Gevolgen van quantum computing voor leren en ontwikkelen

Quantum computing is de volgende stap in de ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologie. Welke (mogelijke) gevolgen zal deze technologische ontwikkeling hebben voor leren en ontwikkelen (voor zover dat we dat in kunnen schatten)?

De bijdrage Google’s quantum bet on the future of AI—and what it means for humanity staat al twee maanden in mijn lijst van interessante (eventueel) te lezen artikelen. Het artikel gaat over de koers die Google heeft ingezet op het gebied van quantum computing. Deze technologische ontwikkeling vormt in feite de volgende fase op hert gebied van artificiële (kunstmatige) intelligentie.

AI maakt het onder meer mogelijk om zeer grote hoeveelheden data (documenten, foto’s, video’s) te verwerken en te analyseren. Wat verder heel belangrijk is, is dat machines ook kunnen leren van verkeerde analyses. Dat betekent onder meer dat zoekmachines steeds krachtiger worden, dat vertaaltools beter worden, maar bijvoorbeeld ook dat je afwijkingen in cellen op scans veel sneller en nauwkeuriger kunt opsporen.

Quantum computing voert die snelheid van het verwerken en analyseren van data nog veel verder op. De auteur van het artikel over de investering van Google in deze ontwikkeling schrijft:

This new breed of computer will be able to crack complex equations a million or more times faster than regular ones. We are about to enter the rocket age of computing.

Deze ontwikkeling is al vele jaren aan de gang, maar wordt steeds meer en breder toegepast.

De auteur schrijft ook dat deze technologische ontwikkeling de mensheid kan dienen, maar ook kan bedreigen. Zo kan de technologie gebruikt worden om liplezen te analyseren, en de resultaten te gebruiken om mensen te ondersteunen die niet in staat zijn met gesproken taal te communiceren. Je kunt de technologie echter ook gebruiken om mensen af te luisteren.

Ik wil me in deze bijdrage echter focussen op de vraag: wat betekent het voor leren en ontwikkelen als de rekenkracht van computers extreem toeneemt? Leren is een cognitief en sociaal proces. Gaat de computer bepaalde taken van mensen overnemen, terwijl dat nu door beperkte rekenkracht niet mogelijk is?

Recent verscheen in Quest een artikel waarin gekeken wordt op welke terreinen de computer de mens de baas is, en op welke terreinen mensen ‘slimmer’ zijn dan computers (er worden overigens ook zinvolle opmerkingen gemaakt over het begrip ‘intelligentie’). Zorgt quantum computing ervoor dat computers mensen verslaan, op terreinen waarop de mens de machine nu nog de baas is? Laten we eens kijken.

• Volgens Quest zijn mensen sneller in staat om afbeeldingen te herkennen dan een computer. Een computer is niet heel goed in generaliseren, en maakt daarbij fouten. Quantum computing zal er volgens mij echter toe bijdragen dat computers net zo snel als mensen beelden kunnen herkennen. Fouten zullen steeds sneller hersteld worden.
• De computer is niet goed in uitleggen waarom een bepaalde beslissing genomen moet worden. Daarbij gaat het vooral om beslissingen waarbij emoties een belangrijke rol spelen. Je accepteert het niet als een machine zegt dat je geopereerd moet worden. Of als een computer zegt dat je gefraudeerd hebt. Dit gaat niet veranderen als een computer nog sneller in staat is om een beslissing te nemen. Wellicht voel je je meer op je gemak als je weet dat een computer besluiten baseert op heel veel data en krachtige analyses. Maar dan nog zal de computer het op dit terrein waarschijnlijk niet winnen van de mens.
• Autonome auto’s kunnen volgens Quest niet goed om gaan met nieuwe situaties. Bovendien willen we als mensen begrijpen als er iets fout gaat. We willen bijvoorbeeld kijken of er factoren -zoals drank- in het spel zijn. Volgens mij zullen autonome auto’s steeds beter in staat zijn om te gaan met nieuwe situaties (ze worden sneller en met meer data gevoed, die zij beter kunnen analyseren). De behoefte om te begrijpen als iets fout gaat, verdwijnt echter niet.
• Computers kunnen nog geen levensechte gesprekken voeren met mensen. Technologische ontwikkelingen dragen ertoe bij dat computers hier wel beter in zullen worden. Maar ik geloof niet dat computers even goed als mensen in staat zullen zijn om gesprekken te voeren. Met name omdat gesprekken niet alleen gevoerd worden op basis van feiten, maar ook op basis van overtuigingen, moraal, gevoelens, en dergelijke.
• De computer kan weliswaar gezichtsuitdrukkingen herkennen (en kan daar dankzij quantum computing steeds beter worden), maar dat betekent volgens het artikel nog niet dat computers emoties ook kunnen begrijpen. Daar zal quantum computing volgens mij niets aan veranderen.
• Volgens Quest kunnen computers zich niet redden in het dagelijks leven, zoals mensen dat kunnen. Ze zullen van slag raken door alle informatie die op hen afkomt. Ook dit zal volgens m.i. niet wezenlijk anders worden dankzij quantum computing.

Quantum computing heeft wat mij betreft dus wel enige gevolgen voor leren en ontwikkelen. Het gaat echter niet om radicale gevolgen. Deze technologische ontwikkeling zal bestaande toepassingen volgens mij vooral verbeteren.

We moeten ons hierbij echter ook realiseren dat de impact van technologische ontwikkelingen heel lastig te voorspellen is.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.