren gaan met deze apparaten en media. Het valt me op dat auteurs daar nauwelijks op aandringen.
- Leer mensen hoe ze effectief vanaf een beeldscherm kunnen leren.
- Leer mensen om slim om te gaan met tools die je helpen om selectief gebruik te maken van smartphones en sociale netwerken (zoals de Telefoontas of applicaties de focus bevorderen).
- Leer mensen hoe afleidend notificaties zijn, en hoe je ze kunt uitschakelen.
- Leer mensen om tijdelijk af te zien van het gebruik van hun smartphone. Dus niet tijdens het eten, niet terwijl je een rapport schrijft of tijdens een gesprek met vrienden, en zeer sporadisch en onderwijsgerelateerd in de les.
- Leer mensen hoe zij op andere ‘mediawijze’ manieren nieuwe technologieën kunnen gebruiken.
Of geloven we niet dat dit te leren is? Is ons brein bijvoorbeeld ‘van nature’ niet in staat om effectief vanaf een beeld scherm te lezen?
Wat ik wel weet is dat mensen in staat zijn van een verslaving af te komen. Zelfs als het product waaraan men verslaafd is, bewust verslaafd makende stoffen bevat (ik denk aan de sigaret). Ook drinken heel veel mensen alcohol, terwijl maar een beperkte groep verslaafd is aan deze drug.
Waarom zouden we ons gedrag ten aanzien van het gebruik van nieuwe technologie dan niet kunnen veranderen?
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Leren omgaan met slimme technologie zou daarom een apart schoolvak moeten worden. Evenals leren omgaan met conflicten, pestpreventie, verslavingspreventie, ziektepreventie, veilig verkeer, gezonde en veilige werkomstandigheden, vredesonderwijs, omgaan met geweld, opvoeding van kinderen, huishouden, omgaan met geld, morele voorlichting, burgerparticipatie, helpen van de politie, helpen bij verkeersongelukken, EHBO, gang prevention, disaster preparedness, beroepskeuze, studievaardigheden, milieukunde, politieke vorming, voorlichting over drogredenen en argumentatieleer, enz.
Dat is mogelijk als Nederlands Engelstalig wordt. Er hoeft geen onderwijs meer te worden gegeven in Nederlands, Frans, Duits, Latijn, Grieks, tekenen, literatuurgeschiedenis, handvaardigheid, muziek, en artistieke vorming.