In de afgelopen jaren heb ik een aantal hulpmiddelen beschreven en ontwikkeld die onderwijsontwikkelaars kunnen ondersteunen bij het ontwerp en de ontwikkeling van online en ‘blended’ leren. Deze blogpost bevat een samenvattend overzicht.
In het onderstaande heb ik het over het ontwerpen en ontwikkelen van blended learning. Daarbij vind ik het belangrijk om met name het niveau van de leersituatie in kleine stappen te ontwerpen, het ontwerp toe te passen, te evalueren en bij te stellen. Deze hulpmiddelen kunnen overigens ook gebruikt worden bij het ontwerpen en ontwikkelen van online leren waarbij 80% van de leeractiviteiten online plaatsvinden.
- E-learning methodologies. A guide for designing and developing e-learning courses is een uitgebreide publicatie uit 2011 van de FAO, die onderwijsontwerpers kan ondersteunen bij het ontwikkelen van onderwijs en ICT (pdf). Denk daarbij aan richtlijnen met betrekking tot het ontwerpen van een e-learning cursus (met onder meer aandacht voor leerdoelen, taakanalyse, leerstrategieën en leerbehoeften) en richtlijnen voor het ontwikkelen van interactieve content (zoals stijl, het gebruik van storyboards, verschillende media en auteurtools).
- Ik heb een stappenplan gemaakt voor het ontwerpen van technology enhanced learning. Dit stappenplan start op het niveau van de organisatie, en daalt langzaam af naar het niveau van het curriculum en de leersituatie. Met name de laatste acht stappen zijn voor ontwerpers bedoeld. Deze stappen heb ik onder meer ontleend aan het TPACK-model.
Stap vier, de keuze voor een model voor ‘blended learning’, vormt overigens een heel belangrijk kader voor het ontwerp. Er zijn verschillende modellen te onderscheiden. Je maakt eerst een keuze voor een model. Daarna geef je dat handen en voeten. Bekijk nieuw overzicht van modellen. - De Hogeschool Rotterdam heeft een handreiking voor het ontwerpen van blended learning gemaakt (pdf). Zie ook mijn bespreking.
- Zuyd Hogeschool heeft de Onderwijs Ontwerpcyclus Zuyd ontwikkeld. Deze ontwerpcyclus is een verrijking van een procesmodel voor onderwijsontwerp (zoals het ADDIE-model) met elementen die het ontwerpen van blended learning faciliteren. Het model doet dit door in acht stappen steeds de koppeling te maken naar hulpmiddelen die het ontwerpen van blended learning kunnen ondersteunen.
- Saxion heeft de onderwijsontwerpmethodiek ‘SHUFFLE’ gemaakt. SHUFFLE helpt werkvormen te koppelen aan kennisniveaus. Zie ook mijn bespreking.
- Ik heb een beschrijvingskader gemaakt waarmee je expliciet kunt maken hoe onderwijsleerprocessen vorm krijgen op basis van een aantal parameters zoals de mate van ICT die je wilt inzetten en of je bijvoorbeeld gebruik wilt maken van asynchrone of synchrone vormen van online leren. Je kunt dit beschrijvingskader ook gebruiken om te reflecteren op je huidige onderwijs of opleidingen. Dit beschrijvingskader komt ook in mijn stappenplan voor.
- Verdiep je in de vraag: wat geef je op afstand en wat geef je beter via contactonderwijs?
- Je zult je op een gegeven moment ook moeten verdiepen in de leertechnologieën die je kunt inzetten binnen je ontwerp. Ik heb hiervoor een overzicht gemaakt van typen leertechnologieën. Veel docenten weten niet wat voor typen leertechnologieën beschikbaar zijn, en wat je er mee kunt (wat hun ‘affordances’ zijn). Dit overzicht helpt hierbij. Het is bedoeld ter oriëntatie en pretendeert niet volledig te zijn. Onder aan het overzicht vind je websites met beschrijvingen van tools.
- Ik heb aandachtspunten geformuleerd bij het selecteren van leertechnologieën.
- Ik heb een checklist gemaakt die je kunt gebruiken om leertechnologieën te beschrijven en te evalueren. Ik heb een checklist gemaakt gericht op het onderwijs en een checklist voor leren binnen arbeidsorganisaties.
- Focus je op een beperkt aantal interessante technologieën. Je kunt je niet verdiepen in honderden tools. Ik heb in dit kader ooit gekscherend gepleit voor een 30-15-5 model: oriënteer je op 30 tools, verdiep je in 15 tools en gebruik er 5.
- Bij de ontwikkeling van cursussen binnen digitale leeromgevingen gaan docenten vaak pragmatisch aan de slag. Het gestructureerd ontwikkelen van cursussen kan echter leiden tot een forse kwaliteitsimpuls. Het rapport Ontwerpen met modellen van oud-OU-medewerker Gerard van den Boom biedt docenten hiervoor handvatten.
- Besteed aandacht aan binding van lerenden bij de ontwikkeling van blended learning. Je kunt binding op meerdere manieren bevorderen.
- Het paper Succesvol blended-learning van Karline Timmermans (pdf) uit 2010 bevat ook handreikingen voor de ontwikkeling van blended learning (o.a. ontwerprichtlijnen).
Feedback wordt op prijs gesteld.
Update: 20 juli 2017
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie