Via een tweet van Jaap Walhout (@jaap_w) werd ik gisteravond geattendeerd op het Ruud de Moor Centrum rapport Informatievaardigheden voor leraren. Deze publicatie is bedoeld als handleiding voor docenten die digitale bronnen effectief willen gebruiken. Een belangrijke voorwaarde is dat zij zelf informatievaardig zijn.
De auteurs, Saskia Brand-Gruwel en Jaap Walhout, hebben een lijvig rapport gepubliceerd (meer dan 75 pagina's), waarin het zesfasenmodel centraal staat. Elke fase bestaat weer uit een aantal stappen of activiteiten. De fasen zijn:
- Definiëren. Hiertoe behoort o.a. het formuleren van taakeisen en het activeren van voorkennis (bijvoorbeeld via een mindmap).
- Zoeken (waartoe onder meer het bepalen van een zoekstrategie valt; is een strategie bijvoorbeeld vooral data-gedreven of doelgericht?).
- Selecteren/beoordelen (welke informatie is bruikbaar om antwoorden op de vragen te krijgen?).
- Verwerken (gevonden informatie wordt samengevoegd met reeds aanwezige kennis).
- Presenteren (in een eindproduct).
- Evalueren (van product en proces).
Tijdens deze zes fasen kan een docent steeds nagaan in hoeverre h/zij de benodigde informatie heeft gevonden en of het proces goed verloopt (reguleren).
Pagina 12 van het rapport presenteert dit model in een overzichtelijke figuur. Verder besteden de auteurs aandacht aan het ontwerp van informatievaardige opdrachten, en aan de ondersteuning die een mediathecaris hierbij kan bieden.
Saskia Brand-Gruwel en Jaap Walhout hebben een gedegen en zeer uitvoerige handleiding geschreven. De uitgave bevat handige tips, maar eveneens bevindingen uit diverse onderzoeken. Bijvoorbeeld, op pagina 34:
Hoe meer voorkennis en hoe meer er is ingelezen over een onderwerp, hoe gemakkelijker het wordt om zoektermen te formuleren en ook synoniemen en aanverwante termen te gebruiken.
Zij lijken zich zowel te richten op beginners (bijvoorbeeld met 2.1 en 3.1) als gevorderden (o.a. 4.3). Dat brengt mij tegelijkertijd op mijn belangrijkste kritiekpunt: de inhoud van het rapport zou toegankelijker worden als de informatie op een andere wijze (bijvoorbeeld via een wiki) gepresenteerd zou worden. Je zou er gemakkelijker, selectiever mee om moeten kunnen gaan.
Ik ben namelijk bang dat de doelgroep van de handleiding, onderwijsgevenden, zich niet door meer dan 75 pagina's zullen werken als het een voor hen specifiek onderwerp betreft. Hoe waardevol de betreffende informatie ook moge zijn. Want waardevolle informatie bevat deze handleiding zeker.
This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.
Hallo Wilfred,
Dank je voor de positieve review. Op m’n eigen blog ga ik in op je punt van kritiek (waarvoor ik zeker begrip heb): http://jaapwalhout.net/informatievaardigheden-voor-leraren
Groeten,
Jaap
Het is belangrijk werk dat Saskia en Jaap verrichten!
Maar je kritiekpunt is terecht. Mijn tip aan docenten die serieus aan de slag willen met informatievaardigheden: sluit je aan bij onderzoek (bijvoorbeeld dat van mij 🙂 ), en ga met de materie aan de slag!
Zo wordt de drempel lager, en het onderzoek levert je een gedegen analyse van je werk, en het effect van je werk op!
@Jaap Walhout: dank voor je reactie. Ik vind het jammer dat jullie voorlopig (?) geen andere presentatievorm kiezen.
@Amber Walraven: het is zeker belangrijk werk dat Saskia en Jaap verrichten. Succes met je eigen onderzoek.
Hallo Wilfred,
Via een collega werd jouw blog naar mij toegestuurd en ik vind het interessant wat je schrijft!
Ik geef met een aantal collega’s informatievaardigheden aan studenten in het HBO en denk dat het zeker belangrijk is om ook docenten informatievaardiger te maken.
Veel succes en met vriendelijke groet,
Ton Faassen
De vraag die mij bezig houd is of er al onderzoek is of wordt gedaan naar de invloed van sociale media op het studiegedrag van studenten?
@ton.faassen: dank voor je compliment. Het is zeker relevant dat docenten werken aan informatievaardigheid. Ik ken geen onderzoek naar de relatie tussen studiegedrag en sociale media. Wel naar de relatie tussen gebruik sociale media en de toegevoegde waarde voor leren. Of naar het risico van afleiding.