Grensoverschrijdende samenwerking

Gisteren is mijn collega Sanne Akkerman gepromoveerd. En niet zo maar, maar cum laude! En terecht want niet alleen haar proefschrift is goed, maar haar verdediging was gisteren van een hoog niveau. Helder, duidelijk en met humor.

Sanne heeft onderzoek gedaan naar communicatie en samenwerking binnen groepen hoogopgeleide professionals. Doel van haar studie was te verkennen hoe grensoverschrijdende projectgroepen omgaan met diversiteit in perspectieven. Het grensoverschrijdende zit ´m er in dat de professionals afkomstig waren uit verschillende disciplines, organisaties en ook landen. Er wordt vaak aangenomen dat dankzij het grensoverschrijdende karakter en de diversiteit, dergelijke samenwerking de professionele ontwikkeling bevordert. Tegelijkertijd kan de diversiteit ook complicerend werken, als de professionals elkaar niet begrijpen.

De belangrijkste uitkomsten van haar onderzoek zijn:

• Professionals zoeken een eigen plek, een eigen rol binnen een groep. Dat betekent dat zij in verschillende situaties zich anders kunnen gedragen.
• Binnen grensoverschrijdende projectgroepen werken mensen vaak langs elkaar heen. Elkaars argumentatie wordt vaak te snel en te gemakkelijk begrepen. Men reageert te snel op elkaar en vraagt onvoldoende naar wat de ander eigenlijk bedoelt als h/zij bepaalde begrippen en concepten gebruikt.
• Professionals hebben andere professionals nodig om hun eigen profiel te definiëren. Je ontdekt je eigen plen en rol in een groep pas door met anderen samen te werken. Daarna kun je pas de grenzen van je eigen positie opzoeken.

Sanne’s onderzoek is van belang voor een ieder die in multidisciplinaire groepen samenwerkt. Het gebeurt maar al te vaak dat groepen onvoldoende expliciet in gaan op bepaalde termen en modellen (wat versta je onder leren, wat is een community of practice). Je kunt daar vervolgens tijdens een project veel last van hebben. Door dergelijke begrippen regelmatig te herdefiniëren en er op te reflecteren, voorkom je dat. Dit onderzoek maakt je bewust van dit proces.

Het risico bestaat echter dat je vooral bezig bent met herdefiniëren en reflecteren. Zoals opponent Thijs Homan gisteren stelde: "Discussion and dialogue are not enough to perform".

Sanne Akkerman is in haar proefschrift ook ingegaan op de rol die ICT hierbij kan spelen, en dan met name groupware. Zij stelt onder meer dat de meeste applicaties onvoldoende uitdagen tot reflectie. Ook pleit zij er voor dat applicaties sociale netwerken expliciet moeten kunnen maken (bijvoorbeeld via een ‘landkaart’). En het zou mogelijk moeten zijn om de online omgeving gemakkelijk te herstructureren. Ik vraag me af of de oudere projectgroepleden (de web 1.0 generatie) daar wel blij mee zou zijn. Verander je een structuur, dan breekt vaak paniek uit (zo is mijn ervaring).

Helaas staat Sanne’s proefschrift "Strangers in Dialogue. Academic Collaboration across Organizational Boundaries" niet online. Ze heeft (nog) geen toestemming van de uitgevers van de artikelen uit het proefschrift. 🙁