‘Inspelen op leerstijlen’ is niet alleen een hardnekkige mythe, maar kan zelfs averechts werken voor het leren

Het fenomeen ‘leerstijlen’ is waarschijnlijk de meest hardnekkige mythe in onderwijsland. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat rekening houden met leerstijlen leidt tot beter leren. De onvolprezen ‘Learning Scientists’ vatten gisteren een onderzoek samen waaruit blijkt dat inspelen op leerstijlen zelfs schadelijk is.

Tijdens presentaties houd ik mijn publiek weleens stellingen voor rond feiten en mythes op het gebied van (technologie ondersteund) leren. De stelling dat het belangrijk is om in te spelen op leerstijlen wordt bijna altijd unaniem als ‘feit’ beschouwd. Ter voorbereiding op presentaties krijg ik ook vaak notities toegestuurd over de visie van de organisatie op leren, opleiden en onderwijs. Daarin wordt blended learning genoemd als manier om in te spelen op leerstijlen, hetgeen van belang zou zijn.

Als je dan met de mensen spreekt over deze mythe, dan reageert men vaak met: ‘Ach. Baat het niet dan schaadt het niet’.

Cindy Nebel van de ‘Learning Scientists’ laat echter in Catering to Learning Styles Isn’t Just Ineffective: It Can Harm Learning zien dat inspelen op leerstijlen het leren wel degelijk kan schaden.

Nebel refereert daarbij aan een onderzoek van Kraemer cs.
Zij hebben in een experiment een groep mensen een verbale taak gegeven en daarna een visuele taak. De deelnemers vulden vervolgens een vragenlijst in om te bepalen of zij visuele of verbale lerenden zijn (of neutraal). Er is toen gekeken of lerenden met een ‘visuele’ leerstijl beter scoorden op de visuele taak, en of lerenden met een ‘verbale’ leerstijl beter scoorden op de verbale taak. Dat bleek inderdaad het geval te zijn.

Echter: er was geen sprake van een docent die probeerde een instructie aan een ‘leerstijl’ aan te passen. De deelnemers deden iets zoals zij dat het liefst deden. Je zou daaruit kunnen concluderen dat je wel rekening moet houden met de leervoorkeur. Maar lees even verder.

In een tweede experiment kregen respondenten wel instructie gericht op verbaal leren en instructie gericht op visueel leren, en een verbale en visuele taak. Ook toen is gekeken naar leerstijl. Als leerstijl een belangrijke rol speelt, dan zouden de deelnemers die de instructie kregen die bij hun leerstijl past, veel beter moeten presteren dan degenen die gedwongen werden een strategie te gebruiken die niet bij hun leerstijl past. Als leerstijl er niet toe doet, dan zouden deelnemers die een verbale strategie gebruikten beter presteren bij de verbale taak. Deelnemers die een visuele strategie gebruikten, zouden beter presteren bij de visuele taak.

Dit was inderdaad het geval. Dit experiment toont aan dat leerstijl er niet toe doet, maar strategie wel. Lerenden leren het meest effectief als de leerstrategie past bij de aard van de taak en bij de wijze waarop de taak wordt beoordeeld. Nebel stelt dat ‘verbale lerenden’ in het eerste experiment niet beter presteerden bij de verbale taak omdat ze een verbale leerstijl hebben, maar omdat zij een verbale strategie gebruikten.

Dit betekent volgens de auteur dat je als docent je instructie moet afstemmen op de leerinhoud. Je kunt ook het beste gebruik maken van meer manieren omdat alle lerenden de inhoud dan beter onthouden (het principe van dual coding).

Dit betekent ook dat lerenden moeten kiezen voor een leerstrategie die bij de inhoud past, en niet voor een leerstrategie waar hun voorkeur naar uitgaat. Als de leerinhoud niet past bij de leervoorkeur, dan leert de lerende minder effectief als de lerende toch deze leervoorkeur volgt. De lerende benadeelt dan zichzelf. De docent benadeelt de lerende als de docent de lerende aanmoedigt om volgens de leervoorkeur te studeren.

Of zoals Nebel het samenvat:

The bottom line from this study is that we should match our learning and teaching strategies to the material that we are learning and the way in which we will need to use it later on. This does indicate that the way individuals are using the learning styles hypothesis could be worse than just “not effective” – it might actually be hurting students.

Dit is het originele onderzoeksartikel:
Kraemer, D. J., Schinazi, V. R., Cawkwell, P. B., Tekriwal, A., Epstein, R. A., & Thompson-Schill, S. L. (2017). Verbalizing, visualizing, and navigating: The effect of strategies on encoding a large-scale virtual environment. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 43(4), 611.