Impressie live sessie OpenU Kennisnet masterclass tablets en leren

Vanmiddag vond de live sessie plaats van de OpenU Kennisnet masterclass “Hoe maak je gebruik van tablets voor leren?” Marco Kalz van Celstec ging in een interview met Eric Kluijfhout in op de stand van zaken ten aanzien van tablets, en op het gebruik van tablets op meso- en micro-didactisch niveau.

Marco en Eric stonden eerst kort stil bij de belangrijkste topics die tot dusver in de masterclass aan de orde zijn gekomen.

• Meerwaarde van tablets, vragen naar effectiviteit
• Technologische inzet (iPad vs Android)
• Didactiek en tablets
• Keuze van apps
• Hoe kun je tablets in je eigen context inzetten?

Vervolgens zijn zij ingegaan op drie thema’s, waarbij zij ook de relatie hebben gelegd met de dialoog tijdens de a synchrone sessies in deze masterclass.

1. Stand van zaken tablets

Bij discussies over de stand van zaken moet je volgens Marco goed kijken naar de niveaus waar je het over hebt. Organisaties moeten bijvoorbeeld doelstellingen helder hebben. Wat wil je er mee bereiken? Docenten moeten ook helder hebben wat zij met tablets willen. Je hebt nu bijvoorbeeld discussie over 1:1 computing (elke leerling een eigen computer). Er is echter nog weinig onderzoek gedaan naar effecten op leerprestaties of naar effecten op andere effecten (bijvoorbeeld op motivatie).
Marco haalde daarbij de Actor Network Theory aan waarin wordt gesteld dat een netwerk niet alleen uit personen kan bestaan, maar dat ook een object of technologie een actor is. De tablet is zo’n technologie. Idealiter is sprake van balans in een netwerk. Nieuwe actoren, bijvoorbeeld tablets, kunnen een netwerk uit balans brengen. Technologieën kunnen bijvoorbeeld ook gedrag van docenten beïnvloeden (denk aan efficiënter werken).

Marco adviseert ook om naar didactische scenario’s te kijken, en niet sec naar apps. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om leerlingen samen te laten werken met één tablet. Of elke leerling een eigen tablet te geven. Met welk doel laat je lerenden met tablets werken?
Hij stelde dat er tot nu toe weinig grootschalig onderzoek is gedaan naar het gebruik van tablets, ook al wordt de tablet al op grote schaal ingezet. Het is niet duidelijk waarom dat het geval is.

2. Tablets in de les (meso didactiek)

In de Apple App store zijn er alleen al 95 duizend onderwijs apps. je kunt top down vanuit leerdoelen redeneren om apps te selecteren. Dat kan bijvoorbeeld met Bloom’s taxonomie. Kathy Schrock heeft deze taxonomie toegepast om apps in te delen. Marco plaatst hierbij kritische kanttekeningen. Creation bij Bloom is echter veel meer dan het creëren van media, zoals Schrock dat gebruikt. Het is ook moeilijk om apps te determineren. Verder wekt deze indeling de indruk dat sprake is van een ‘one stop shop’-systeem. Apps zijn echter nooit kritisch gescreend op het gebruik in het onderwijs. Het gaat er om hoe je het gebruikt als docent. Baumgartner en Payr hebben daar een genuanceerde en complexe heuristiek voor ontwikkeld. Deze indeling houdt wel nog onvoldoende rekening met klassemanagement.

Marco is ook ingegaan op het belang van crowdsourcing apps, waarbij de menigte gebruikers de toepasbaarheid van apps in het onderwijs. Een voorbeeld is ear.org (Educational Apps Review). Andere tip: volg de Twitter hash tag #edapp.

Naar aanleiding van een vraag in de chat stelde hij dat er ook initiatieven zijn waar bijvoorbeeld wiskundedocenten samen met ontwikkelaars vakspecifieke apps ontwikkelen. In Nederland zijn hier geen voorbeelden van bekend. Marco liet o.a. een video zien van een app waarmee een tenniscoach feedback aan leerlingen geeft. Je kunt dus een analyse maken van video’s. De reflectie kan hierdoor bij leerlingen op gang gebracht worden. De tablet wordt gebruikt voor opnames en analyse.

Een andere app is ClassDojo. Daarmee kun je sociale vaardigheden van leerlingen beoordelen en feedback geven via pictogrammen. Je kunt dit ook voor peer review te gebruiken.

Naar aanleiding van een vraag uitte Marco zijn twijfels over het bestaan van digital natives. Jongeren consumeren meestal. Zij produceren op een heel eenvoudig niveau.

“Moeten we weer wennen aan een nieuwe technologie?“, luidde een andere vraag Ja, volgens Marco. We hebben nu eenmaal te maken met een innovatiedruk. Je leert wel steeds sneller wennen aan nieuwe technologie. Ook bereik je met tablets mensen die voorheen moeite hadden met ICT.

3. Hoe kun je leermaterialen met tablets maken (micro didactiek)?

Bij micro-didactiek gaat het over zeer specifieke situaties. Bijvoorbeeld: hoe ga ik tablets in situatie X voor leerlingen A t/m K gebruiken? Marco ging bijvoorbeeld in op e-books. Door het digitaal beschikbaar te maken, hoeven lerenden minder te sjouwen met boeken. Dat is een eenvoudige, praktische, toegevoegde waarde van tabkets. Het is wel lastig om meerdere bronnen op een tablet tegelijkertijd te gebruiken. Met boeken kan dat beter. Binnen sommige opleidingen is het naast elkaar gebruiken van verschillende bronnen bijvoorbeeld belangrijk (denk aan juridische opleidingen). Aan de andere kant kun je met een tablet veel sneller iets aan een andere lerende laten zien.
Er zijn ook auteursomgevingen beschikbaar gekomen om zelf e-boeken mee te maken. Met behulp van de Laker- en Baker-frameworks kun je platformonafhankelijke elektronische boeken maken.
Je kunt ook 3D modellen in elektronische boeken integreren, waardoor je bijvoorbeeld DNA-molecules meer tastbaar kunt maken. Voor architectuuropleidingen is dit bijvoorbeeld een toepassingsmogelijkheden.
Krachtige e-boeken kunnen zo rijk worden dat elektronische leeromgevingen of aparte apps wel eens overbodig kunnen worden. De standaard ePub3 biedt bijvoorbeeld veel mogelijkheden. Een verschil met een elektronische leeromgeving is het gebrek aan een integratie van functionaliteiten. HTML5 zal volgens Marco Kalz een belangrijke rol gaan spelen als standaard voor tablets.

Toekomstontwikkelingen

Touch interactie is een interessant onderzoeksthema, in relatie met leren. Daar zal veel onderzoek naar gedaan moeten worden.

Belangrijkste boodschap voor scholen

Wees kritisch, deel kennis met collega’s, betrek onderzoeksinstellingen bij de uitvoering en ga aan de slag.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.