Deze column heb ik geschreven voor de nieuwsbrief van e-learning.nl (november 2018).
De term e-learning is in 1999 gelanceerd in de slipstream van e-commerce en e-business. In die tijd werd alles ‘e’, terwijl een jaar of vijf later overal ‘2.0’ achter geplaatst werd. Vandaag de dag moeten we de ‘e’ schijnbaar weer vervangen door ‘digitaal’. Maar betekent dat ook dat er inhoudelijk iets is veranderd?
Verleden jaar werkte ik een hoofdstuk over leren, ontwikkelen en leertechnologie voor het onlangs verschenen Handboek Leren en Ontwikkelen in Organisaties. De redactie wilde dat ik in navolging van onder andere Josh Bersin de term ‘digitaal leren’ zou gaan gebruiken.
Ik heb me uiteindelijk neergelegd bij het verzoek van de redactie. Toch zie ik geen reden om voortaan deze term te gebruiken. Ik besef dat de term ‘e-learning’ onder vuur ligt omdat deze wordt geassocieerd met de ‘klassieke’ en lang niet altijd effectieve online cursus of online module. Veel vakgenoten spreken zelfs over ‘de e-learning’ als ze doelen op een afgebakend stuk online content. Dit is echter maar één van de toepassingen van e-learning. E-learning heeft zich in de afgelopen 20 jaar sterk ontwikkeld en omvat ook toepassingen als serious gaming of leren in online communities. Tegelijkertijd is dit ook een tweede bezwaar tegen het begrip ‘e-learning’: er zou sprake zijn van onvoldoende afbakening.
Is ‘digitaal leren’ dan een beter alternatief? Het internationale HRD-onderzoeksinstituut CIPD typeert digitaal leren nog wat breder. ’Elektronische technologieën’ zoals het bestuderen van gedownload materiaal of het delen van hyperlinks, zouden ook vormen van ‘digitaal leren’ zijn. Weer anderen menen dat we vandaag de dag andere technologieën gebruiken dan in 1999, en dat we nu ook anders tegen leren aankijken dan toen (meer zelfgestuurd, meer informeel). Dit zou een nieuwe term rechtvaardigen (Zie Rijken, Rubens & Van Dam, 2018).
Ik vind dit maar de vraag. De term ‘leren’ hebben we ook niet vervangen door een ander begrip, nu we eindelijk breed erkennen dat mensen ook informeel leren. Is het niet eerder zo dat nieuwe termen vooral worden gelanceerd vanuit het oogpunt van positionering of ‘branding’? Op het gebied van leren, opleiden en onderwijs zijn we goed in het voeren van semantische discussies. Maar helpt het ons vakgebied echt verder als we weer een nieuw begrip moeten introduceren?
Erken liever dat een terrein als ‘e-learning’ dynamisch van aard is. Gebruik liever aparte benamingen voor specifieke toepassingen, zoals webinars of online communities, als je een en ander wilt verduidelijken. Wat levert een nieuw begrip nu op, behalve nieuwe spraakverwarring?
De kans is dus klein dat e-Learning.nl binnenkort digitallearning.nl gaat heten. Overigens ook omdat deze domeinnaam al geregistreerd is (maar wel te koop staat) ;-).
Rijken, J., Rubens, W. en Dam, N. van (2018). Digitaal leren en leertechnologie. In: Mooijman, E., Rijken, J. en Dam, N. van (2018). Handboek Leren en Ontwikkelen in Organisaties. Groningen|Utrecht: Noordhoff Uitgevers (5e druk). 381-411
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie