Internet witwassen als desinformatie strategie

Het internet witwassen. Eerlijk gezegd had ik hier nog nooit bij stel gestaan. In haar artikel ‘Whitewashing the web: A disinformation tactic that media literacy education needs to look at‘ beschrijft Megan Mallia deze verontrustende ontwikkeling waarbij valse auteursrechtklachten worden ingediend bij Google om legitieme informatie uit zoekresultaten te verwijderen.

A photo of a computer monitor displaying an article with a false headline and misleading information in the text, accompanied by an image supporting the false information. The headline of the article could be something sensational like 'Scientists Discover Earth is Flat', and the accompanying image could show a manipulated view of the Earth to make it appear flat. The text of the article contains clear misinformation and exaggerations to support the sensational headline. On the side of the monitor, there is an image of an AI logo, indicating that the content has been generated by a generative AI application.Desinformatie op het internet bestaat volgens Mallia uit meer dan deepfakes, sensationele maar onjuiste beweringen en phishing-berichten. Een minder bekende maar belangrijke tactiek is het indienen van valse auteursrechtklachten bij Google om legitieme informatie uit zoekresultaten te laten verwijderen. Dit wordt volgens Mallia ook wel ‘whitewashing’ genoemd.

Megan Mallia onderzocht als lid van het Mediterranean Digital Media Observatory (MedDMO) een reeks valse auteursrechtklachten die gericht waren tegen Maltese journalisten en nieuwsredacties. Deze journalisten hadden geschreven over een groot corruptieschandaal rond de privatisering van drie staatsziekenhuizen in Malta.

Dit schandaal kwam in 2015 aan het licht door onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia, overigens een tante van Mallia. In april 2024 leidde een gerechtelijk onderzoek tot strafrechtelijke aanklachten tegen verschillende hooggeplaatste personen, waaronder de voormalige premier Joseph Muscat en Ram Tumuluri, de vroegere directeur van Vitals Global Healthcare – het bedrijf dat de concessie voor de ziekenhuizen had gekregen.

In mei 2024 meldde Times of Malta dat er sinds maart 2024 tientallen valse auteursrechtklachten waren ingediend bij Google. Deze klachten richtten zich op Maltese websites en vielen samen met de afronding van het gerechtelijk onderzoek. Bij deze klachten werd steeds beweerd dat legitieme mediaberichten artikelen hadden geplagieerd die zogenaamd waren geschreven door de indieners van de klachten.

Het onderzoek van MedDMO toonde aan dat er een patroon zat in deze aanvallen. Sommige artikelen werden meerdere keren aangegeven. Een artikel op de website van Daphne Caruana Galizia werd zelfs vijf keer gemeld, telkens onder een andere naam en met de bewering dat de samensteller een ander artikel zou hebben geplagieerd.

Mallia benadrukt dat desinformatie niet alleen draait om AI-misbruik. Kwaadwillenden gebruiken ook subtielere methoden om journalistiek werk te censureren en legitieme berichtgeving in diskrediet te brengen. In plaats van artikelen openlijk als leugens te bestempelen, werken deze kwaadwillenden onzichtbaar om informatie actief te verbergen.

Mijn opmerkingen

Megan Mallia’s bijdrage laat zien dat desinformatie veel verder gaan dan het te kwader trouw verspreiden van misleidende of onjuiste  berichten of andere vormen van nep content (zoals deepfake video’s), al dan niet gemaakt met behulp van AI. Dat betekent dat je bij digitale geletterdheid of mediawijsheid ook aandacht moet besteden aan het indienen van valse klachten bij zoekmachines om zoekresultaten over zaken van algemeen belang te censureren. Uiteraard kunnen ook AI-toepassingen hiermee te maken krijgen. Het feit dat de Chinese AI-toepassing DeepSeek censuur toepast, is hier m.i. een voorbeeld van.

Het zou mij overigens niet verbazen als deze vorm van desinformatie steeds vaker voorkomt naarmate notoire leugenaars en veroordeelde criminelen prominentere posities in onze samenleving gaan bekleden. En eigenaren van zoekmachines en large language models proberen in de gunst te komen bij deze personen. Volgens mij wordt de urgentie om kritisch te zijn op vormen van ‘internet witwassen’ dan ook alleen maar groter.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Delen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *