Hoe denken grote consultancyfirma’s over hoger onderwijs?

Met enige regelmaat produceren bekende consultancybureaus zoals Deloitte, KPMG en McKinsey rapporten over de toekomst van het hoger onderwijs. Deze firma’s hebben invloed op het hoger onderwijs omdat zij regelmatig bestuurders van onderwijsinstellingen adviseren. Alex Usher meent echter dat op hun “thought leadership” wel het een en ander is af te dingen.

Usher heeft verschillende consultancyrapporten over hoger onderwijs bestudeerd. Hij concludeert:

• De grote adviesbureaus voorspellen minder hel en verdoemenis dan hij dacht. Wel lijken ze allemaal op elkaar.
• De scope van deze bureaus is opmerkelijk beperkt, en hun analyses oppervlakkig. Deze bureaus hebben gemeen dat zij het hoger onderwijs financieel onhoudbaar vinden. Momenteel verbinden zij dit met Covid-19. Het is echter een boodschap die zij al veel langer verkondigen.
• Zij hebben nagenoeg geen oog voor de maatschappelijke opdracht van het onderwijs. Met uitzondering van één rapport, zwijgen de bestudeerde publicaties volgens Usher over de doelen van het hoger onderwijs en hoe die beter kunnen worden bereikt.
• Deze bureaus doen aannames die niet gebaseerd zijn op enig onderzoek. De aannames worden gepresenteerd als voldongen feiten. Afstandsonderwijs zou bijvoorbeeld ‘de toekomst’ zijn omdat we leven “The Age of the Customer”.
• De rapporten bevatten vaak algemene vergezichten voor de lange termijn, maar weinig inzichten voor veranderingen op de middellange termijn.
• De rapporten bevatten nietszeggende termen die als bekend verondersteld worden, maar dat dus zeker niet zijn (zoals ‘de nieuwe docent’).
• De rapporten gooien het hele hoger onderwijs op één grote hoop, terwijl instellingen onderling toch echt sterk van elkaar verschillen.

Ik heb lang geleden een tijdje bij KPMG Consulting gewerkt (dat niet meer als zelfstandig bedrijf bestaat). Er werkten op zich deskundige mensen. Maar ik kan me ook het verhaal herinneren van adviseurs die op een achternamiddag al brainstormend een rapport over het mbo in elkaar hadden gezet dat vervolgens jarenlang binnen de sector is gebruikt. Ik herken ook de bijna ideologische focus op efficiëntie en de arrogantie om je te profileren als “thought leader” of “world class”.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.