Eén van de succesfactoren van actieve participatie bij online leren en vooral ‘social learning‘, is het onderlinge vertrouwen tussen lerenden. Er zijn verschillende manieren om online aan dit onderlinge vertrouwen te werken.
Het hebben van vertrouwen is voorwaardelijk voor het delen van kennis en ervaring. Dit geldt vermoedelijk nog sterker in virtuele omgevingen, zoals een elektronische leeromgeving of online community. Je werkt samen met mensen die je vaak niet persoonlijk kent. Ook staat datgene wat je deelt, zwart op wit.
Volgens Keith Ferrazzi is er een aantal manieren waarop je in een virtuele omgeving een sfeer van vertrouwen kunt creëren. Ik probeer de vertaalslag naar leren te maken:
- Bij de start geven deelnemers elkaar het voordeel van de twijfel. Ferrazzi vergelijkt het met de wittebroodsweken. Managers zouden in deze periode de bekwaamheden van teamleden moeten benadrukken, en er voor zorgen dat iedereen weet wat de doelstellingen zijn. Binnen het onderwijs betekent dit bijvoorbeeld dat een docent lerenden positief bekrachtigt, hen aanspreekt op wat zij al kunnen, diagnostische toetsen gebruikt waaruit blijkt wat een lerende al kan en leerdoelen en het doel van online leren benadrukt.
- Ontwikkel pro-actief vertrouwen tussen personen. Dat vertrouwen onstaat als je het gevoel hebt dat je iemand persoonlijk kent, en als je het idee hebt dat de ander in bepaalde situaties vergelijkbaar zal reageren. Binnen virtuele omgevingen kunnen profielen vertrouwen in personen bevorderen. Vooral als in zo’n profiel ook ruimte is voor persoonlijke interesses. Daarnaast bevordert storytelling, bijvoorbeeld gedurende online conferenties, empathie en interpersoonlijk vertrouwen. Het gebruik van sociale netwerkfunctionaliteiten stimuleert tenslotte ook onderling vertrouwen, omdat deze functionaliteiten onderlinge relaties kunnen versterken.
- Communiceer kwalitatief en voorspelbaar. Het gaat niet om het aantal interacties, maar om de kwaliteit van de interacties. Wees bijvoorbeeld terughoudend met het aantal berichten dat je plaatst, maar zorg wel voor een zekere regelmaat. Maak ook verwachtingen helder over hoe je communiceert. Dat geldt bijvoorbeeld voor docenten waarvan lerenden vaak verwachten dat zij 24/7 reageren. Je kunt gerust communiceren dat je een tijdje niet bereikbaar bent, en dat je vooral op de rode draad van reacties reageert.
- Deel en wissel macht. In digitale omgevingen werkt een strakke hiërarchie vaak niet. Je creëert vaak vertrouwen als je macht en leiderschap laat wisselen tijdens verschillende fasen van een project. Heeft een virtuele groep dan geen leider nodig? Zeker, stelt Ferrazzi. Maar:
that leader should have more of a “monitor and mentor” approach to managing, instead of the traditional “command and control” mindset.
Docenten en opleiders kunnen in een digitale leeromgeving eenzelfde rol vervullen. Binnen een dergelijke omgeving kun je lerenden ook de rol van expert en moderator laten vervullen.
Zie ook Ontwikkelingsfasen van een community, levels of trust en tools.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Geef een reactie