Hoe werken algoritmes van YouTube en hoe kunnen ze worden misbruikt

Vanochtend kwam ik een bijna zeven minuten durende video tegen waarin heel helder wordt uitgelegd hoe algoritmes van platforms als YouTube werken, wat valkuilen hierbij zijn en hoe je die kunt vermijden.

Algoritmes fungeren bij online platforms als een verzameling instructies die bepalen welke content je te zien krijgt, en in welke volgorde. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat je zo lang mogelijk op een platform blijft (en geconfronteerd wordt met, bijvoorbeeld, advertenties). Algoritmes kijken echter niet naar de accuraatheid en diversiteit van informatie. Daardoor krijg je bij YouTube dikwijls video’s te zien die bevestigen wat je al weet.

Bij specifieke onderwerpen kun je bovendien in een gegevensvacuüm (Data Void) terecht komen: zoekresultaten over een bepaald onderwerp zijn beperkt, niet-bestaand of zeer problematisch. Omdat iedere ‘gek’ video’s op YouTube kan publiceren, komen de video’s dankzij het algoritme in de zoekresultaten terecht. Ook al is het klinkklare nonsense.

Dit gebeurt bijvoorbeeld bij actueel nieuws, achterhaalde of onjuiste uitdrukkingen (zoals hoaxes) of strategische uitdrukkingen die gemanipuleerd worden.

Bepaalde organisaties, zoals extreem-rechtse clubs, gebruiken platforms als YouTube op deze manier om onjuiste informatie te verspreiden. Zij publiceren misleidende informatie over dergelijke onderwerpen, terwijl serieuze journalisten nog feiten aan het checken zijn. Ondanks controle op content lijkt het ondoenlijk om dat te voorkomen. Deze misleidende video’s worden als eerste gepresenteerd, tot dat serieuze media meer genuanceerde video’s plaatsen. Het ‘liken’ en delen van deze video’s via andere social media werkt hierbij versterkend.

Hoe kun je voorkomen dat je hier intrapt?

• Ben voorzichtig in het gebruik van een zoekopdracht. Wees specifiek in het gebruik van zoektermen.
• Wees er alert op als je video’s gepresenteerd krijgt die niets te maken hebben met je zoekopdracht, of die vreemd zijn. Ik krijg bijvoorbeeld veel video’s van Forum voor Democratie gepresenteerd, terwijl op zoek ben naar onderwerpen die niets met politiek te maken hebben.
• Vertrouw niet alleen op platforms als YouTube of zoekmachines als Google. Ga naar een bibliotheek, praat met experts, lees boeken. Creëer zelf je diversiteit aan bronnen.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.